Pay. Iyul 10th, 2025
Faysal Islom: Trump global savdo tarangligi fonida tariflarni kechiktirdi

«`html

Trumpning Oq uyi avvalroq tariflarni vaqtincha to’xtatib turganidan so’ng, «90 kunda 90 ta kelishuv»ni yakunlash bo’yicha ulkan rejani e’lon qilgan edi, buni sobiq prezident «o’zaro» deb ta’riflagan.

Biroq, haqiqat shundaki, 9-iyulga belgilangan dastlabki muddatga qadar to’qqiztadan kamroq kelishuvga erishiladi.

E’tiborga molik jihati shundaki, ma’muriyat chorshanbadan 1-avgustga qadar muddatni uzaytirdi, kelgusida uzaytirish yoki kechiktirish imkoniyati mavjud.

Sobiq g’aznachilik kotibi Skott Bessentning so’zlariga ko’ra, AQSh asosan Amerika savdo defitsitining 95 foiziga mas’ul bo’lgan 18 ta davlatga e’tibor qaratgan.

AQShning savdo hamkorlariga yuborgan so’nggi xatlari Oq uyning avvalgi «Ozodlik kuni» bayonotlarini aks ettiradi.

Taklif etilayotgan stavkalar 2-apreldagi dastlabki taqdimotdan beri deyarli o’zgarmagan va savdo nomutanosibligi o’rniga defitsit hajmidan foydalanish haqidagi bahsli tenglama o’z kuchida qolmoqda.

Ushbu e’lonlar yil boshida kuzatilgan bozorning beqarorligini keltirib chiqarmadi, bunga asosan takroriy kechikishlar sabab bo’ldi.

Moliyaviy bozorlar yana bir kechiktirishni kutayotganga o’xshaydi, bu Trump oxir-oqibat qarama-qarshilikdan qochadi, degan ishonchni aks ettiradi. Biroq, bu umidparvarlikka olib kelishi va inqirozni qayta qo’zg’atishi mumkin.

Muhim xulosa shundaki, Trump ma’muriyati savdo kelishuvlarini ta’minlashda qiynalmoqda. Ushbu xatlar amalda bu muvaffaqiyatsizlikni tan oladi.

Oq uy qat’iy pozitsiyani egallasa-da, boshqa davlatlar ham xuddi shunday qilmoqda.

Yaponiya va Janubiy Koreya ushbu xatlarni birinchi bo’lib oldilar, bu AQSh bilan savdo munosabatlarini yanada keskinlashtirdi.

Yaponiya rasmiylari AQSh yondashuvidan jiddiy noroziligini bildirishdi.

Yaponiya moliya vaziri hatto AQSh hukumatining katta qarzini potentsial savdolashuv vositasi sifatida ishlatishni taklif qildi.

Apreldagi asosiy dinamika deyarli o’zgarmagan.

Savdo urushi yaqinlashayotgandek tuyulganda global bozorlar salbiy reaksiyaga kirishadi va amerikalik chakana sotuvchilar Oq uyni potentsial narxlar oshishi va ta’minot tanqisligi haqida ogohlantirdilar.

Bundan tashqari, tariflarning qonuniyligini shubha ostiga qo’yadigan sud jarayoni hali ham davom etmoqda.

Global hamjamiyat, shuningdek, global savdo tizimining buzilishining aniq oqibatlariga guvoh bo’lmoqda.

AQSh dollari bu yil turli valyutalarga nisbatan 10 foizga qadrsizlandi.

Bessent o’zining tasdiqlash eshituvida kuchliroq dollar tariflarning inflyatsion ta’sirini qoplaydi, deb taxmin qildi.

Biroq, buning aksi sodir bo’ldi.

Savdo ko’rsatkichlari ham sezilarli o’zgarishlarni ko’rsatmoqda, tariflardan oldin sezilarli zaxiralar to’plandi, so’ngra yaqinda pasayish kuzatildi.

Xitoyning AQShga eksporti bu yil 9,7 foizga kamaydi.

Aksincha, Xitoyning dunyoning qolgan qismiga eksporti 6 foizga, shu jumladan Buyuk Britaniyaga 7,4 foizga, ASEAN a’zolariga 12,2 foizga va Afrikaga 18,9 foizga oshdi.

Ushbu raqamlar o’zgaruvchan bo’lishiga qaramay, ular kutilgan tendentsiyalarga mos keladi.

Tarif daromadlari AQSh G’aznachiligining tushumlarini oshirmoqda va may oyida rekord darajaga yetdi.

AQSh savdo to’siqlarini o’rnatarkan, dunyoning qolgan qismi o’rtasida savdoni ko’paytirishi mumkin, bu Buyuk Britaniya va Hindiston, shuningdek, Yevropa Ittifoqi va Kanada o’rtasidagi so’nggi kelishuvlarda ko’rinib turibdi.

Shuni ta’kidlash kerakki, AQSh tomonidan joriy etilgan samarali tarif stavkasi hozirda taxminan 15 foizni tashkil etadi, bu so’nggi 40 yil davomida 2-4 foizni tashkil etgan. Ushbu raqamlar hali ushbu xatlarda bayon qilingan o’zgarishlarni aks ettirmaydi.

Bozorning reaktsiyasi hozircha tinch, ammo bu o’zgarishi mumkin.

Trumpning ikkinchi muddati burilishlarini Shimoliy Amerika muxbiri Entoni Zurcherning haftalik US Politics Unspun axborot byulleteni bilan kuzatib boring. Buyuk Britaniyadagi o’quvchilar bu yerda roʻyxatdan oʻtishlari mumkin. Buyuk Britaniyadan tashqaridagi shaxslar bu yerda roʻyxatdan oʻtishlari mumkin.

Gabon, Gvineya-Bisau, Liberiya, Mavritaniya va Senegal prezidentlari «ajoyib» bitimlar taklif etilishiga umid qilishmoqda.

AQSh prezidenti shu oyning oxirida ochilishi kutilayotgan Aberdinshirdagi yangi golf maydoniga tashrif buyurishi kutilmoqda.

YI Trumpning AQShga eksportiga tahdid solayotgan keskin yig’imlardan qochish uchun kelishuvga erishishga umid qilmoqda.

Ammo AQSh prezidentining so’zlari e’tibordan chetda qolmadi, deb yozadi BBCning Rossiya muharriri.

Falastin rasmiysi Qatar davlatida bo‘lib o‘tayotgan bilvosita muzokaralarda yordam qanday taqsimlanishi asosiy muammo ekanligini aytdi.

«`

Tomonidan ProfNews