Tibbiyot mutaxassislari G‘azoning eng katta operatsion kasalxonasida yoqilg‘i tanqisligi va Isroilning Xon Yunisdagi quruqlikdagi hujumining kuchayishi sababli inqiroz yuzaga kelishi haqida ogohlantirdi.
Nasser tibbiyot majmuasi payshanba kuni bemorlarni qabul qilishni to‘xtatdi, guvohlarning xabar berishicha, Isroil askarlari va tanklari muassasadan taxminan 200 metr (660 fut) uzoqlikdagi qabristonga kirib, ko‘chirilgan oilalar joylashgan yaqin atrofdagi lagerlar tomon o‘q uzgan. Xabar qilinishicha, kuchlar bir nechta hududlarda qazish ishlari olib borganidan so‘ng juma kuni chekingan.
Intensiv terapiyaga muhtoj bo‘lgan tibbiyot xodimlari va bir qancha bemorlar kasalxona ichida qolmoqda, yoqilg‘i ta’minotining kamayishi hayotni saqlab qolish xizmatlarini to‘xtatib qo‘yish xavfini tug‘dirmoqda.
Hozircha Isroil harbiylari tomonidan rasmiy bayonot berilmadi.
Biroq, juma kuni ertalab harbiylar zirhli brigada Xon Yunisda «terrorchilik infratuzilma ob’ektlarini» yo’q qilish va qurollarni musodara qilish bo’yicha operatsiyalar o’tkazayotganini bildirdi. Bundan oldin kasalxona atrofidagi hududlar uchun evakuatsiya qilish buyruqlari berilgan edi.
BBC guvohiga ko‘ra, Isroil tanklari ekskavatorlar va buldozerlar hamrohligida payshanba kuni Nasser kasalxonasi yaqinidagi qabristonning janubiy qismidan oldinga siljigan.
Guvohning so’zlariga ko’ra, tanklar ilgari dehqonchilik uchun ishlatilgan hududga o’tish chog’ida snaryadlar va o’qlar otgan va ko’chirilgan oilalarga tegishli bir nechta chodirlar yoqib yuborilgan. Onlayn videolavhalarda hududdan ko’tarilayotgan katta qora tutun ko’rsatilgan.
Guvohning so’zlariga ko’ra, Isroil kvadrokopter dronlari ham Namsavi minorasi va al-Mavasi hududlaridagi chodirlar tomon o’q uzib, aholini evakuatsiya qilishga majbur qilgan. Yana bir videoda otishma ovozi ostida ko’plab odamlar pana joyga qochayotgani aks etgan.
Xabarlarga ko’ra, kasalxona darvozalari yaqinida turgan bir yoki ikki nafar tinch aholi adashgan o’qlardan jarohatlangan.
Ayni paytda, Nasser kasalxonasi ichidagi tibbiyot xodimlari mahalliy jurnalistlarga o’z xavotirlarini bildirib xabarlar yo’llashdi. «Biz hali ham kasalxonada ishlayapmiz. Tanklar atigi bir necha metr uzoqlikda. Biz hayotga qaraganda o’limga yaqinroqmiz», deb yozishdi ular.
Juma kuni ertalab mahalliy manbalar Isroil tanklari va askarlari qabriston va kasalxonaga yaqin bo’lgan boshqa hududlardan chekinganini xabar qilishdi.
Keyinroq kun davomida onlaynda tarqalgan suratlarda qumli tuproqqa chuqur xandaqlar qazilgani, tekislangan inshootlar, yongan chodirlar va bir-birining ustiga uyulgan maydalangan transport vositalari ko’rsatilgan.
Nasser kasalxonasi xodimlari bemorlarni qabul qilishni qayta tiklash mumkinmi yoki yo’qmi degan savolni baholayotganliklarini bildirishdi.
Chorshanba kuni kasalxona xodimlari yoqilg’i tanqisligi tufayli muassasa to’liq to’xtash yoqasida ekanligidan ogohlantirishdi.
Ularning ta’kidlashicha, energiya sarfini kamaytirish va elektr energiyasini intensiv terapiya va neonatal bo’limlarni o’z ichiga olgan asosiy bo’limlar bilan cheklash bo’yicha sezilarli sa’y-harakatlarga qaramay, elektr generatorlari faqat bir kun ishlashi kutilmoqda.
Kasalxona to’liq elektr uzilishi o’nlab bemorlarni, ayniqsa, ventilyatorlarga bog’liq bo’lganlarni «darhol xavf ostiga qo’yishi va muqarrar o’limga olib kelishi»ni qo’shimcha qildi.
Isroil harbiy rasmiysi payshanba kuni Reuters axborot agentligiga shunday dedi: chorshanba kunidan beri G’azoga kasalxonalar va boshqa gumanitar muassasalar uchun mo’ljallangan taxminan 160 000 litr yoqilg’i kirgan, ammo armiya uning hudud ichida tarqatilishiga mas’ul emas.
Zarur tibbiy buyumlar, ayniqsa, travmani davolash uchun zarur bo’lgan buyumlar etishmayapti.
