Xitoy raisi Si Tszinpin bilan telefon orqali suhbatlashganidan soʻng, Donald Tramp Xitoyga tashrif buyurishni rejalashtirganini eʼlon qildi. U «juda yaxshi» deb taʼriflangan ushbu qoʻngʻiroqda Oq Uyga oʻzaro taklif boʻlganini aytdi, ammo ikkala tomon ham bunday safarni rasman tasdiqlamagan.
Bu Tramp fevral oyida Pekinga qarshi savdo harakatlarini boshlaganidan keyin ikki rahbar oʻrtasidagi birinchi aloqa hisoblanadi. Xitoy davlat ommaviy axborot vositalari qoʻngʻiroq Oq Uyning iltimosiga binoan amalga oshirilganini xabar qildi.
Tramp 90 daqiqalik suhbatni ijtimoiy tarmoqlarda targʻib qilib, uning savdoga qaratilganligini va «ikki mamlakat uchun ham juda ijobiy xulosa»ga kelinganini taʼkidladi. U Germaniya kansleri Fridrix Merz bilan uchrashuvda batafsilroq maʼlumot berib: «U meni Xitoyga taklif qildi va men uni bu yerga taklif qildim… men maʼlum bir vaqtda birinchi xonim bilan u yerga boraman va u ham Xitoyning birinchi xonimi bilan bu yerga keladi deb umid qilaman», dedi.
Xitoyning hisoboti ularning taklifini tan olgan boʻlsa-da, Trampning oʻzaro taklifini qoldirgan. Xinhua axborot agentligi Si AQShni «Xitoyga qarshi koʻrgan salbiy choralarini qaytarib olishga» chaqirganini, Xitoyning ilgari erishilgan kelishuvlarga sodiqligiga urgʻu berganini va yaqinda Jenevada boʻlib oʻtgan kelishuvga ishora qilganini keltirgan.
Ikkala davlat ham ushbu kelishuvni buzganlikda bir-birini ayblamoqda, Tramp dastlab «toʻliq qayta tiklash» deb atagan va bojxona toʻlovlarini sezilarli darajada kamaytirishga qaratilgan edi. Bu Trampning turli mamlakatlarga bojxona toʻlovlarini joriy qilganidan keyin sodir boʻldi, Xitoy eng yuqori stavkalarga duch keldi va Pekindan qarshi choralarga sabab boʻldi, eng yuqori choʻqqisi 145% bojxona toʻlovlari bilan yakunlandi.
May oyidagi sulh AQShning Xitoy tovarlariga bojxona toʻlovlarini 30% ga tushirdi, Pekin esa AQSh import tovarlariga bojxona toʻlovlarini 10% ga kamaytirdi va muhim mineral eksportini yumshatishga vaʼda berdi. Kelishuvda har tomonlama savdo bitimi uchun 90 kunlik muddat belgilandi.
Ammo, keyinchalik muzokaralar kelishuv buzilganligi haqidagi daʼvolar fonida toʻxtab qoldi. AQSh Xitoyning muhim minerallar va noyob yer magnitlarini joʻnatishni qayta boshlashdan bosh tortganini, Xitoy Savdo vazirligi esa bu daʼvolarni rad etib, AQShni yangi kompyuter chipiga qarshi cheklovlar orqali kelishuvni buzganlikda aybladi.
Trampning yaqinda qilgan harakatlari yarimoʻtkazgich dizayni dasturiga yangi eksport cheklovlari va Xitoy talabalarining vizalarini bekor qilishni oʻz ichiga oladi. Qoʻngʻiroqdan keyin Tramp noyob yer mahsulotlari haqidagi tashvishlarni kamaytirish kerakligini va Xitoy talabalari xush kelibsiz ekanligini, ammo tekshiruvdan oʻtishlarini aytdi.
Xitoy davlat ommaviy axborot vositalari AQSh Mudofaa vaziri Pit Hegsetning Xitoydan orolga «yaqinlashib kelayotgan» tahdid haqidagi bayonotidan keyin Si tomonidan Vashingtonga Tayvanga nisbatan ehtiyotkorlik bilan harakat qilish haqida ogohlantirishni etkazdi. Hegset Pekinning kuch muvozanatini oʻzgartirish uchun harbiy kuch ishlatishi mumkinligini taʼkidladi. Xitoy Tayvanni ajralib chiqqan viloyat deb hisoblaydi va qayta birlashish uchun kuch ishlatishni istisno qilmaydi, AQSh esa Tayvanga harbiy yordam beradi, ammo «bitta Xitoy» siyosatiga rioya qiladi.
Xitoyning bayonotiga koʻra, Si AQShni mojarodan qochish uchun Tayvanga oid masalada ehtiyotkorlik bilan harakat qilishga chaqirgan. Tramp-Si qoʻngʻirogʻi bir necha oylik sukutdan keyin boʻlib oʻtdi va Oq Uyning erta aloqa qilish haqidagi vaʼdasini bajarildi. Tramp ilgari ijtimoiy tarmoqlarda Si «JUDA QATʼIY VA KELISHUV TUZISH JUDA QIYIN!» deb tavsiflayotganidan norozi ekanligini bildirgan edi.
Trampning toʻgʻridan-toʻgʻri muzokara uslubi Xitoyning vakolatli guruhlarni va puxta rejalashtirilgan oʻzaro taʼsirlarni afzal koʻrish bilan farq qiladi, bu ularning munosabatlarining murakkabligini va oʻzaro kelishilgan natijalarga erishishdagi xatarlarni taʼkidlaydi.
AQSh Isroil va AQShni «noqonuniy» nishonga olganliklari uchun toʻrtta Xalqaro Jinoyat sudi sudyasiga sanktsiyalar qoʻlladi.
Elon Muskning Trampning xarajatlar qonun loyihasini «yomonlik» deb tanqid qilishi dunyoning eng qudratli siyosatchisi va eng boy shaxsi oʻrtasida ommaviy janjalga sabab boʻldi.
Ayniqsa, Jo Baydenning sogʻligʻi haqidagi maʼlumotlardan keyin qarish siyosiy nomzodlarga nisbatan tashvish demokratiklar orasida muhokamalarga sabab boʻlmoqda.
Garvardning «hukumat qasosidan» deb daʼvo qilib, Trampga qarshi qoʻzgʻatilgan sud jarayoni murakkab siyosiy manzaraga yana bir qatlam qoʻshdi.