«`html
Mehnat partiyasi o’tgan yozda hokimiyatga kelganidan beri kichik qayiqlar orqali Angliya kanalini kesib o’tgan migrantlar soni 50 000 dan oshdi.
Ichki ishlar vazirligi ma’lumotlariga ko’ra, jami 50 271 kishi xavfli sayohatga chiqdi, dushanba kuni esa 474 nafar migrant keldi.
Ta’lim vaziri Bridget Phillipson jamoatchilikning «umidsizliklari» ni tan oldi va hukumatning «buni o’zgartirish» majburiyatini ta’kidladi.
Umumiy saylovlar paytida Mehnat partiyasi odam kontrabandasi tarmoqlarini yo’q qilish va Kanalni kesib o’tishni qisqartirishga va’da berdi. Konservativ lider Kemi Badenoch seshanba kungi raqamni Mehnat partiyasining rejasi «shunchaki shior» ekanligining dalili sifatida rad etdi.
Alohida hodisada, Frantsiya rasmiylari dushanba kuni Buyuk Britaniyaga boradigan kemaga chiqishga uringan ayolning vafot etganini tasdiqladi.
Vafot etgan, taxminan 30 yoshlarda bo’lgan, Frantsiya chegarasida ko’chirilgan migrantlarga yordam ko’rsatadigan Utopia 56 tashkilotining ma’lumotlariga ko’ra, Dunkirkdagi Malo plyajida vafot etgan.
Mahalliy ommaviy axborot vositalarining xabar berishicha, hodisa dushanba kuni ertalab soat 4:00 atrofida sodir bo’lgan, Frantsiya rasmiylari esa voqea joyida favqulodda xizmatlar tomonidan o’tkazilgan reanimatsiya harakatlari muvaffaqiyatsiz yakunlanganini xabar qilgan.
Ichki ishlar vazirligi hodisadan xabardorligini tan oldi, ammo qo’shimcha izoh berishdan bosh tortdi.
BMT agentligi bo’lgan Migratsiya bo’yicha xalqaro tashkilot (IOM) ma’lumotlariga ko’ra, bu yil kamida 20 kishi Kanalni kesib o’tishga urinish paytida halok bo’lgan. Bu raqamlar avtohalokatlar yoki tibbiy favqulodda vaziyatlar kabi omillar tufayli kesib o’tish joyiga ketayotganda vafot etgan shaxslarni o’z ichiga oladi.
Frantsiya sohilidagi boshqa joylarda rasmiylar dushanba kuni to’rtta alohida operatsiyada Kanalni kesib o’tishga uringan 166 kishini qutqarganliklarini xabar qilishdi.
Hududning dengiz prefekti ba’zi migrantlar qutqaruvdan bosh tortganini, bu esa «qayiqlarning tuzilishidagi zaifligini hisobga olib, ularni qutqaruv kemalariga chiqishga majburlamaslik va Buyuk Britaniyaga tomon sayohatlarini davom ettirishga ruxsat berish» qaroriga olib kelganini aytdi.
Seshanba kuni e’lon qilingan rasmiy raqamlar shuni tasdiqladiki, Mehnat partiyasining o’tgan yilning 5-iyulida hokimiyatga kelganidan beri kichik qayiqlar orqali kesib o’tishlar soni 11-avgust, dushanba kuniga kelib 50 000 dan oshdi.
Bu o’tgan yilning shu davriga nisbatan 13 000 dan ortiq o’sishni anglatadi, 2023-yil 5-iyuldan 2024-yil 11-avgustgacha kichik qayiqlar orqali 36 346 nafar migrant kesib o’tgani qayd etilgan.
Bu 403 kunlik davr ichida 50 000 kishi Kanalni kesib o’tishi birinchi marta emas.
Oldingi konservativ hukumat davrida 2021-yil 8-oktabrdan 2022-yil 14-noyabrgacha kichik qayiqda 53 587 kishi kelgan.
2025-yil yanvaridan avgustigacha o’tgan yilning shu davriga nisbatan ko’proq migrant Kanalni kesib o’tdi.
Hukumat manbalarining ta’kidlashicha, joriy yilning boshida ob-havo tinch va iliq bo’lgan kunlar soni g’ayrioddiy darajada yuqori bo’lgan, bu qisman kesib o’tishlar sonining ko’payishiga sabab bo’lgan.
Siyosiy jihatdan 50 000 chegarasi hukumat uchun juda noqulay, chunki u kichik qayiqda kesib o’tishlarni boshqaradigan to’dalarni yo’q qilishga va’da bergan – ser Keir Starmer bosh vazir bo’lganida bergan asosiy va’dasi.
Phillipson Derbiga tashrifi chog’ida BBCga bergan intervyusida hukumat chegara nazorati masalasida «ulkan muammoni meros qilib olganini» aytdi.
«Biz bu muammoni biz joriy etayotgan qo’shimcha choralar bilan hal qilamiz», dedi u.
Hukumat Frantsiya bilan tuzilgan «bitta kiradi, bitta chiqadi» qaytarish kelishuvini to’sqinlik qiluvchi omil sifatida ko’rsatmoqda.
Sinov Buyuk Britaniya bir xil miqdordagi boshpana izlovchilarni qabul qilish evaziga Frantsiyaga ba’zi migrantlarni qaytarib yuborishni ko’zda tutadi, deb ishoniladi.
O’tgan hafta hukumat manbasi BBCga Buyuk Britaniyaning Frantsiya bilan yangi kelishuvi bo’yicha hozirgacha o’nlab migrantlar hibsga olinganini aytdi, ammo aniq raqamni keltirmadi.