O’tgan hafta Nasser kasalxonasiga tashrifi chog’ida, Jahon sog’liqni saqlash tashkilotining (JSST) G’azodagi vakili uni «katta travma bo’limi» deb ta’rifladi.
Doktor Rik Peeperkorn videoda odatda 350 o’ringa mo’ljallangan muassasa taxminan 700 bemorni davolayotganini va charchagan xodimlar tunu kun ishlayotganini aytdi.
Direktor va shifokorlar so’nggi to’rt hafta ichida yuzlab travma holatlari, ularning aksariyati yordam tarqatish joylari atrofida sodir bo’lgan voqealar bilan bog’liq ekanligini xabar qilishdi, deya qo’shimcha qildi u.
«Oilalari uchun ozgina ovqat olishga harakat qilayotganligi sababli o’layotgan yoki jiddiy jarohat olayotgan ko’plab o’g’il bolalar, o’smirlar bor», dedi u.
Ushbu holatlar orasida boshidan o’q yegan va hozir tetraplegiyalik bo’lgan 13 yoshli bola va bo’yniga o’q qadalgan va tetraplegiyalik bo’lgan 21 yoshli yigit bor edi.
Juma kuni yaqin atrofdagi Rafah shahrida yordam tarqatish joyi yaqinida Isroil harbiylarining o’qidan yordam so’ragan 10 kishi halok bo’lgani xabar qilindi. Isroil Mudofaa Kuchlari (IDF) izoh bermadi.
Ayni paytda, G’azoning shimolida, BBCga gapirgan mahalliy manbaga ko’ra, Jabaliya shahrida ko’chirilgan oilalar boshpana olgan maktabga Isroil havo hujumi natijasida sakkiz kishi halok bo’ldi, ularning orasida yuqori martabali XAMAS qo’mondoni ham bor.
Manbaning xabar berishicha, Jabaliya al-Nazla batalyoniga rahbarlik qilgan Iyad Nasr oilasi, jumladan bir nechta bolalar va yordamchisi bilan birga Halima al-Saadiya maktabidagi sinf xonasiga ikkita raketa urilganida halok bo’lgan.
Yana bir XAMAS qo’mondoni Hassan Marii va uning yordamchisi G’azo shahri g’arbidagi al-Shati qochqinlar lageridagi kvartiraga qilingan alohida havo hujumi natijasida halok bo’lgani xabar qilindi.
Bu voqealar Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanyaxu AQShga to’rt kunlik safari yakunlanganidan so’ng, yaqin kunlarda G’azoda yangi o’t ochishni to’xtatish va garovga olinganlarni ozod qilish bo’yicha kelishuvga erishish mumkinligini aytgan paytda sodir bo’lmoqda.
Payshanba kuni kechqurun Vashingtondan jo’nashdan oldin u Newsmaxga aytishicha, taklif etilayotgan kelishuv XAMAS hali ham ushlab turgan 20 tirik garovning yarmini va 60 kunlik sulh davrida 30 dan ortiq vafot etgan garovning yarmidan ko’prog’ini ozod qilishni o’z ichiga oladi.
«Shunday qilib, bizda 10 nafar tirik va taxminan 12 nafar vafot etgan garov [qoladi], lekin men ularni ham chiqarib olaman. Umid qilamanki, biz buni bir necha kun ichida yakunlay olamiz», – deya qo’shimcha qildi u.
Biroq, falastinlik rasmiy BBCga Qatardagi bilvosita muzokaralar to’xtab qolganini, yordam tarqatish va Isroil qo’shinlarining olib chiqilishi bilan bog’liq kelishmovchiliklar borligini ma’lum qildi.
Isroil harbiylari 2023 yil 7 oktyabrda XAMAS boshchiligidagi Isroilning janubiy qismiga qilingan hujumga javoban G’azoda kampaniya boshladi, unda taxminan 1200 kishi halok bo’ldi va 251 kishi garovga olindi.
Hududning XAMAS boshqaruvidagi Sog’liqni saqlash vazirligining ma’lumotlariga ko’ra, o’shandan beri G’azoda kamida 57 762 kishi halok bo’lgan.
AQSh Eronning yadroviy ob’ektlari iyun oyidagi zarbalar paytida butunlay «yo’q qilingan» deb ta’kidladi.
Falastinlik bolalar va murabbiylar guruhi shu oyning oxirida Irlandiya bo’ylab sayohatda ishtirok etishi rejalashtirilgan edi.
Falastinlik rasmiyning so’zlariga ko’ra, Qatardagi bilvosita muzokaralarda asosiy kelishmovchiliklar qatoriga yordam qanday tarqatilishi kiradi.
AQSh prezidenti muzokaralar «juda yaxshi» ketayotganini aytdi, ammo falastinlik manba BBCga ular hech qanday muvaffaqiyatga erishmaganini aytdi.
Isroil Katz Isroil ommaviy axborot vositalariga Rafahdagi «gumanitar shahar» deb atalmish joy oxir-oqibat 2,1 million falastinlikni sig’dirishini aytdi.