«`html
«Hayotimning yarmi shu ilovada o’tgan, endi bizdan uning uchun pul to’lashimizni kutishyapti,» – deya nola qildi bir foydalanuvchi.
Snapchat avval bepul taqdim etilgan xizmat uchun to’lov joriy etish qaroridan so’ng, onlaynda bir yulduzli baholar va keng noroziliklar paydo bo’ldi, bu esa ushbu messenjer ilovasini avval bepul bo’lgan funksiyalarni monetizatsiya qilayotgan eng so’nggi texnologiya kompaniyasiga aylantirdi .
Bosh kompaniya Snap sentabr oyida 5 gigabaytdan ortiq «Xotiralar»ni (avval baham ko’rilgan rasm va videolar) saqlagan foydalanuvchilarga to’lov qo’llanilishini e’lon qildi.
Ushbu «Xotiralar» ko’pincha foydalanuvchilar uchun nostaljik eslatma bo’lib xizmat qiladi, bu esa ijtimoiy media platformalarida va ilova do’konlaridagi salbiy sharhlarda «korporativ ochko’zlik» degan ayblovlarga olib keldi.
Snap o’zining pullik saqlash rejalari bilan Apple va Google kabi texnologiya gigantlarining smartfon foydalanuvchilari uchun shunga o’xshash takliflari o’rtasida taqqoslashlar keltirdi.
Muqobil sifatida, foydalanuvchilar o’z Xotiralarini yuklab olishlari mumkin, ularning hajmi o’nlab gigabaytga yetishi mumkin, to’g’ridan-to’g’ri o’z qurilmalariga.
Kompaniya BBCga bergan bayonotida, bu o’zgarish uning foydalanuvchilar bazasining faqat kichik bir qismiga ta’sir qilishini aytdi.
Snap «bepul xizmatdan pul to’lashga o’tish» qiyinligini tan oldi, ammo bu xarajat foydalanuvchilari uchun «arzishini» taklif qildi.
Biroq, onlayndagi tanqidlar ko’pchilikning bunga rozi emasligini ko’rsatadi.
Onlayn petitsiya to’lovni «xotira solig’i» deb atadi, sharhlovchilar uni «distopik» va «kulgi» deb qoraladi, bir foydalanuvchi esa ilovani butunlay tashlab ketish bilan tahdid qildi.
Google Play do’konidagi bir yulduzli sharhda Natacha Jonsson ismli foydalanuvchi bu harakatni «juda axloqsiz» deb ta’rifladi.
«Agar men mingyilliklarni to’g’ri bilsam, ko’pchiligimizning Snapchatda yillarga teng xotiralarimiz bor,» – deb yozdi u.
«Va ko’pchiligimiz ilovani asosan shu sababga ko’ra saqlab qoldik.»
«Yillarga teng xotiralaringiz bo’lsa, 5 GB hech narsa emas… Xayr, Snap.»
Londonda jurnalistika yo’nalishida tahsil olayotgan 20 yoshli Guste Ven TikTokda ilovani o’chirish rejalarini baham ko’rdi.
«Men imkon qadar tezroq barcha xotiralarimni yuklab olishim kerak degan qarorga keldim,» – dedi u BBC Newsga.
«O’smirlik yillarimning deyarli barchasi Snapchat xotiralarim orqali hujjatlashtirilgan; u yerdagi barcha fotosuratlar men uchun juda muhim.»
«Ko’p yillar davomida bepul bo’lgan narsa uchun odamlardan pul undirish mantiqqa to’g’ri kelmaydi.»
Snapchat Buyuk Britaniyadagi saqlash rejalari uchun narxlarni hali oshkor qilmadi, faqat ular «bosqichma-bosqich global joriy etish»ning bir qismi ekanligini aytdi.
Biroq, Londonda yashovchi 23 yoshli Amber Daley ham TikTok postida potentsial to’lovlar haqida xavotir bildirdi.
Amber BBCga 2014 yilda foydalana boshlaganidan beri Snapchat «kundalik hayotning bir qismiga» aylanganini aytdi.
Platformaning daromad olish zarurligini tan olgan holda, Amber «Xotiralar» funksiyasi foydalanuvchilar uchun kompaniya anglaganidan ham chuqurroq ahamiyatga ega ekanligini taklif qildi.
