Reform UK partiyasi rahbari Nayjel Farajning ta’kidlashicha, Buyuk Britaniya Fransiya prezidenti Emmanuel Makron bilan kichik qayiqlar orqali Buyuk Britaniyaga kelayotgan «hujjatsiz erkaklar»ni qabul qilishni nazarda tutuvchi har qanday kelishuvni rad etishi kerak.
Bosh vazir prezident Makronning uch kunlik davlat tashrifi davomida, 2008-yildan beri fransuz prezidentining birinchi tashrifi, kichik qayiqda o’tishlarni hal qilish bo’yicha kelishuvni yakunlashga intilmoqda.
Sammit oldidan Faraj ser Kir Starmerni «tobora takabbur, Brexitga qarshi fransuz prezidenti»ga yon bermaslikka va Buyuk Britaniyaning immigratsiya ustidan bo’lgan hokimiyatini himoya qilishga chaqirdi.
Ser Kir Farajning yondashuvini «hamma narsani buzib, shu bilan tuzatasan deb da’vo qilish» deb rad etib, ittifoqchilar bilan «jiddiy muammolarga jiddiy javoblar» izlayotganini aytdi.
Bosh vazirning savollariga javob berar ekan, Faraj saylovchilar Brexitni qo’llab-quvvatlaganini, «chunki biz chegaralarimizni nazoratga qaytarmoqchi edik» dedi.
Faraj shunday deb so’radi: «Bosh vazir bu talab 2016-yildagidan ham kattaroq ekanini tushunadimi?»
«U mamlakat Fransiya prezidentiga ‘biz La-Mansh bo’ylab hujjatsiz erkaklarni qabul qilmaymiz’ deyishingizni va sizga tobora takabbur, Brexitga qarshi fransuz prezidenti buyruq bermasligini talab qilishini tushunadimi?», – deb qo’shib qo’ydi Faraj.
Javobida Ser Kir Farajni bu masalani siyosiy maqsadlarda ishlatganlikda aybladi.
«Biz meros qilib olgan tartibsizlikni tuzatmoqdamiz va odamlarning La-Manshdan o’tishini to’xtatish uchun zarur choralarni ko’rish uchun boshqa davlatlar bilan ishlamoqdamiz», dedi Bosh vazir.
«Bular jiddiy muammolarga jiddiy javoblar».
Ser Kir Konservativ partiyani Farajning «hamma narsani buzib, shu bilan tuzatasan deb da’vo qilish» va «qo’shnilaringga ikkita barmog’ingni ko’rsatib, keyin ular biz bilan ishlashini kutish» strategiyasini qabul qilganligi uchun tanqid qildi.
PMQsdan so’ng, Ser Kir Downing Streetda Fransiya prezidenti bilan ikki kunlik uchrashuvlarni boshladi.
Yangi kelishuvga erishilmagan bo’lsa-da, Ser Kir va Makron uchrashuvning qisqacha mazmuniga ko’ra, kichik qayiqqa to’xtatish uchun «yangi to’siq» zarurligiga kelishib oldilar.
Ikkala rahbar ham kichik qayiqda o’tishlarni to’xtatish «umumiy ustuvor vazifa» ekanligini tasdiqladi va «yangi va innovatsion yechimlar bo’yicha yanada ilgarilash va taraqqiyotga erishish»ga va’da berdi, deb xabar beradi Downing Street.
Bosh vazir hafta oxirigacha yangi kelishuvni e’lon qilishni maqsad qilgan, ehtimol Fransiyaga «bitta kirish, bitta chiqish» migrantlarini qaytarish siyosatini o’z ichiga oladi.
Bu kelishuv Buyuk Britaniyaga kichik qayiqda kelgan migrantlarni Fransiyaga qaytarishga imkon beradi, buning evaziga Buyuk Britaniyada oilaviy aloqalari bo’lgan boshpana izlovchilarni qabul qiladi.
O’rta yer dengizi davlatlarining besh guruhi Yevropa Komissiyasiga Buyuk Britaniyadan deportatsiya qilingan shaxslarni qabul qilishga majbur bo’lishlaridan xavotirda ekanliklarini bildirishdi.
