Gaza blokadasi ni buzishga urinayotgan “Madleen Freedom Flotilla” kemasida boʻlgan sakkiz faolning oltitasi Isroil hukumati tomonidan ushlanib, deportatsiya qilindi, deb tasdiqladi Isroil tashqi ishlar vazirligi. Isroil inson huquqlari tashkiloti Adalah faollarning 72 soatdan ortiq hibsda saqlangandan soʻng ozod etilganini, ularning taʼkidlashicha, bu “xalqaro suvlarida noqonuniy ushlash” boʻlganini xabar qildi.
Faollarga huquqiy yordam koʻrsatayotgan Adalahning aytishicha, yana ikkitasi juma kuni deportatsiya qilinishini kutib hibsda qolmoqda. Payshanba kuni deportatsiya qilinganlar orasida Yevropa parlamenti aʼzosi, frantsuz-falastinlik Rima Xassan ham bor edi. Isroil tashqi ishlar vazirligining Xdagi xabari faollarning samolyotga chiqayotgan fotosuratlari bilan birga, “‘Selfi yaxtasi’dan yana olti yoʻlovchi, jumladan, Rima Xassan Isroildan chiqib ketmoqda. Xayr va ketishdan oldin selfi olishni unutmang” degan yozuv bilan eʼlon qilindi.
Adalahning maʼlumotlariga koʻra, deportatsiya qilingan qolgan besh faol Mark van Rennes (Niderlandiya), Suayb Ordu (Turkiya), Yasemin Acar (Germaniya), Thiago Avila (Braziliya) va Reva Viard (Fransiya) edi. Givon qamoqxonasida qolgan Paskal Maurieras va Yanis Mhamdi (ikkalasi ham frantsuz) juma kuni tushdan keyin deportatsiya qilinishi kutilmoqda. Adalah faollarning “yomon munosabatda boʻlishganini, jazolar qoʻllanilganini va tajovuzkorlikka duch kelganini”, ikkitasi yakkaxon kamerada saqlanganini daʼvo qilib, ularning darhol va qonuniy ravishda ozod etilishini talab qilmoqda.
Isroil tashqi ishlar vazirligi avvalroq deportatsiya hujjatlaridan bosh tortganlarga qarshi sud jarayoni boshlanishini bildirgan edi. Oʻn ikki kishini tashiydigan “Madleen” kemasi Gaza gʻarbida taxminan 185 km masofada ushlandi. Erkin flot koalitsiyasi (EFF) ekspeditsiyani tashkil qilib, Gazaga ramziy yordam etkazish, blokadani buzish va gumanitar inqirozga eʼtibor qaratish maqsadida tashkil etildi. Isroil tashqi ishlar vazirligi yaxtani “bir yuk mashinasidan kamroq yordam tashigan” deb rad etdi.
Ushlashdan soʻng, Greta Thunberg va ikki frantsuz fuqarosi shu jumladan toʻrt nafar faol darhol deportatsiya qilindi. Fransiyaga yetib kelgan Thunberg Isroil hukumati xalqaro suvlarida odam oʻgʻirlashda aybladi. Isroil tashqi ishlar vazirligi blokadani buzishga urinish “xavfli, noqonuniy va davom etayotgan gumanitar saʼy-harakatlarni zaiflashtiradi” deb taʼkidlab, yordam “haqiqiy gumanitar kanallar” orqali yetkazilishini taʼkidladi.
2-mart kuni Isroilning Gaza uchun gumanitar va tijorat yordamini toʻxtatishi va yangi harbiy hujumdan soʻng, Hamas bilan ikki oylik tinchlik muzokaralari bekor boʻldi. Isroil bu bosim taktikasi Gazada ushlab turilgan garovlarni ozod qilish uchun moʻljallanganligini daʼvo qilsa-da, BMT oziq-ovqat yetishmasligi tufayli Gazaning 2,1 million aholisi orasida ochlikning favqulodda darajada yuqori ekanligi haqida ogohlantirdi. Uch hafta oldin boshlangan keng koʻlamli hujumdan soʻng, Isroil blokadani qisman yumshatdi va asosiy oziq-ovqat mahsulotlarini Isroil va AQSh tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan Gaza gumanitar jamgʻarmasi orqali taqsimlashni ustuvor deb bildi. BMT va boshqa yordam tashkilotlari gumanitar tamoyillar buzilganligi sababli hamkorlik qilishdan bosh tortdi.
Vaziyat Isroilning 2023-yil 7-oktabr kuni Hamasning chegaralararo hujumiga javoban Gazadagi harbiy kampaniyasidan 20 oy oʻtgach yuz bermoqda, natijada taxminan 1200 isroillik halok boʻldi va 251 garovga olindi. Gazaning Hamas tomonidan boshqariladigan sogʻliqni saqlash vazirligi oʻshandan beri Gazada kamida 55 207 kishi halok boʻlganini xabar qilmoqda.