Braziliyaning Belem shahrida bo’lib o’tayotgan COP30 BMT iqlim bo’yicha muzokaralari, joylashuv hududida yong’in chiqqandan so’ng vaqtincha to’xtatildi.
Voqea joyida bo’lgan BBC jurnalistlari pavilyon hududidan olov va tutun chiqayotganini ko’rganliklari va bu zudlik bilan evakuatsiyaga sabab bo’lganini xabar qilishdi. Voqea joyiga o’t o’chirish mashinalari kelgani kuzatildi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti yong’in «cheklangan zarar» bilan o’chirilganini bildirdi. Yong’in sababi tekshirilmoqda.
Hodisa iqlim o’zgarishiga qarshi kurashda keyingi qadamlarni belgilashga qaratilgan muzokaralarning so’nggi soatlarini buzdi.
«U devorlarga va shiftga o’rlayotgan edi. Odamlar qichqirayotgan edi», dedi yong’in manbai yaqinida taqdimot o’tkazayotgan doktor Xarshita Umesh BBC Newsga.
«Keyin men yugurdim, menimcha, men qoqilib yiqildim.»
Tibbiyot xodimi doktor Umesh tez yordam xodimlari kuyishdan jarohat olmaganliklarini, ammo ba’zi birinchi yordam ko’rsatuvchilar «zaharli tutun» bilan nafas olganliklarini va kislorod olayotganliklarini ta’kidladi.
Ayni paytda COP tibbiyot markazida bemorlarga yordam berayotgan shoshilinch tibbiyot mutaxassisi Kimberli Xamfri BBCga jarohatlar «Asosan tutun bilan nafas olish, tutundan o’pka jarohati bo’lgan kishi» ekanligini aytdi.
«Odamlar juda travma olgan va hayratda», – deya qo’shimcha qildi u.
«Bu erda vahima katta, odamlar bu erdan yugurib chiqishdi, bu juda keskin lahza… BMT xavfsizlik xodimlari bizga ketishni buyurmoqda», – deb xabar berdi BBC iqlim muharriri Jastin Roulett.
«Haqiqatan ham, ular buni nazoratga olayotganga o’xshaydi, lekin siz konferentsiya markazining tepasida yonib ketgan teshikdan havoga ko’tarilayotgan katta tutun ustunlarini ko’rishingiz mumkin.»
BBC jurnalistlari yong’in haqida birinchi xabar berilganidan 90 daqiqadan ko’proq vaqt o’tgach, voqea joyiga ikkita tez yordam mashinasining kelganini qayd etishdi.
Binoga kirish eshiklarini qo’riqlayotgan braziliyalik xavfsizlik xodimi BBCga evakuatsiya qilinayotgani va hudud qulflanayotganini tasdiqladi.
Voqea joyidan olingan suratlar shuni ko’rsatadiki, olov joylashgan joyning tom qismini yoqib yuborgan, bu o’zgartirilgan aerodrom. Bir videoda odam o’t o’chirgichdan foydalanayotgani, keyin esa orqaga chekinayotgani tasvirlangan.
Guoh BBCga elektr yong’ini sabab bo’lgan deb gumon qilinayotganini ma’lum qildi.
Bir ayol nogironlar aravachasida yordam olayotgani ko’rindi, ammo bu yong’in bilan bevosita bog’liqmi yoki yo’qmi, noma’lum.
Ayni paytda yuzlab ishtirokchilar joylashuv hududining tashqarisida, erga o’tirishib yoki taqdim etilgan o’rindiqlarda, yuqori harorat va namlik sharoitida to’planishgan. Boshqalar esa COPni butunlay tark etib, o’z turar joylariga qaytishdi.
Hodisa iqlim bo’yicha muzokaralarda bitimlarni yakunlashda kechikishlarga olib kelishi kutilmoqda.
Buyuk Britaniya delegatsiyasi a’zosining so’zlariga ko’ra, bir nechta davlat delegatsiyalari yaqin atrofdagi yonilg’i quyish shoxobchasining soyabon ostida boshpana topishgan. U yong’in tufayli muzokaralar to’xtatilganini qo’shimcha qildi.
COP iqlim konferentsiyalarini nazorat qiluvchi BMT o’t o’chirish brigadasi xavfsizligini ta’minlash uchun joyni tekshirayotganini bildirdi. Braziliya rasmiylari vaqtincha sammit xavfsizligini o’z zimmasiga olishdi.
BMT iqlim bo’yicha muzokaralarida dunyo bo’ylab davlatlardan kelgan delegatsiya a’zolari, jumladan, minglab odamlar ishtirok etmoqda.
Taxminan 200 ga yaqin davlat iqlim o’zgarishini yumshatish harakatlarini ilgari surish bo’yicha strategiyalar bo’yicha kelishuvga erishishga qaratilgan muhokamalarda ishtirok etmoqda.