Daniya va Shvetsiyani bog’lovchi muhim transport yo’lagi bo’lgan Eresund ko’prigi o’zining 25 yilligini nishonlamoqda. Uning mintaqaviy ta’siri katta bo’lishiga qaramay, qiyinchiliklar saqlanib qolmoqda.
28 yoshli Oskar Damkjaer haftada ikki marta Kopengagendan Shvetsiyaning Malmyo shahriga qatnaydi. U ish uchun 40 daqiqalik tezyurar poezdda sayohat qiladi.
Neo4j kompaniyasining dasturiy ta’minot injeneri: «Boshqa davlatga qatnash katta ishdek tuyulishi mumkin, lekin bu juda qulay», – deydi.
Kopengagenda Laurine Deschamps IO Interactive kompaniyasida ishlaydi va haftada to’rt marta Malmyodan qatnaydi.
Global brend menejeri: «Ba’zilar Kopengagenning gavjum shahar hayotini afzal ko’rishadi», – deydi.
«Men Malmyoni afzal ko’raman – insoniy o’lchamdagi, piyoda yurishga qulay shahar.»
Ularning tajribasi 1991 yilda ko’prik qurish to’g’risidagi kelishuvning asosiy maqsadini o’zida mujassam etgan.
Maqsadlar sayohatni tezlashtirish, mintaqaviy integratsiyani kuchaytirish va iqtisodiy o’sishni rag’batlantirish edi.
Loyiha 30 milliard Daniya kroniga (4,3 milliard AQSh dollari; 3 milliard funt sterling) tushdi va uni yakunlash uchun besh yil kerak bo’ldi.
16 km uzunlikdagi, tunelni ham o’z ichiga olgan ushbu yo’l Yevropa Ittifoqining eng uzun avtomobil va temir yo’l ko’prigidir.
Uning hayratlanarli dizayni va kinematografik manzaralari muvaffaqiyatli «Ko’prik» serialiga ilhom berdi.
Öresundsinstitutetning yangi ma’lumotlari ko’prikning transport va biznesga ta’sirini ko’rsatadi.
Chegara orqali qatnovchilar soni 400% dan ortiqqa oshdi.
Ko’prik orqali ko’chib o’tgan shvedlar va daniyaliklar soni 60% dan ko’proqqa oshdi.
Ushbu yo’l suvning narigi tomonida minglab bizneslarning yaratilishiga yordam berdi.
Öresundsinstitutet ma’lumotlariga ko’ra, ushbu kompaniyalar soni 73% ga oshgan.
IO Interactive kompaniyasidan Sandra Mondahl: «Bizda oldinga va orqaga borish uchun noyob imkoniyat bor», – deydi.
Kopengagendan 33 yoshli: «Men ham Daniya, ham Shvetsiyada o’yinlarni ishlab chiqishga hissa qo’shishim mumkin», – deydi.
Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, 100 dan ortiq korxona shtab-kvartirasini yoki ofislarini Malmyoga ko’chirgan va ish o’rinlari yaratgan.
Bularga Ikea Group va Ikanoning bir qismi kiradi.
Öresundsinstitutet bosh direktori Yohan Vessmanning so’zlariga ko’ra: «Ko’pgina Daniya firmalari Stokgolm o’rniga Shvetsiya ofislarini Malmyoda joylashtirmoqda».
Malmyoning jozibadorligi uning zamonaviy ofis maydoni, Kopengagen aeroportiga yaqinligi va malakali ishchi kuchiga ega ekanligidadir.
Ko’prik, shuningdek, innovatsiyalarni rag’batlantirdi, Malmyoda texnologik startaplar va hayot fanlari kompaniyalari soni keskin oshdi. Lund universiteti tadqiqotlari Gotenburg va Stokgolmga nisbatan patentlar soni sezilarli darajada oshganini ko’rsatadi.
Boshqa bir tadqiqot ko’prik tufayli Daniya-Shvetsiya savdosi 25% ga yuqori ekanligini ko’rsatadi.
Öresundsinstitutet tadqiqotlari shuni ko’rsatadiki, 2024 yilda rekord darajadagi odamlar poezdda qatnagan – kuniga deyarli 41 000 ta qatnov amalga oshirilgan.
