«`html
Kanal orqali o’tishlarga qarshi kurashish maqsadida, hukumat organlari to’dalar rahbarlari va kichik qayiq yetkazib beruvchilariga tegishli Buyuk Britaniyadagi aktivlarni muzlatib qo’ydi, bu ushbu tashabbusning dastlabki 25 ta nishonidir.
Aktivlarni muzlatishdan tashqari, gumon qilinayotgan jinoyatchilarga hozir Buyuk Britaniyaga kirish taqiqlangan, chunki odam savdosi tarmoqlarini yo’q qilishga qaratilgan yangi sanksiyalar joriy etildi.
Ro’yxatga Belgiyadan migrantlarni olib o’tishda gumon qilinayotgan alban fuqarosi Bledar Lala va Serbiyadan odam savdosi tarmog’ini boshqarayotgani xabar qilingan sobiq politsiya tarjimoni Alen Basil kabi shaxslar kiritilgan.
Tashqi ishlar vaziri Devid Lammi bu harakatni «tarixiy lahza» deb olqishlagan bo’lsa-da, ekspertlarning fikricha, kontrabanda operatsiyalarining keng ko’lamini hisobga olsak, ta’sir cheklangan bo’lishi mumkin.
Sanksiyalar Buyuk Britaniya tergovchilariga maqsadli shaxslar va guruhlar tomonidan mamlakat ichida saqlanayotgan aktivlarni musodara qilish huquqini beradi va Britaniya firmalaridan ular bilan har qanday moliyaviy aloqalarni uzishni talab qiladi.
Nishonga olinganlar orasida odam savdosi uchun mo’ljallangan shishiriladigan qayiqlar ishlab chiqarishda ayblangan Xitoyning Weihai Yamar Outdoors Product Co kompaniyasi ham bor.
Ro’yxatga, shuningdek, soxta pasportlar taqdim etishda, noqonuniy to’lovlarni amalga oshirishda vositachilik qilishda va yuk mashinalari va kichik qayiqlar orqali odamlarni kontrabanda qilishda ishtirok etgan to’da a’zolarida ayblangan shaxslar ham kiritilgan.
BBC ro’yxatdagi bir shaxs «Kontrabandachilar yo’li» podkastiga uning shaxsini himoya qilish to’g’risida oldindan kelishuv bilan intervyu berganligini tasdiqladi.
Intervyu davomida erkak Britaniyaning immigratsiya tizimini «katta hazil» deb ta’rifladi va Buyuk Britaniyaga qayta-qayta o’zi kontrabanda yo’li bilan kirib-chiqqanligini aytdi.
U BBC muxbirlari Syu Mitchell va Rob Louriga Kalais yaqinidan Buyuk Britaniyaga kichik qayiqda odamlarni tashishni osonlashtirish orqali bir kechada 100 000 funt sterlinggacha ishlashi mumkinligini aytdi.
Uzoq vaqtdan beri odam savdosida qatnashib kelayotgan kontrabandachi, uning qo’lga olinishi operatsiyalarni to’xtatmasligini, chunki uning o’rnini boshqalar egallashini aytdi.
U yaqinda o’zi tashkil qilgan qayiqda bir bola cho’kib ketganini tan oldi, lekin u ularni qayiqqa «qo’ymoqchi emas»ligini aytdi.
Shunga qaramay, u o’zi tashkil qilgan qayiqdan foydalanayotganlar uchun qutqaruv jiletlarini berishdan bosh tortganini tan oldi va bu unga «farqi yo’q» dedi.
BBCning tushunishicha, kontrabandachi yaqinda hibsga olingan, ammo uning shaxsi tasdiqlanmaguncha hibsdan qochib ketgan.
Janob Lammi o’z bayonotida shunday dedi: «Biz Yevropadan Osiyogacha noqonuniy migratsiyani ta’minlaydigan odam savdogarlariga qarshi kurash olib boramiz, ularni dunyoning qayerida bo’lishidan qat’i nazar nishonga olamiz va ularning harakatlari uchun javobgarlikka tortamiz.
