Ser Keir Starmer Downing Street 10-uy manzildan murojaat qilganda, tashqaridagi ko’rinish faoliyat va shovqin bilan to’la edi.
G’azoni qo’llab-quvvatlovchi namoyishchilar barabanlar, sirenlar va hushtaklar bilan o’z mavjudligini bildirishdi.
Bu namoyish Bosh vazirga Isroilga nisbatan qat’iyroq pozitsiyani egallash uchun kuchayib borayotgan jamoatchilik bosimining yaqqol vizual ifodasi bo’ldi.
Jamoatchilik fikridan tashqari, siyosiy bosimlar ham mavjud.
Leyboristlar partiyasi deputatlarining yarmidan ko’pi hukumatni Falastin davlatini tan olishga chaqiruvchi xatga imzo chekdilar.
Bundan tashqari, bir qator vazirlar bu masala bo’yicha sahnada lobbichilik bilan shug’ullangani xabar qilingan.
So’nggi haftalarda hukumat ritorikasida sezilarli o’zgarish kuzatildi va bugun o’z pozitsiyasining aniqroq ifodasi bilan yakunlandi.
Buni Britaniya tashqi siyosatidagi sezilarli potentsial o’zgarish sifatida tan olish muhim.
Leyboristlar tarixan tinchlik jarayonining bir qismi sifatida va maksimal ta’sir o’tkazish paytida Falastin davlatini tan olishni qo’llab-quvvatlagan bo’lsa-da, Ser Keir hozir shu payt deb hisoblaydi.
Biroq, muhim shartlar saqlanib qolmoqda. Bosh vazirning ta’kidlashicha, Buyuk Britaniya Falastin davlatini sentyabr oyida, Isroil hukumati «G’azodagi dahshatli vaziyatga chek qo’yish uchun muhim qadamlar» qo’ygan taqdirdagina tan oladi.
Isroil uchun aniq talablar belgilandi:
Hamasga ham talablar qo’yildi:
Ushbu oldindan shartlarning amalga oshirilishi bahsli nuqta bo’lib qolmoqda.
Ikki davlat yechimiga qarshi bo’lgan o’ta o’ng qanot guruhlarining qo’llab-quvvatlashiga tayanadigan Isroil hukumatining hozirgi tarkibini hisobga olsak, Isroilning bu shartlarga rozi bo’lish ehtimoli kam ko’rinadi.
Manbalarning ta’kidlashicha, Ser Keir bugun tushdan keyin bo’lib o’tadigan vazirlar mahkamasi yig’ilishidan oldin Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxu bilan gaplashgan.
Hamasning qurolsizlanishi va G’azoni boshqarishda har qanday rolni voz kechishi ham juda shubhali.
Bu shartlar allaqachon tanqidga uchradi, shu jumladan Leyboristlar saflaridan, masalan, bu siyosiy o’zgarishning taniqli tarafdori Sara Chempion.
Chempion «bizning tan olishimiz Isroil harakatlariga bog’liq bo’lib tuyulishi» haqida xavotir bildirdi.
U yana shunday dedi: «Isroil bosqinchi va tan olish Falastin xalqining o’z taqdirini o’zi belgilashiga tegishli.»
Konservatorlar bu harakatni shunchaki «o’z deputatlarini tinchlantirish uchun mo’ljallangan» deb rad etishdi va bu «mustahkam tinchlikni ta’minlamaydi» deb ta’kidlashdi.
Shuning uchun savol tug’iladi: agar bu shartlarning faqat bir qismi bajarilsa, hukumat Falastin davlatini tan olishni davom ettiradimi?
Masalan, agar o’t ochishni to’xtatishga erishilsa, lekin ikki davlat yechimi tomon siljish cheklangan bo’lsa-chi?
Hukumatning yuqori martabali arboblari bu qaror sentyabr oyida qabul qilinishini ko’rsatdi.
Biroq, Britaniyaning Falastin davlatini tan olish ehtimoli endi aniq imkoniyatga aylanar ekan, hukumat uchun, ayniqsa, Leyboristlar partiyasi ichida bunday harakatni qo’llab-quvvatlovchilar ko’pligini hisobga olsak, yo’nalishni o’zgartirish qiyin bo’lishi mumkin.
Nega aynan hozir? Va bu qaror G’azodagi vaziyatga sezilarli ta’sir ko’rsatadimi?
Ser Keir G’azodagi og’ir gumanitar inqirozni omillardan biri sifatida keltiradi.
Bundan tashqari, u «ikki davlat yechimi g’oyasi kamayib borayotgani va bugungi kunda ko’p yillarga nisbatan uzoqroq tuyulishi»dan «alohida xavotir» bildirdi.
Asosiy savol shundayligicha qoladi: bu tashabbus ramziy imo-ishoradan ko’proq narsani anglatadimi?
Bosh vazir bu natijadan qochishni maqsad qilgan.
Bu shartlar Isroilga o’z yo’lini o’zgartirish uchun bosim o’tkazishga qaratilgan.
Biroq, AQSh Isroilga nisbatan ancha katta ta’sirga ega va uning uzoq yillik siyosati Falastin davlatini faqat mojaroga kengroq yechimning bir qismi sifatida tan olishdir.
Donald Trump ilgari buni qilish «Hamasni mukofotlash» bo’lishini taklif qilgan edi.
Ser Keir o’zini global miqyosda real ta’sir o’tkaza oladigan yetakchi sifatida ishonchliligini ko’rsatmoqchi.
Bu ambitsiyaning amalga oshishi endi, katta darajada, Netanyaxu va Trumpning qo’lida.
BBCning diplomatik muxbiri Pol Adams G’azo xalqi qanday qilib ochlik nuqtasiga yetganini tushuntiradi.
Seshanba kuni ertalabgacha bo’lgan 24 soat ichida kamida 112 kishi halok bo’ldi, vazirlikning ta’kidlashicha, 22 nafari yordam olishga urinayotganda halok bo’lgan.
Bosh vazir Ser Keir Starmerning ta’kidlashicha, Buyuk Britaniya sentyabr oyida Isroil «G’azodagi dahshatli vaziyatga chek qo’yish uchun muhim qadamlar» tashlamasa, Falastin davlatini tan oladi.
Yasmin Abu Sulton ikki oylik qizining to’yib ovqatlanmasligidan aziyat chekayotganini aytdi va uni G’azodan olib chiqib, tibbiy muolaja o’tkazishni so’radi.
Donald Trump va Jon Suinni prezidentning Aberdinshirdagi yangi golf maydonchasining ochilishidan oldin uchrashishdi.