Ser Kir ham Fransiyani o’z qoidalariga o’zgartirish kiritishga chaqirmoqda, shunda politsiya qayiqlar quruqlikda bo’lishini talab qilishdan ko’ra, sayoz suvda bo’lganda ham aralashishi mumkin.
O’tgan hafta BBC fransuz ofitserlarining ishga tushirilgandan so’ng shishiriladigan qayiqni pichoq bilan teshib tashlaganiga guvoh bo’ldi, bu esa taktikada o’zgarish bo’layotganini ko’rsatadi.
Avvalroq Commonsda Liberal Demokratlar rahbari ser Ed Deyvi Fransiya hukumatiga La-Mansh migrantlarini qaytarishga rozi bo’lmaguncha yangi moliyalashtirishni muzlatib qo’yishni taklif qildi.
PMQs davomida ser Ed shunday dedi: «Konservativ hukumat bizga migrantlarni Yevropaga qaytarishga imkon bergan qaytarish kelishuvini bekor qilib, chegaralarimiz xavfsizligiga jiddiy putur yetkazdi.»
«Shuning uchun men bosh vazir Fransiyaning qayiqni to’xtatish uchun haqiqiy to’siq bo’lib xizmat qiladigan yangi qaytarish kelishuvini ta’minlay olishiga umid qilaman», – deya qo’shib qo’ydi u.
Javob berar ekan, ser Kir prezident Makron bilan yangi kelishuv bo’yicha muzokaralar olib borish uchun ikki kun davomida uchrashayotganini va «faqat bizning ustuvor vazifalarimiz uchun foyda keltiradigan mablag’ni taqdim etishini» aytdi.
Kichik qayiqda kelganlar soni 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajaga yetdi, deyarli 20 000 kishi La-Manshni kesib o’tdi.
Bu Buyuk Britaniya 2018-yildan beri Fransiya qirg’oq patrullari va kuzatuvini yaxshilash uchun 700 million funtdan ortiq mablag’ ajratganiga qaramay sodir bo’ldi.
PMQsdan so’ng, Bosh vazirning matbuot kotibi hukumat Makronning bu mavzudagi so’zlaridan so’ng, «migratsiyani tortish omillari» masalasini «hal qilayotganini» ko’rsatdi.
Prezident Buyuk Britaniya va Fransiya kichik qayiqda La-Manshni kesib o’tayotgan odamlarga «uzoq muddatli va samarali yechimga» faqat ularni Buyuk Britaniyaga jalb qilayotgan «tortish omillari» hal qilingan taqdirdagina erishishini aytdi.
Ser Kir Makron bilan hamfikrmi degan savolga, Bosh vazirning matbuot kotibi hukumat «qoidalar bajarilishini va hurmat qilinishini ta’minlash uchun tizimning har bir qismini qattiqlashtirayotganini» javob berdi.
U noqonuniy ishlash biznes va ish haqiga putur yetkazishini ta’kidladi va «Britaniya jamoatchiligi bunga chiday olmaydi va bu hukumat ham chiday olmaydi» deya qo’shib qo’ydi.
«Shuning uchun biz noqonuniy ishlash reydlari va hibsga olishlarni kuchaytirdik», – deya xulosa qildi u.
Vestminster va undan tashqarida xabardor bo’lib turish uchun bizning Politics Essential axborotnomasiga obuna bo’ling.
Shu hafta boshida sobiq Konservativ Uels vaziri Devid Jons ham Nayjel Faraj partiyasiga qo’shilish qarorini e’lon qildi.
Nayjel Farajning partiyasi yaqinda Torilarning to’rtta xiyonatini boshdan kechirdi, bu esa Leyboristlarni o’z yondashuvini qayta ko’rib chiqishga undadi.
Muzlatish shaxsning ish haqi oshishi bilan yuqori soliq toifasiga o’tish xavfini tug’diradi.
Makronning uch kunlik tashrifidan umidlar katta, ammo Brexit muzokaralaridan kelib chiqqan o’tmishdagi keskinliklarni hisobga olsak, ikki davlat haqiqatan ham murosaga kela olishi haqida savollar ochiq qolmoqda.
Partiya rahbari Nayjel Faraj Uelsdagi NHS oldida turgan muammolarni hal qilish uchun «tubdan qayta ko’rib chiqish»ga chaqirdi.