BBC xabariga ko’ra, Walmart H-1B vizalariga muhtoj nomzodlarni ishga olishni to’xtatmoqda. Buning sababi, AQSh ish beruvchilari orasida xavotir uyg’otgan yangi 100 000 dollarlik to’lovni Trump ma’muriyati joriy qilganidir.
O’tgan oyda AQSh prezidenti Donald Trump ijroiya farmonini imzoladi va H-1B viza arizachilariga to’lov joriy qildi. Uning ta’kidlashicha, bu malakali xorijiy ishchilar uchun mo’ljallangan dasturni «suiiste’mol qilish» hisoblanadi va bu Amerika ishchi kuchiga putur yetkazadi.
Walmart 2025-yilning birinchi yarmida 2000 dan ortiq viza uchun tasdiqlangan H-1B dasturidan foydalanuvchi chakana savdo tarmoqlari ro’yxatida yetakchilik qiladi.
Walmart vakilining ta’kidlashicha, chakana gigant «mijozlarimizga xizmat ko’rsatish uchun eng yaxshi iste’dodlarni yollash va ularga investitsiya kiritishga sodiq qoladi, shu bilan birga H-1B yollash yondashuvimiz haqida o’ylab ko’ramiz».
Walmartning H-1B yollashni vaqtincha to’xtatish qarori haqida dastlab Bloomberg News xabar berdi.
AQShdagi eng yirik xususiy ish beruvchi sifatida Walmart butun mamlakat bo’ylab taxminan 1,6 million kishini ish bilan ta’minlaydi. Chakana savdo sektorida H-1B vizalarining eng katta benefisiari bo’lsa-da, dastur ko’proq taniqli AQSh texnologiya kompaniyalari bilan bog’liq.
Amazon 2025-yilning birinchi yarmida 10 000 dan ortiq H-1B viza uchun tasdiqlashni qo’lga kiritib, benefisiarlar orasida eng yuqori o’rinni egalladi. AQSh hukumati ma’lumotlariga ko’ra, Microsoft, Meta, Apple va Google har biri iyun oyiga kelib dastur orqali 4000 dan ortiq viza olgan.
Texnologiya sanoatidan tashqaridagi startaplar va kichik bizneslar ham H-1B vizalari orqali ishchilarni yollaydi.
Trumpning ijroiya farmoni faqat dastur doirasidagi yangi viza arizalariga tegishli va belgilangan to’lov amalga oshirilmasa, kirishni cheklaydi.
Tanqidchilar uzoq vaqtdan beri H-1B dasturi Amerika ishchi kuchini susaytiradi, deb ta’kidlab kelishadi. Aksincha, milliarder Elon Musk kabi tarafdorlar bu AQShga dunyodagi eng yaxshi iste’dodlarni jalb qilish imkonini beradi, deb ta’kidlashadi.
Hindiston H-1B dasturida yetakchi ishtirokchi hisoblanadi, so’nggi yillarda oluvchilarning 70% dan ortig’ini tashkil etadi, Xitoy esa taxminan 12% ni tashkil etuvchi ikkinchi yirik manba hisoblanadi.
O’tgan oyda 100 000 dollarlik to’lovni joriy etuvchi ijroiya farmoni imzolanishi vaqtida AQSh Savdo vaziri Howard Lutnick shunday dedi: «Kompaniya qaror qabul qilishi kerak… bu odam hukumatga yiliga 100 000 dollar to’lashga arziydimi yoki ular uyga qaytishlari kerak va amerikalikni yollashlari kerak».
Biroq, biznes guruhlari Trumpning farmoniga qarshi chiqishdi.
AQSh Savdo palatasi o’tgan hafta Trump ma’muriyatiga qarshi da’vo arizasi berdi. Biznesni qo’llab-quvvatlovchi guruhning bosh siyosat bo’yicha direktori Neil Bradleyning ta’kidlashicha, to’lov H-1B dasturini AQSh ish beruvchilari uchun «juda qimmat» qilib qo’yadi.
O’z shikoyatida guruh, agar to’lov amalga oshirilsa, Amerika biznesiga salbiy ta’sir ko’rsatadi va ularni mehnat xarajatlarini oshirishga yoki yuqori malakali xodimlarni yollashni qisqartirishga majbur qiladi, deb ta’kidladi.
Da’voga javoban, Oq uy to’lovni qonuniy va dasturga «zarur islohotlar sari zarur, dastlabki, bosqichma-bosqich qadam» deb himoya qildi.
AQSh prezidentining izohlari Ukraina urushi bo’yicha rossiyalik hamkasbi bilan uchrashuv rejalari to’xtatilganidan keyin berildi.
‘Squashbucklers’ AQShning Oregon shtatida mahalliy sharoitda yetishtiriladigan, ichi o’yilgan ulkan qovoqlariga o’tirishdi.
Prezidentlar o’zlarining didlari, ehtiyojlari va o’ziga xos xususiyatlarini olib kelishdi va Oq uy bularning barchasini aks ettiradi.
Prezident Trumpning yangi raqs zaliga joy ochish uchun Oq uyning bir qismi buzib tashlanmoqda.
Oq uyning sobiq bosh axloq bo’yicha advokati raqs zaliga qilingan xayriyalarni axloqiy «dahshat» deb ta’rifladi.