Chor. Iyun 11th, 2025
BMT rahbari «Vahshiy Gʻarb» okeanlariga qarshi ogohlantirdi

BMT boshqaruvchisi Antonio Guterresh tartibga solinmagan chuqur dengiz kon qazish ishlariga qarshi qattiq ogohlantirish berib, chuqur okeanning hech kimga tegishli bo’lmagan joyga aylanmasligi kerakligini ta’kidladi.

Fransiyaning Nitsa shahrida bo’lib o’tgan BMT Okean Konferensiyasining ochilish marosimida so’zlagan nutqida Guterresh: «Chuqur dengiz Vahshiy G’arbga aylanmasligi kerak», deb e’lon qildi.

Uning fikrini Fransiya prezidenti Emmanuel Makron qo’llab-quvvatlab, qat’iy ravishda «okeanlar sotuvda emas» deb bayon qildi.

Bu bayonotlar prezident Trampning aprel oyida xalqaro suvlarida muhim minerallarni qazib olish uchun ruxsatnomalarni tasdiqlash to’g’risidagi qaroriga to’g’ridan-to’g’ri javob bo’lib tuyulmoqda.

Dengiz tubidagi polimetallis nodullardan qimmatbaho minerallarni qidirish kuchayib bormoqda, ammo dengiz olimlari orasida potentsial ekologik zarar haqida tashvishlar kuchayib bormoqda.

«Okean sotuvda emas. Biz umumiy boylik haqida gapirayapmiz», – deya ta’kidladi prezident Makron. «Men chuqur dengizni, bioxilma-xillikni buzadigan, yo’q qiladigan yirtqich iqtisodiy harakatlarni boshlash aqldan ozganlik deb o’ylayman.»

Bu muhim masala konferensiyadagi bir qancha asosiy mavzular qatorida, shu jumladan ortiqcha baliq ovlash, plastik ifloslanishi va iqlim o’zgarishi bilan bir qatorda muhokama qilindi.

Yaqinda 2000 dan ortiq yetakchi olimlar yig’ilib, okean sog’lig’i bo’yicha so’nggi ma’lumotlarni baholab, ta’sir tadqiqotlari o’tkazilmaguncha chuqur dengizni tadqiq qilishni to’xtatishni tavsiya qildilar.

Bu pozitsiyani prezident Trampning ijroiya farmonini qo’llab-quvvatlashda davom etganiga qaramay, moratoriyni himoya qiladigan 30 dan ortiq mamlakat qo’llab-quvvatlamoqda.

Juma kuni yakunlanadigan BMT konferensiyasining asosiy maqsadlaridan biri 60 ta davlatdan Yuqori dengizlar to’g’risidagi shartnomani ratifikatsiya qilishni ta’minlash va shu bilan uni kuchga kiritadir.

Ikki yil oldin kelishilgan ushbu shartnoma 2030 yilga qadar xalqaro suvlarning 30 foizini dengizni muhofaza qilinadigan hududlar (DMH) sifatida belgilab qo’yishni maqsad qilib qo’ygan bo’lib, ekosistema tiklanishiga yordam berish va uni himoya qilishga qaratilgan.

Prezident Makron yana 15 ta ratifikatsiyani e’lon qildi, bu umumiy sonni 47 taga yetkazdi.

Buyuk Britaniya hukumati hali ratifikatsiya qilmagan bo’lsa-da, yaqinda Angliyaning DMH ichida halokatli pastki traulni taqiqlashni kengaytirish mumkinligini bildirdi. Ushbu potentsial kengayish haqida batafsil ma’lumot bu yerda mavjud.

Biroq, ser Devid Attenboroning ovozi bilan bildirilganlarni o’z ichiga olgan tashvishlar saqlanib qolmoqda, chunki shartnomada ushbu DMH ichida pastki traulni taqiqlash bo’yicha aniq qoidalar yo’q.

Pastki traul – bu ko’pincha yirik dengiz turlarining qo’shimcha ovlanishiga olib keladigan juda halokatli baliq ovlash usuli.

BBCning Jastin Roulottdan iqlim va atrof-muhit yangiliklari bo’yicha bizning Future Earth axborot byulletenimizga obuna bo’ling. Xalqaro o’quvchilar uchun bu yerga ro’yxatdan o’ting.

Gloucester shahar kengashi iqlim o’zgarishi va haddan tashqari ob-havo bilan kurashishning yo’llarini izlamoqda.

BMT Okean Konferensiyasida hukumatlar yig’ilgan bir paytda, Arranning dengizni muhofaza qilish choralari restavratsiya modeli sifatida yuksak baholanmoqda.

Daraxtlarning o’sish mavsumining uzayishi energiya kompaniyalari tomonidan elektr liniyalarining tozalanishini ko’paytirishni talab qiladi.

Yaqinda kuzatilgan ob-havo sharoitlari G’arbiy Sasseksda qulupnay yetishtirish uchun ideal sharoit yaratadi.

Uels shahzodasi Monakoda jahon okeanlarini himoya qilish uchun investitsiyalarni qo’llab-quvvatlash haqida nutq so’zladi.

Tomonidan ProfNews