«Foyda olish uchun zaif odamlarning hayotini xavf ostiga qo’yayotgan to’dalarga mening xabarim shuki: biz sizni taniymiz va biz sizni javobgarlikka tortish uchun dunyo bo’ylab sheriklarimiz bilan ishlaymiz.»
Biroq, Oksford universiteti qoshidagi Migratsiya kuzatuv markazi sanksiyalarning ta’siri cheklangan bo’lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.
Kuzatuv markazi direktori doktor Madlen Sumption, agar sanksiyalar kichik qayiqda o’tishlarni tugatish uchun zarur bo’lgan «o’yinni o’zgartiruvchi» bo’lib chiqsa, u «hayron bo’lishini» aytdi.
«Sanoatda shunchalik ko’p odamlar ishtirok etayotgan ekanki, odamlarni individual ravishda nishonga olish, ehtimol, faqatgina chekka joylarda ta’sir ko’rsatadi», dedi u seshanba kuni BBC Radio 4 telekanalining «Bugun» dasturida.
U qo’shimcha qildi: «Ta’sir kontrabandachilar faoliyat yuritayotgan boshqa davlatlarning hamkorligiga bog’liqdir.»
Konservativ soyali ichki ishlar vaziri Kris Filipning aytishicha, «Bag’dodda bir nechta bank hisoblarini muzlatib qo’yish yoki Damashqda qayiq sotuvchisiga sayohat taqiqini qo’yish» kichik qayiqda o’tishlarni to’xtatmaydi.
«To’dalar qo’rqmaydi – chunki Leyboristlar chegarani ushlab turishmaydi, deportatsiya qilishmaydi yoki hatto uni kuchaytirishga urinmaydilar ham», dedi Filip.
«Biz noqonuniy immigrantlarni kelishi bilanoq darhol deportatsiya qilishimiz kerak, bu yagona yo’l bo’lib, tortish omiliga chek qo’yish va o’tishlarni to’xtatish mumkin.»
Sanksiyalar ta’sir ko’rsatadimi degan savolga Migratsiya vaziri Sima Malhotra BBCga aktivlarni muzlatish guruhlarga Buyuk Britaniya iqtisodiyoti bilan o’zaro aloqada bo’lishga imkon bermasligini va ularning operatsiyalarini «buzishini» aytdi.
O’tgan yilning iyul oyida hokimiyatga kelganidan beri, Leyboristlar odam savdosiga qarshi kurashish bo’yicha bir qator chora-tadbirlarni e’lon qildi, jumladan, dengizda boshqalarning hayotini xavf ostiga qo’yganlik uchun yangi jinoiy javobgarlik.
Parlamentdan o’tayotgan qonunchilik odam savdogarlariga qarshi kurash bo’yicha terrorga qarshi vakolatlardan foydalanish rejalarini belgilaydi – gumonlanuvchilar sayohat taqiqlari, ijtimoiy media o’chirilishi va telefon cheklovlariga duch kelishadi.
Ammo so’nggi raqamlar shuni ko’rsatadiki, 2025-yil kichik qayiqda kelganlar bo’yicha yangi rekord o’rnatdi.
Yil boshidan beri 21 000 dan ortiq odam xavfli o’tishni amalga oshirdi – bu 2024-yilning shu davriga nisbatan 56 foizga ko’pdir.
Soxta pasport sotuvchilari va kichik qayiqlar sotadigan firmalar ham hukumat rejasi bo’yicha moliyaviy sanksiyalar bilan jazolanishi mumkin.
Ser Kir Starmer ingliz kanali orqali odamlarni kontrabanda qilayotgan «to’dalarni yo’q qilishga» va’da berdi.
55 yoshli Asat Sulaymon Muhammad sudga keladi va Belgiyaga qaytarib berilishi kerak.
Bu boshpana izlovchilar Buyuk Britaniyaga kelganidan ko’p o’tmay, kurerlar uchun ishlashi mumkinligi haqidagi xabarlardan keyin sodir bo’ldi.
Chegara xizmati xodimlari tor bo’lmada «xavfli tarzda yashiringan» vetnamlik ayolni topdilar.
«`