Kelajakdagi byudjetda kansler Reychel Rivz soliq tizimiga ayrim o‘zgarishlar kiritishni ko‘rib chiqmoqda, bu esa ba’zi advokatlar, buxgalterlar va shifokorlar uchun to‘lovlarning oshishiga olib kelishi mumkin.
Ushbu mutaxassislar ko’pincha mas’uliyati cheklangan sherikliklardan (MChSh) foydalanadilar, bu ularga o’zini-o’zi ish bilan ta’minlagan maqomini beradi va ish beruvchining Milliy Sug’urta to’lovlaridan ozod qiladi.
The Times gazetasining yozishicha, Rivz MChSh orqali ishlaydigan shaxslarga nisbatan yangi yig’imni joriy etishni rejalashtirmoqda, uning stavkasi ish beruvchining Milliy Sug’urta stavkasining 15% dan biroz pastroq bo’ladi.
Rivz 26-noyabrdagi byudjetida soliqlar oshishini e’lon qilishi kutilmoqda, bu yaqinda bo’lib o’tgan iqtisodiy prognozlar va belgilangan moliyaviy maqsadlarga erishishni qiyinlashtirgan farovonlik siyosatiga kiritilgan o’zgartirishlar bilan zarur bo’lgan qadamdir.
Kansler, shuningdek, daromadi yuqori bo’lgan shaxslarga e’tibor qaratilishini ta’kidlab, «eng keng yelkali odamlar o’z ulushlarini to’lashlari kerak», dedi.
Ko’plab soliq mutaxassislari va tahlil markazlari soliq tizimini adolatliroq qilish imkoniyatini ta’kidlab, ish beruvchining Milliy Sug’urtasini sheriklikka kengaytirishni yoqlab chiqdilar.
Ushbu yondashuv tarafdorlari, shuningdek, uning yuqori daromad oluvchilarga asosiy ta’sirini ta’kidlaydilar.
Daromadi pastdan o’rtagacha bo’lgan uy xo’jaliklariga e’tibor qaratadigan Resolution Foundation fondining yetakchi iqtisodchisi Adam Korlett shunday dedi: «Kansler kelgusi byudjetida soliqlarni oshirishi kerak va buni soliq tizimini yaxshilaydigan usullar bilan amalga oshirishi kerak.»
«Muhim qadam – ishning turli usullari qanday ko’rib chiqilishi bo’yicha o’yin maydonini tekislash bo’ladi, bunda ish haqi hozirda daromadning boshqa shakllariga qaraganda ko’proq soliqqa tortiladi.»
Milliy sog’liqni saqlash xizmati (NHS) umumiy amaliyot shifokorlariga hozirda shartnoma kelishuvlari bo’yicha MChSh sifatida ishlash cheklangan.
Biroq, MChSh soliqqa tortishga kiritilgan o’zgartirishlar vaqtinchalik shifokorlarga va xususiy amaliyot bilan shug’ullanuvchilarga ta’sir qilishi mumkin.
Buyuk Britaniya shifokorlarining kasaba uyushmasi bo’lgan Britaniya tibbiyot assotsiatsiyasi (BMA) vakili Milliy Sug’urtani MChShga kengaytirish «kichik, shifokorlar boshchiligidagi ko’plab amaliyotlarning moliyaviy barqarorligiga putur yetkazishi» mumkinligini aytdi.
«Ushbu qo’shimcha xarajat, albatta, bemorlarga yuklanadi, bu xususiy yordamni kamroq qulay qiladi va shifokorlarni xususiy amaliyotni davom ettirish yoki unga kirishdan to’xtatadi», – deya qo’shimcha qildi matbuot kotibi.
CenTax tahlil markazining baholashicha, barcha turdagi sherikliklarga ish beruvchining milliy sug’urtasini joriy etish har yili taxminan 2 milliard funt sterling ishlab chiqaradi.
Biroq, o’zgarishlar faqat MChSh bilan cheklangan bo’lsa, bu ko’rsatkich kamayadi.
Institutning moliyaviy tadqiqotlar bo’yicha katta iqtisodchisi Styuart Adam BBCga bergan intervyusida bunday chora-tadbirlarning daromad potentsiali noaniq ekanligini, ba’zi odamlar bunga javoban o’zlarining soliq kelishuvlarini qayta tuzishlarini kutganini aytdi.
U ushbu guruhni og’irroq soliqqa tortish «ishga rag’batlantirishni yo’qotishi» va «ba’zi o’ta og’ir hollarda siz ba’zi odamlarning mamlakatni tark etishini yoki umuman Buyuk Britaniyaga kelmasligini ko’rishingiz mumkin» deb ogohlantirdi.
Janob Adam, shuningdek, bu o’zini-o’zi ish bilan ta’minlagan shaxslarga soliq stavkalari xodimlarga qaraganda ancha past ekanligi kabi «asosiy muammoni hal qilmasligini» ta’kidladi.
G‘aznachilik vakilining ta’kidlashicha: “Biz moliyaviy tadbirlardan tashqari soliqqa kiritiladigan kelajakdagi o‘zgarishlar haqidagi taxminlarga izoh bermaymiz”.
Tahlilchilarning baholashicha, Rivz o’zining «muzokara qilib bo’lmaydigan» moliyaviy qoidalariga javob berish uchun soliqlarni oshirishi yoki xarajatlarni taxminan 20 milliard funt sterlingga qisqartirishi kerak bo’ladi.
Ushbu qoidalar uning rejalari hukumat qarzi milliy daromad ulushi sifatida 2029-30-yilgacha kamayishini va hukumatning kundalik xarajatlari qarz olishdan ko’ra soliq tushumlari bilan qoplanishi kerakligini belgilaydi.
O’tgan yili bo’lib o’tgan umumiy saylovlarda Leyboristlar partiyasi daromad solig’i, QQS yoki korporatsiya solig’ini oshirmaslikka va’da berdi, bu esa hukumatning daromad olish imkoniyatlarini chekladi.
Partiya, shuningdek, Milliy Sug’urtani oshirmaslikka va’da berdi – o’tgan kuzda bahslarga sabab bo’ldi, bunda ish beruvchilar to’laydigan badallarni oshirishni e’lon qildi.
Davlat kundalik xarajatlarni, shuningdek, uzoq muddatli infratuzilma loyihalarini moliyalashtirish uchun qarz oladi.
Ba’zi ekspertlarning fikricha, hukumat ishlaydigan odamlar uchun daromad solig’i, Milliy sug’urta yoki QQSni oshirmaslik haqidagi va’dasini buzishi mumkin.
Kansler «kelgusi oylarda» qabul qilinadigan qiyin qarorlarni global muammolar va OBR mahsuldorligini qayta baholash bilan bog’ladi.
Xarajatlarni ko’rib chiqish bo’yicha hujjatlarda ko’rsatilishicha, mahalliy xizmatlar uchun to’lash uchun kengash solig’i har yili 5 foizga oshishi kutilmoqda.
Moliyaviy inqiroz davrida RBSni qutqarishdan oxirgi aktsiyalar sotildi. Ammo, bugungi kunda banklar yangi xavflarga duch kelayotgan ekan, etarli o’zgarishlar bo’ldimi?