Birinchi qaytarishlar bir necha hafta ichida sodir bo’lishi kerak, ammo dastlabki raqamlar kichik bo’lishi kutilmoqda.
Dunkirk meri Patris Vergriete bu sxemani tanqid qilib, u «faqat xavfni oshiradi va mintaqaning butun sohil chizig’ida keskinlikni kuchaytiradi» dedi.
Dushanba kungi fojiali hodisadan so’ng so’zga chiqib, u «migratsiya inqirozini ahmoqona, samarasiz va juda shafqatsiz boshqarish» davom eta olmasligini aytdi.
Qaytarish sxemasi ishlamaydi degan torilar Mehnat partiyasini «tariximizdagi eng yomon noqonuniy immigratsiya inqiroziga» rahbarlik qilishda aybladi.
Soyali ichki ishlar vaziri Kris Filip hukumat «chegaralarimizni taslim qildi» va «tartibsizlik uchun sharoit yaratdi, Britaniya xalqini to’lovni to’lashga majbur qildi» dedi.
Reform UK rahbari Nayjel Faraj shunday dedi: «Besh yil oldin bashorat qilganimdek, agar biz noqonuniy migrantlarni deportatsiya qilmasak, bosqin ulkan bo’ladi. Ushbu zaif bosh vazir lavozimga kirishganidan beri 50 000, uning to’xtashiga hech qanday alomat yo’q.»
Shu bilan birga, Buyuk Britaniya chegara kuchlarining Kale shahridagi sobiq bosh immigratsiya xodimi Kevin Saunders BBC Radio 4ning PM dasturiga bergan intervyusida Mehnat partiyasining qaytarish kelishuvi «yangi g’oya» ekanligini aytdi, ammo u to’sqinlik qiluvchi omil sifatida ishlaydimi yoki yo’qmi, «kutib ko’rishini» aytdi.
U oldingi hukumatning Ruanda sxemasiga ishora qildi, bu sxema Buyuk Britaniyaga noqonuniy yo’l bilan kirgan boshpana izlovchilarni Afrika mamlakatiga yuborishni ko’zda tutgan edi va u «unga imkoniyat berilishini xohlardi» dedi.
«Bu ishlashi mumkin edi», dedi u va qo’shimcha qildi: «Migrantlar orasida bu xavfni qilishni istashmaydi degan fikr bor edi».
Hukumat manbalarining ta’kidlashicha, raqamlarni kamaytirishning sehrli yo’li yo’q, lekin noqonuniy ishlashga qarshi kurashish va xorijiy jinoyatchilarni tezroq deportatsiya qilish kabi bir qator amaliy o’zgarishlar muammoni hal qilishning kengroq rejasining bir qismidir.
Hukumat vaziri Baronessa Smit avvalroq parlamentdan o’tayotgan Chegara xavfsizligi, boshpana va immigratsiya to’g’risidagi qonun vazirlarga «to’dalarga qarshi chiqish» uchun katta vakolatlar berishini aytdi.
E’lon qilingan boshqa chora-tadbirlar orasida onlayn noqonuniy kanalni kesib o’tishni reklama qilayotgan jinoyatchilar uchun besh yilgacha qamoq jazosi va Milliy Jinoyat Agentligi ofitserlari uchun ko’proq mablag ‘ajratish.
So’nggi harakatlar Buyuk Britaniya mehmonxonalari tashqarisida bir qator noroziliklar va qarshi namoyishlar ortidan amalga oshirilmoqda, ular boshpana izlovchilarni joylashtirish uchun ishlatiladi.
«Odamlar orqalarida turgan narsa oldinda turgan narsadan ko’ra dahshatliroq bo’lmasa, Kanalni kesib o’tmaydi», dedi Qochqinlar Kengashi xayriya tashkilotining bosh direktori Enver Solomon.
Xayriya tashkilotining oldingi saflarida ishlaydigan xodimlarining aytishicha, kichik qayiqda sayohat qilayotgan erkaklar, ayollar va bolalar «ko’pincha Sudan kabi urush ularni boshqa tomonga burilishga majbur qilgan joylardan qochib ketishadi», deya qo’shimcha qildi u.
«Kontrabandachilarni butunlay to’xtatish uchun hukumat xavfsiz va qonuniy yo’llarni kengaytirishi kerak, masalan, oila a’zolariga allaqachon Buyuk Britaniyada joylashgan yaqinlari bilan birga bo’lish uchun sayohat qilishga ruxsat berish», dedi u.
«Bu choralar bo’lmasa, umidsiz odamlar xavfli sayohatlarni davom ettirishadi va jinoiy to’dalar shunchaki yondashuvlarini moslashtirishlari mumkin.»
Vestminster va undan tashqaridagi ichki ishlardan xabardor bo’lish uchun bizning Siyosat muhim axborot byulleteniga obuna bo’ling.
Hoylakdagi sobiq Holiday Inn Express hozirda yolg’iz erkaklar o’rniga oilalarni joylashtirmoqda.
Eppingda jamiyatdagi keskinlikning kuchayishi xavfi mavjud, deydi hokimiyat.
Ko’pchilik hozirgi Dalay Lama vafotidan keyin jamiyatni qo’llab-quvvatlagan uzoq yillik yordamni yo’qotishdan xavotirda.
Ichki ishlar vazirligi qo’llab-quvvatlashga talab ortgandan so’ng kengashga ko’proq mablag’ ajratadi.
Ichki ishlar vazirligi mintaqada boshpana izlovchilar uchun yetarli mulkka ega ekanligiga ishonadi.
«`