BBC bilan suhbatlashgan Falastin qurolli guruhi ichidagi manbaga ko’ra, Hamas G’azo sektorida o’t ochishni to’xtatish va Isroil bilan garovga olinganlarni ozod qilish bo’yicha mintaqaviy vositachilar tomonidan taqdim etilgan so’nggi taklifga rozi bo’lgan.
Misr va Qatar tomonidan tuzilgan taklif, AQSh elchisi Stiv Vitkoff tomonidan iyun oyida ilgari surilgan ikki bosqichli asosga asoslanganligi xabar qilinmoqda.
Tavsiya etilayotgan shartlarga ko’ra, Hamas dastlabki 60 kunlik sulh davrida qolgan 50 nafar isroillik garovga olinganlarning taxminan yarmini – ulardan 20 nafari tirik deb taxmin qilinmoqda – ikki bosqichda ozod qiladi. Shuningdek, harbiy harakatlarni butunlay to’xtatish bo’yicha muzokaralar ham olib boriladi.
Isroilning javobi noaniqligicha qolmoqda. Bosh vazir Binyamin Netanyaxuning idorasi avvalroq faqatgina «barcha garovga olinganlar bir vaqtning o’zida ozod etilishi» shartini o’z ichiga olgan kelishuvni qabul qilishini ma’lum qilgan edi.
Hamasning roziligi haqidagi xabarlardan so’ng e’lon qilingan video bayonotida Netanyaxu bu masalaga to’g’ridan-to’g’ri to’xtalmadi, lekin guruh «katta bosim ostida» ekanligini aytdi.
Shu hafta oxirida Isroil hukumati armiyaning G’azo shahrini egallash rejasini tasdiqlashni ko’rib chiqishi kutilmoqda, bu yerda Isroilning kuchaygan zarbalari minglab falastinliklarning ko’chirilishiga olib keldi.
Bosh vazir Isroilning G’azoning butun hududini, jumladan, uning ikki million aholisining aksariyati boshpana topgan hududlarni ham nazoratga olish niyatini, o’tgan oyda Hamas bilan bilvosita o’t ochishni to’xtatish bo’yicha muzokaralar buzilganidan so’ng e’lon qildi.
Yakshanba kuni yuz minglab isroilliklar o’z hukumatini Hamas bilan barcha garovga olinganlarning zudlik bilan qaytarilishini ta’minlash va davom etayotgan mojaroni tugatishga qaratilgan kelishuvga rozi bo’lishga chaqirish uchun Tel-Avivda to’planishdi.
Netanyaxu namoyishchilarni Hamasning muzokara pozitsiyasini kuchaytirishi mumkinligida aybladi.
U urush faqat barcha garovga olinganlar ozod qilinganidan va Hamas qurolsizlantirilgandan keyin tugashini aytdi. U, shuningdek, G’azoni demilitarizatsiya qilish, Isroil xavfsizlik nazorati ostida doimiy nazorat qilish va Hamas va Falastin ma’muriyatidan mustaqil ma’muriyat tomonidan boshqarilishini yoqlab chiqdi.
Hamas Isroil qamoqxonalarida saqlanayotgan falastinlik mahbuslar bilan garovga olinganlarni almashish, urushni tugatish va Isroil kuchlarining G’azodan to’liq olib chiqilishini o’z ichiga olgan keng qamrovli kelishuvni yoqlamoqda. Guruh mustaqil Falastin davlati tashkil etilmasdan turib qurolsizlanmasligini ta’kidlamoqda.
Isroil armiyasi G’azodagi kampaniyasini 2023-yil 7-oktabrda Hamas boshchiligidagi Isroilning janubiga qilingan hujumga javoban boshladi, natijada taxminan 1200 kishi halok bo’ldi va 251 kishi o’g’irlab ketildi.
Hududdagi Hamas tomonidan boshqariladigan sog’liqni saqlash vazirligining ma’lumotlariga ko’ra, mojaro boshlanganidan beri G’azoda kamida 62 004 kishi halok bo’lgan.
BBC muxbiri Lyusi Uilyamsonning xabar berishicha, Nablus yaqinidagi voqea «butunlay asossiz» bo’lgan.
BBC jamoasi falastinlik dehqon bilan intervyu olayotgan edi, niqobli shaxslar ularga tajovuzkorona yaqinlashdi.
Birgalikdagi xatda siyosatchilar Bosh vazirni G’azodagi mojaroni tugatish uchun Isroilga bosim o’tkazishga chaqirdi.
Tel-Avivdagi «Garovga olinganlar maydoni»da katta olomon to’planib, harbiy harakatlarni to’xtatish va Hamas tomonidan ushlab turilgan barcha qolgan garovga olinganlarni ozod qilishni talab qilmoqda.
G’azo shahrida Hamas tomonidan boshqariladigan ma’muriyat Isroilning bombardimonlari shahar Zaytoun mahallasida «fojiali» vaziyatni yaratganini xabar qilmoqda.