AQSh-UK savdo shartnomasi, Prezident Donald Tramp tomonidan taklif qilingan, Buyuk Britaniyani global savdo mojaro’larining bevosita ta’siridan himoya qilishga yordam beradi.
U Oq uyning AQSh va Buyuk Britaniya o’rtasida muvozanatli savdo pozitsiyasiga e’tiqod qilishini bildiradi.
Asosan, har bir mamlakat bir-biriga teng miqdorda tovarlarni eksport qiladi. Ha, AQSh sonlari bo’yicha, u ko’proq eksport qiladi.
Buyuk Britaniya AQShni, prezidentning so’zlariga ko’ra, «o’g’irlab» yoki «aldab» olmaydi, chunki u boshqa mamlakatlar va Yevropa Ittifoqi haqida aytgan.
Shuning uchun, savdo to’siqlarini oldini olish uchun shartnoma imzolanishi mumkin.
Lekin bu Brexit davrida ko’p muhokama qilingan kengaytirilgan AQSh-UK erkin savdo shartnomasi emas, bu esa deyarli barcha mavjud tariflarni kamaytirishga qaratilgan.
Muhimki, Trampning o’zi jamoasi tomonidan kengaytirilgan shartnoma hech qachon to’liq prioritet qilinmagan, chunki ular Buyuk Britaniyaning Yevropa Ittifoqidagi qattiq uzilishini amalga oshirishga ishonmagan.
Buyuk Britaniya hukumati fermerlarni yoki o’z bazasini qo’zg’atish uchun AQSh fermasi importini yoki NHS narxini muzokara stoliga qo’yishni xohlamaydi.
Shuningdek, tovar savdosi bo’yicha hukumat o’zining «Brexit qayta tiklash»ini – oziq-ovqat standartlari shartnomasi va Yevropa Ittifoqi bilan yangi savdo to’siqlarini kamaytirish uchun ba’zi bojxona tartiblarini amalga oshirishni prioritet qilmoqda. E’tiborga molikki, bu muzokaralar bo’yicha yuqori amaldor Oq uyda edi.
Tor «iqtisodiy shartnoma», Sir Keir Starmer tomonidan aytildi, texnologiya va Buyuk Britaniyaning «ikki mamlakat texnologiya sektorlarining yanada integratsiyasi» atrofida markazlashgan.
Ehtimol, eng yaxshi analogiya shundaki, London-Oksford-Kembrij uchburchagi AI-drijn Silicon Valley uchun texnologiya mutaxassisligini rivojlantirishi mumkin, Londonning moliyaviy shahri Nyu-Yorkning Uoll-stritiga aylanishi kabi. VP va katta texnologiya ittifoqdoshi JD Vance AQSh muzokaralarini boshqarishi muhim ahamiyatga ega.
Bu strategiya oqibatlarga ega bo’ladi. Tramp jamoasi allaqachon raqamli xizmatlar solig’ini qoralamoqda.
Buyuk Britaniyaning raqamli xizmatlar solig’i 2020-yilda joriy qilingan va katta texnologiya kompaniyalarining daromadlariga 2% soliq solinadi.
700 million-1 milliard funt sterling yiliga Buyuk Britaniyada yig’iladigan soliq miqdori kichik, ammo Buyuk Britaniya va Fransiya raqamli xizmatlar solig’ini joriy qilgandan so’ng, ko’plab boshqa mamlakatlar ham shunga o’xshash qadamlarni tashladi.
Oq uy «infektsiyani to’xtatish»ni xohlaydi, bu esa Buyuk Britaniyaga soliqni kamaytirish yoki bekor qilishga ishontirishni anglatadi. Moliya vaziri Rachel Reeves to’rt yil oldin uni 2% dan 12% gacha oshirishni taklif qilgan.
Shuningdek, VP Oq uyda «so’z erkinligi» muammolarini eslatib o’tdi.
Bu, ehtimol, Onlayn xavfsizlik to’g’risidagi qonunga ishora qiladi. U Buyuk Britaniyada ijtimoiy tarmoqlar va qidiruv tizimlarini bolalarni va kattalarni noqonuniy, zararli materiallardan himoya qilishga majbur qiladi, ammo ba’zilar uni onlayn erkin ifodaning cheklashiga olib kelishi mumkin deb aytishadi. Mening tushuncham, hozirgi vaqtda harakat kamroq ehtimol.
Mukofot dunyodagi eng yirik kapitalizatsiyalangan texnologiya kompaniyalarining katta investitsiyalaridir.
Buyuk Britaniya Dublindagi, masalan, yo’qotilgan investitsiyalarni qaytarishi mumkinmi? Yevropa Ittifoqi Buyuk Britaniyani butun Yevropa uchun AQSh texnologiya kompaniyalarining offshore markazi sifatida rivojlantirishga ruxsat beradi.
Ikki muhim masala mavjud. Oq uyda isitilgan so’zlar tez orada harakatlar bilan ziddiyatli bo’lishi mumkin. Prezident Tramp, masalan, Yevropa Ittifoqining VAT solig’ini savdo chekloviga aylantirganini aytib, Buyuk Britaniyaning xuddi shunday qilishini unutib qoldi.
Va agar prezident Tramp tomonidan yangi tariflar o’rnatilmasa, ochiq Buyuk Britaniya iqtisodiyoti G7 va boshqa mamlakatlar ishtirokidagi kengaytirilgan savdo urushi ta’siriga uchraydi.
Bu hali ham mumkin. Bu dunyo o’sishini qulaydi, inflyatsiyani yana oshirishi mumkin, Jahon Savdo Tashkilotining ishlarini butunlay o’zgartirishi mumkin.
Bosh vazir AQSh va boshqa ittifoqdoshlar o’rtasida tanlov qilishga hojat yo’qligini aytadi, ammo ular uchun bu shunday ko’rinishi mumkin.
Strategiya global iqtisodiyotidagi tartibsizlikda neytral pozitsiyani egallashga qaratilgan. Savdo mojaro’larida fencega o’tirmasdan, balki wobbly fence bo’ylab tiptoeing.
Protestlar, siyosat va rejalashtirish uchun uchish-qo’nish yo’lagi to’siqini to’xtatishi mumkin, hukumat uni «ma’qullashga» qaror qilganiga qaramay.
U, shuningdek, Meksika va Kanadadan import uchun 25% tariflarni joriy qilishni rejalashtirmoqda, bu esa to’xtatilgan edi.
Transport vaziri Heidi Alexander kengaytirishni «ma’qullashga» qaror qilganini aytadi, bu esa qarshilikka duch kelmoqda.
Tariflar Trampning siyosiy ko’rinishining markaziy qismidir, ammo iqtisodchilar ular narxlarni oshirishi mumkin deb ogohlantirishadi.
Oq uy metallning milliy xavfsizlik uchun ahamiyatini aytadi.