Oʻzbekiston Maʼmuriy javobgarlik toʻgʻrisidagi kodeksga kiritilishi koʻzda tutilgan loyihada bayon etilganidek, transport vositalaridan axlat tashlash uchun qattiqroq jazolarni joriy etishni koʻrib chiqmoqda. Bu 2030 yilgacha atrof-muhitga oid xabardorlikni oshirishning kengroq rejasining bir qismidir, bu haqda yaqinda xabar berilgan.
„Chiqindi atrof-muhit ifloslanishining asosiy manbalaridan biri boʻlib, uning katta qismi, ayniqsa, plastik uzoq vaqt davomida saqlanib qoladi va atrof-muhitga jiddiy zarar yetkazadi. Transport vositalaridan tashlab ketilgan axlatning muhim qismi plastik butilkalar va qadoqlardan iborat“, deyiladi Chiqindi boshqaruvi va aylanma iqtisodiyotni rivojlantirish agentligining bayonotida.
Hozirgi kunda Kodeksning 91-1-moddasi jismoniy shaxslar uchun 1 dan 3 tagacha, yuridik shaxslar uchun esa 3 dan 5 tagacha asosiy hisob-kitob birligi (AHB) miqdorida jarima belgilangan. Taklif qilinayotgan oʻzgartish birinchi marta qilganlik uchun 3-5 AHB, takror qilganlik uchun esa 10-15 AHB miqdorida jarima joriy etishni nazarda tutadi.
Yoʻl chetida axlatning asosiy manbai sifatida transport vositalarida boʻlganlar aniqlangan. Masalan, Buyuk Britaniya yoʻllaridan har yili taxminan 200 000 ta tez ovqat qadoqlari, sigaret kulchalari, plastik butilkalar va boshqa chiqindilarni oʻz ichiga olgan axlat sumkalari yigʻib olinadi.
Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, haydovchilar va yoʻlovchilar yoʻl chetida toʻplangan axlatning taxminan 53 foizini tashkil qiladi, ular orasida sigaret kulchalari, oziq-ovqat va ichimlik idishlari, plastik butilkalar va qogʻoz mahsulotlari koʻp uchraydi.
Toshkentda 638 800 dan ortiq roʻyxatdan oʻtgan transport vositalari mavjudligini, kuniga yana 150 000 dan 300 000 gacha transport vositalari kiradigan boʻlsa, hatto transport vositalarining ozgina qismi axlat tashlagan taqdirda ham katta miqdorda chiqindi hosil boʻlishini hisobga olsak, agentlik buni atrof-muhitga salbiy taʼsirining katta ekanligini taʼkidlaydi.