«Sodiq va sadoqatli bo’lgan mijozlaringizdan pul undirish juda adolatsiz harakat deb o’ylayman,» – dedi u.
«Bular shunchaki Xotiralar deb atalmaydi; bular bizning haqiqiy xotiralarimiz.»
Kompaniyalarning avval bepul bo’lgan xizmatlar uchun pul undirish amaliyoti yangilik emas, millionlab odamlar allaqachon smartfon ma’lumotlarini zaxiralash uchun iCloud va Google Drive kabi bulutli saqlash yechimlari uchun pul to’lashmoqda.
Ko’pincha «boshqaning kompyuteri» deb ta’riflanadigan bulutli saqlashning haqiqati shundaki, u xarajatlarni keltirib chiqaradi.
«Snapchatda trillionlab Xotiralarni joylashtirish arzimas miqdor emas,» – dedi ijtimoiy media bo’yicha maslahatchi Matt Navarra BBCga.
«Snapchat saqlash, tarmoqli kengligi, zaxiralash, kontentni yetkazib berish, shifrlash – bularning barcha xarajatlarini qoplash yo’lini topishga harakat qilishi kerak.»
Biroq, janob Navarra avval bepul bo’lgan va foydalanuvchilar undan foydalanishga undalgan xizmat uchun to’lov joriy etish ba’zilar uchun «o’lja va almashtirish» kabi tuyulishi mumkinligini ta’kidladi.
«Odamlar ushbu ulkan raqamli arxivni yaratgandan so’ng maqsadni o’zgartirish unchalik to’g’ri emas,» – dedi u.
Va ko’pchilik uchun, deya qo’shimcha qildi u, «Xotiralar shunchaki ma’lumotlar to’plami emas, balki hissiy artefaktlardir.»
Bu fikr sharhlovchilar tomonidan ham takrorlandi, ulardan biri o’zining Snapchat fotosuratlari va videolarini «men uchun eng qimmatli narsa» deb ta’rifladi.
«[Xotiralarda] hayotimning har bir jihati bor, oilaning yangi a’zolarining tug’ilishini nishonlashdan tortib, o’tgan yaqinlarimizni motam tutish, do’stlar/oila bilan xotiralar, [va] butun o’smirlik yillarim,» – deb yozishdi ular.
Niderlandiyadagi Utrext universitetining doktorant tadqiqotchisi doktor Teylor Annabellning aytishicha, Snapchatning qarori shaxsiy ma’lumotlarni saqlash uchun tijorat platformalaridan foydalanish oqibatlarini ta’kidlaydi.
«Ular bu ishonch, o’zaro bog’liqlik va hech qachon tugamaydigan kirish huquqi prezumpsiyasidan foyda ko’rishadi, bu hatto ba’zi foydalanuvchilarni platformada qolishga yoki arxivlarini ko’rish uchun undan foydalanishni davom ettirishga undaydi,» – dedi u BBCga.
«Ammo bular shaxsiy xotiraning xayrixoh qo’riqchilari emas.»
Dunyoning eng yaxshi texnologiya hikoyalari va tendentsiyalarini kuzatib borish uchun bizning Tech Decoded axborotnomasiga obuna bo’ling. Buyuk Britaniyadan tashqaridamisiz? Bu yerda ro’yxatdan o’ting.
U Buyuk Britaniya foydalanuvchilari uchun saqlash rejalari qancha turishini aytmadi, faqat ular «bosqichma-bosqich global joriy etish»ning bir qismi ekanligini aytdi.
Tadqiqotlarga ko’ra, eng ko’p xavf ostida bo’lgan ishlar telemarketing, buxgalteriya va ma’lumotlarni kiritishni o’z ichiga oladi.
Belfastning Cluain Mor Drive shahrida yashovchi 49 yoshli Jeyms O’Nil jinsiy jinoyatlarni tan olganidan so’ng bir yil qamoqda o’tiradi.
Warwickshire uy-joy mulkida BBC jurnalisti dilerlar bilan uchrashish uchun maktab o’quvchisi sifatida namoyon bo’ladi.
Avstraliya hukumati dunyoda birinchi bo’lib joriy etilgan taqiq yoshlarni onlayn zararli ta’sirlardan himoya qilishga qaratilganligini aytdi.
«`