31-iyul kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev qishloq xo‘jaligi sohasida raqamlashtirish va kosmik ma’lumotlarni keng qo‘llash masalalariga bag‘ishlangan yig‘ilish o‘tkazdi, bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.
Bu yig‘ilish meva-sabzavotlar va umumiy oziq-ovqat ta’minotini ko‘paytirishga bag‘ishlangan avvalgi videokonferensiya davomidir. Ushbu muhokamalar davomida Prezident Mirziyoyev yerlardan foydalanishni optimallashtirish va qishloq xo‘jaligi sohasida samaradorlikni oshirish zarurligini ta’kidladi.
Aniq ma’lumotlarning mavjudligi va ularni chuqur tahlil qilish nihoyatda muhim. Prezident tashabbusi bilan tashkil etilgan “O‘zbekkosmos” agentligi bu borada katta imkoniyatlarni taqdim etadi. Prezidentning 2024-yil oktabrdagi 14-sonli farmoni bilan aerokosmik texnologiyalarni iqtisodiyot tarmoqlari bo‘ylab integratsiya qilish majburiyati yuklatilgan.
Xususan, bu texnologiyalar joriy sharoitlarni ob’ektiv baholashni va qishloq xo‘jaligi va suv xo‘jaligidagi muammolarni aniqlashni osonlashtiradi. O‘tgan ikki yil davomida kosmosdan monitoring qilish orqali 4 million gektardan ortiq qishloq xo‘jaligi yerlari qamrab olindi, natijada paxta ekilmagan yerlarda paxta ekilganligi haqida xabarlar aniqlandi, shuningdek, zaxira yerlarda yoki egalik huquqi aniq bo‘lmagan uchastkalarda ekin ekish holatlari ham aniqlandi.
Natijada davlat tomonidan ajratilgan qishloq xo‘jaligi kreditlarining belgilangan maqsadda ishlatilishini nazorat qilish uchun masofadan monitoring qilish tizimini joriy etish topshirildi.
Iqlim o‘zgarishi va suv tanqisligi sharoitida qurg‘oqchilikka chidamli yangi navlar va qishloq xo‘jaligi texnikalari joriy etilmoqda. Biroq, mavjud sug‘orish standartlari eskirgan va hozirgi talablarga javob bermaydi. Xuddi shunday, gidro-modulli rayonlashtirish usuli ham eskirgan, bu esa quyi hududlarda 3000 dan ortiq fermerni yetarli suv bilan ta’minlamayapti.
Qishloq va suv xo‘jaligi sohalaridagi ilmiy muassasalarni jalb qilgan holda sug‘orish normalarini va gidro-modulli rayonlashtirish tizimini har tomonlama qayta ko‘rib chiqish vazifasi belgilandi.
Dehqonchilik korxonalari tomonidan suv iste’molini aniq hisobga olishning yo‘qligiga alohida e’tibor qaratildi. Natijada suvdan foydalanishning barcha bosqichlarini raqamlashtirish va kontur bo‘yicha suv hisobini joriy etish topshirildi.
Yaqingacha suv omborlarining sig‘imi loyiha xususiyatlariga asoslangan holda hisoblab kelingan. O‘tgan ikki yil davomida 60 ta yirik suv omborining batimetrik tahlili birinchi marta o‘tkazilib, ayrim suv omborlarida loyqa bosishi tufayli sig‘im kamayganligi aniqlandi.
Bunga javoban barcha suv omborlariga “aqlli” hisoblagichlar o‘rnatish, suv hajmini onlayn monitoring qilishni yo‘lga qo‘yish va loyqa bosishni kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish topshirildi.
«Yer va suv butun qishloq xo’jaligi sektorimizning kelajagi uchun juda muhim», – dedi Shavkat Mirziyoyev.
Yig‘ilishda raqamlashtirish masalalariga ham alohida e’tibor qaratildi.
Hozirda fermerlar yer, kredit, subsidiya va qishloq xo‘jaligi xizmatlari masalalari bo‘yicha 30 dan ortiq turli platformalardan foydalanmoqda. Ushbu jarayonlarni soddalashtirish uchun yagona integratsiyalashgan «Raqamli qishloq xo‘jaligi» platformasi ishga tushiriladi.
Fermerlar ekinlarni tanlashda erkin bo‘ladi, ekish haqidagi ma’lumotlarni platformaga kiritish mas’uliyati yuklatiladi. Bu oziq-ovqat xavfsizligini, narx barqarorligini va fermer daromadlarini ta’minlash uchun juda muhim bo‘lgan asosiy, ikkilamchi va «to‘qson kunlik» ekish hajmlarini erta aniqlash imkonini beradi.
Bosh vazir o‘rinbosari J.Kuchkarov boshchiligida Oziq-ovqat xavfsizligi komissiyasi tashkil etildi. Talab yuqori bo‘lgan mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish uchun imtiyozli kreditlar va subsidiyalar ajratiladi.
Qishloq xo‘jaligi sohasida uchuvchisiz uchish apparatlari (dronlar)ni keng joriy etish rejalashtirilgan. Kuzda mamlakatga 100 dan ortiq zamonaviy dronlar kelishi kutilmoqda. Ushbu sohada xususiy sektor ishtirokini kengaytirish va fermerlarga dronlar asosidagi xizmatlarni ko‘rsatish topshirildi.
Somon yoqishni taqiqlovchi huquqiy asos yaratish zarurligi ham ta’kidlandi.
Kosmik ma’lumotlarda qurilish, kadastr masalalari, metall bo‘lmagan mineral konlari, o‘rmon va yaylov yerlari haqidagi muhim ma’lumotlar ham mavjud. Vazirliklar va mahalliy hokimliklarga ushbu ma’lumotlarni tahlil qilish va tegishli rejalarni tayyorlash vazifasi yuklatildi.