«`html
AQSh hukumati yopilishi uchinchi kuniga yaqinlashar ekan, prezident Donald Trump o’zi va byudjet direktori «Demokratik agentliklarni» potentsial qisqartirish uchun aniqlashini ko’rsatdi.
U respublikachilar vaziyatdan «keraksiz narsalardan xalos bo’lish» uchun foydalanishlari kerakligini aytdi va hukumatni moliyalashtirish to’g’risidagi qonunchilikka sog’liqni saqlash sug’urta subsidiyalarini kiritish to’g’risida Demokratik talablarga murosa qilish niyatida emasligini bildirdi.
Kapitol tepaligida respublikachilar va demokratlar federal agentliklar faoliyatini saqlab qolishdagi muvaffaqiyatsizlik uchun bir-birlarini ayblashni davom ettirdilar.
Yuz minglab federal xodimlar hozirda ta’tilga chiqarilgan, boshqalari esa maoshsiz ishlamoqda. Ba’zi federal diqqatga sazovor joylar jamoatchilik uchun yopilgan, boshqalari esa, masalan, Ozodlik haykali ochiq qolgan.
Tahlilchilarning fikricha, amerikaliklarning aksariyati hali yopilishning bevosita oqibatlarini boshdan kechirmaganligi sababli, hech bir tomon jiddiy jamoatchilik bosimisiz yon berishi dargumon.
Trumpning AQSh Byudjetni boshqarish idorasi (OMB) direktori Russell Vought bilan payshanba kungi uchrashuvidan so’ng qanday aniq choralar ko’rishi noma’lumligicha qolmoqda.
Kongress hukumat faoliyati uchun mablag ‘ajratishda muvaffaqiyatsiz bo’lganda, OMB direktori qaysi faoliyatni to’xtatib turish va qaysi biri muhim deb hisoblanishini aniqlash uchun prezident bilan hamkorlik qiladi.
Keyin OMB federal agentliklarga qaysi xodimlarni ta’tilga chiqarish, natijada haq to’lanmaydigan ta’tilga chiqish to’g’risida ko’rsatma beradi.
Yopilishning birinchi kunida Vought Oq uy Demokratik shtatlarga ajratilgan milliardlab dollarlik mablag’larni, jumladan, senator Chuck Schumer va Vakillar palatasi Demokratik rahbari Hakeem Jeffriesning uy shtati bo’lgan Nyu-Yorkdagi 18 milliard dollarlik infratuzilma loyihalarini to’xtatish yoki bekor qilish jarayonini boshlaganini e’lon qildi.
Hukumatni qayta ochadigan qonunni qabul qilish uchun ikki partiyaning kelishuvi zarur.
Respublikachilarga sakkiz nafar Demokrat senatorning, Demokratlarga esa 13 nafar Respublikachi ovozi kerak. Chorshanba kuni Senatda bo’lib o’tgan so’nggi muvaffaqiyatsiz ovoz berishda faqat uch nafar Demokrat Respublikachilarga qo’shildi.
Qonunchilar juma kuni tushdan keyin Senatda ovoz berish orqali to’siqni bartaraf etish uchun yana bir urinish qilishi kutilmoqda.
Respublikachilar tuzatishlarsiz moliyalashtirish choralarini qabul qilishga intilishadi, Demokratlar esa kam ta’minlangan shaxslar uchun yil oxirida muddati tugaydigan sog’liqni saqlash sug’urta subsidiyalarini yangilashni kiritishni talab qilmoqdalar.
Payshanba kuni Kapitol tepaligida bo’lib o’tgan qarama-qarshi matbuot anjumanlarida hech bir partiya murosaga kelishga tayyorligini bildirmadi.
Vakillar palatasi spikeri Mayk Jonson Demokratlarni «xudbin» deb atadi, vaziyatni «Demokratik yopilish» deb ta’rifladi va sug’urta subsidiyalarini yoki hukumatni moliyalashtirishga boshqa choralarni kiritish bo’yicha muzokara qilmasligini aytdi.
Jeffries Respublikachilarni ishchi sinf amerikaliklarining sog’liqni saqlash ehtiyojlariga e’tibor bermaslikda aybladi va Trumpning federal xodimlarni ishdan bo’shatish tahdidlarini ortiqcha deb rad etib, «Ular allaqachon federal xodimlarni ishdan bo’shatishmoqda», dedi.