Bu chegara nazorati va xizmatlarning qisqarishi katta uzilishlarga olib kelgan pandemiya davridagi pasayishni teskari qildi.
Biroq, odamlar gavjumligi muammoga aylanmoqda, yechimlar 2030 yilgacha kutilmaydi.
Kompaniyalarning ko’chishi qaramay, Malmyo Daniyadan ko’proq qatnovchilarni jalb qilishi kerak. Qatnovchilarning 95% dan ortig’i Malmyodan Kopengagenga sayohat qiladi.
Vessmanning so’zlariga ko’ra: «Malmyo – yuqori darajadagi ish o’rinlari va Kopengagenga qaraganda pastroq maosh oladigan mintaqaviy shahar».
Daniyaga tegishli bo’lgan Boozt onlayn bozori o’z shtab-kvartirasini Kopengagenga ko’chirmoqda.
Bosh direktor Hermann Haraldssonning aytishicha, yosh Daniyalik iste’dodlarni Malmyoga jalb qilish qiyinlashib qolgan.
Uning so’zlariga ko’ra: «Daniyaliklar uchun Shvetsiyada ishlashga psixologik to’siq bor», garchi Kopengagen ichida qatnash uzoqroq bo’lsa ham.
«Ko’chish e’lon qilinganidan beri arizalar uch barobarga ko’paydi.»
Haraldsson, shuningdek, qatnashni juda qimmat deb hisoblaydi.
Bir tomonga poezd chiptasi taxminan 17 dollarga, avtomobilda esa doimiy sayohatchilar uchun chegirmalar bilan taxminan 80 dollarga tushadi.
U, shuningdek, pensiya, ota-onalik ta’tili va ishsizlik sug’urtasi tizimlaridagi farqlar tufayli yuzaga keladigan ma’muriy to’siqlarni ham aytib o’tadi.
Yangi kelishuv daromad solig’i qoidalarini soddalashtirishga qaratilgan.
Vessmanning so’zlariga ko’ra, madaniy integratsiya ham qiyin bo’lgan.
«Yaxshi niyatlarga qaramay», ish madaniyatidagi farqlar tushunishga to’sqinlik qilishi mumkin.
Mondahl: «Daniyaga oidlar to’g’riroq, shvedlar esa konsensusga intilishadi», – deydi.
U o’zining dastlabki tajribasi haqida: «Ko’plab uchrashuvlar bo’lib o’tdi va har kimning ‘eshitilishi’ kerak edi», – deydi.
Ushbu qiyinchiliklarga qaramay, ko’prik chegara orqali hamkorlikning global timsoli bo’lib qolmoqda.
U Daniya va Germaniya o’rtasidagi Femarnbeltiga ilhom berdi. Finlyandiya ham Vaasa va Umeoni bog’laydigan ko’prikni o’rganmoqda.
Vessmanning ta’kidlashicha, Ukrainadagi urush va Shvetsiya va Finlyandiyaning NATOga kirishi tufayli doimiy yo’llar juda muhim.
Shvetsiya va Daniya rasmiylari Xelsingborg yoki Landskrona shaharlaridan tunellar va Malmyo-Kopengagen metrosini o’z ichiga olgan yangi aloqalarni muhokama qilishmoqda.
Vessman: «Keyingi aloqa tayyor bo’lishi uchun yillar kerak bo’ladi. Ammo u keladi va unga ehtiyoj seziladi», – deydi.
18 yoshli yigitlar lotereyada qatnashadilar, bu ularni xizmat qilishni talab qilishi mumkin.
Litva va Avstraliyada ochko’z pashsha lichinkalari oziq-ovqat chiqindilarini foydali oqsilga aylantirish uchun ishlatiladi.
Mobil o’yinlar giganti Supercell boshlig’ining aytishicha, sanoat raqobatlashish uchun kattaroq tavakkalchilikka borishi kerak.
Brough aholisi uzoq vaqtdan beri qatnovchilar ularning mulklariga kirishni to’sib qo’yayotganidan shikoyat qilishdi.
Ushbu ish Shvetsiya tarixidagi eng katta ekologik mojarodek ta’riflangan.