Marist universiteti Jamoatchilik fikrini o’rganish instituti direktori Li Miringoffning ta’kidlashicha, uning so’rov ma’lumotlari amerikaliklar yopilish uchun aybni belgilashda asosan partiyaviy bo’linishganini ko’rsatmoqda.
Miringoffning so’zlariga ko’ra, Demokratik va Respublikachilik respondentlarning aksariyati aybni qarama-qarshi partiyaga yuklagan, mustaqillarning 41 foizi esa har ikki partiya teng mas’uliyatni bo’lishadi, deb hisoblashgan.
«Har ikki partiya ham aybni boshqaga ag’darishni o’zlashtirib oldi va bizda faqatgina mamlakat noto’g’ri yo’nalishda ketayotganini o’ylaydigan odamlar soni ortib bormoqda», dedi Miringoff.
U amerikaliklar Kongressni hukumatni qayta ochishga undaydi, ammo faqat o’z hayotlarida yopilishning bevosita oqibatlarini boshdan kechirgandan keyingina, deb taxmin qildi.
Siyosiy ritorika kuchaygan sari AQSh hukumatining xizmatlari ishdan chiqa boshladi va minglab federal xodimlar ta’tilga chiqarildi.
Kongress byudjet idorasi (CBO) taxminan 750,000 federal xodim haq to’lanmaydigan ta’tilga chiqarilishini taxmin qildi.
200,000 dan ortiq huquqni muhofaza qilish xodimlari, shu jumladan, «muhim» deb belgilangan federal xodimlar maoshsiz ishlashda davom etishdi.
Havo harakatini nazorat qiluvchilar va Transport xavfsizligi boshqarmasi (TSA) xodimlari muhim deb hisoblanadi va havo sayohatiga darhol ta’sir qilishi kutilmaydi.
Avvalgi to’xtashlar davomida ushbu xodimlar orasida kasallik chaqiruvlari sonining ko’payishi yirik aeroportlarda kechikishlarga olib keldi.
Sayyohlarga Vashington va Nyu-Yorkdagi muzeylarga, jumladan, Manxettendagi Federal Xollga kirishga ruxsat berilmadi.
Bir menejer BBCga binoning boshqa federal yodgorliklar singari yopilganini ma’lum qildi.
Jorj Vashington 1789 yilda o’sha joyda AQShning birinchi prezidenti sifatida inauguratsiya qilingan. Hozirda muzey bo’lgan tarixiy binoda birinchi Kongress va Oliy sud ham joylashgan edi.
Biroq, hamma yodgorliklar ham yopilgan emas.
Nyu-Yorkning boshqa joylarida Ozodlik haykali va Ellis oroli ochiq qoldi, «prezident Donald J. Trumpning yetakchiligi tufayli», – dedi Ichki ishlar departamenti vakili BBC bilan suhbatda.
O’tgan yili qariyb 17 million tashrif buyuruvchini qabul qilgan o’ndan ortiq muzeylar va diqqatga sazovor joylarni o’z ichiga olgan Smitson instituti BBCga bir hafta davomida ochiq qolish uchun etarli mablag’i borligini ma’lum qildi.
AQShda federal xodim bo’lib ishlaysizmi? Ushbu havola orqali bog’laning
Shimoliy Amerika muxbiri Entoni Zurcherning haftalik AQSh siyosati Unspun axborot byulleteni bilan Trumpning ikkinchi muddatining burilishlari va o’zgarishlariga ergashing. Buyuk Britaniyadagi o’quvchilar bu yerda ro’yxatdan o’tishlari mumkin. Buyuk Britaniyadan tashqaridagi odamlar bu yerda ro’yxatdan o’tishlari mumkin.
Donald Trumpning aytishicha, qayiqda minglab odamlarni o’ldirish uchun yetarli giyohvand moddalar bor edi.
ICEBlock yaratuvchisi texnologiya gigantini ilovasini olib tashlab, «avtoritar rejimga taslim bo’lishda» aybladi.
Chevronning AQShdagi ikkinchi yirik El Segundo neftni qayta ishlash zavodidagi portlash va yong’in sabablari o’rganilmoqda.
Chevron o’zining neftni qayta ishlash zavodida hech qanday jarohatlar qayd etilmaganini va barcha xodimlar hisobga olinganini tasdiqladi.
Balin Millerning yakka toqqa chiqishi va yiqilishi jonli efirda suratga olingan.
«`