Jum. Iyul 4th, 2025
Avstriya natsist arboblar sharafiga qo’yilgan ko’chalarning nomini o’zgartirmoqda

Avstriyaning Adolf Gitler tugʻilgan joyi boʻlgan Braunau am Inn shahrida natsist arboblarini xotirlash boʻyicha doimiy shikoyatlardan soʻng, mahalliy rasmiylar ikki koʻchaning nomini oʻzgartirishga qaror qilishdi.

Mahalliy ommaviy axborot vositalarining xabar berishicha, bu qaror shahar kengashi tomonidan chorshanba kuni «yashirin ovoz berish» orqali qabul qilingan. Bunga koʻchalarning nomlarini saqlab qolish konstitutsiyaga zid ekanligi haqida mahalliy buyurtma asosida tayyorlangan hisobotning eʼlon qilinishi sabab boʻldi.

Koʻchalar hozirda natsistlar partiyasi aʼzolari boʻlgan bastakor Yozef Reyter va estrada artisti Frans Resl sharafiga nomlangan.

Taxminan 200 ta xonadon ushbu oʻzgarishdan taʼsirlanadi va yangi manzillarni oladi.

Avstriya hukumati Ikkinchi Jahon urushidagi rolini tan olishga nisbatan, ayniqsa, oʻzini faol ishtirokchidan koʻra qurbon sifatida koʻrsatgani uchun tarixchilar tomonidan uzoq vaqtdan beri tanqidga uchrab keladi.

Rejalashtirilgan nom oʻzgartirish Mautxauzen qoʻmitasi tomonidan «ramziy ahamiyatga ega qaror» sifatida olqishlandi. 1938-1945 yillar oraligʻida Avstriyaning shimolidagi Mautxauzen konslagerida kamida 90 000 mahbus natsistlar tomonidan oʻldirilgan.

Mautxauzen qoʻmitasi raisi Villi Merni mahalliy ommaviy axborot vositalariga tashkiloti «buning uchun qattiq ishlaganini» va barcha tarafdorlarga minnatdorchilik bildirdi.

Qoʻmita aʼzosi Robert Eyterning taʼkidlashicha, qoʻmita koʻchalarni natsistlarga faol qarshilik koʻrsatgan avstriyalik shaxslar, xususan, otasi Mautxauzenda halok boʻlgan sobiq shahar hokimi oʻrinbosari Lea Olchak va Polshadagi Osventsim konslagerida bosh hamshira boʻlib ishlagan vaqtida qarshilik harakatiga qoʻshilgan Mariya Stromberger sharafiga qayta nomlashni taklif qilgan.

Avstriyada natsistlar bilan bogʻliq koʻplab koʻchalar, jumladan, Lyinsdagi hashamatli avtomobil kompaniyasining asoschisi Ferdinand Porsche sharafiga atalgan koʻcha qayta nomlangan boʻlsa-da, Ikkinchi Jahon urushi tugaganidan 80 yil oʻtgach, baʼzilari hali ham oʻzining asl nomlarini saqlab qolgan.

Ikkinchi Jahon urushi davrida taxminan 65 000 avstriyalik yahudiy Xolokostda oʻldirilgan, bu davrda Adolf Gitler boshchiligidagi natsistlar partiyasi Yevropadan yahudiy, slavyan va roman xalqlarini yoʻq qilishga harakat qilgan.

Urush davrida natsistlar rejimi olti milliondan ortiq yahudiy xalqini tizimli ravishda qirib tashladi.

Bleyz Metreveli Ikkinchi Jahon urushi paytida natsistlarning bosh informatori boʻlgan bobosini «na bilgan va na koʻrgan».

Maktablar Xolokostdan omon qolgan Dora Lav xotirasiga bagʻishlangan sovrin uchun kurashmoqda.

Syuzanna Ripton Ikkinchi Jahon urushidan keyin Angliyaga koʻchib oʻtgandan soʻng London va Lidsda yashagan.

Ota-onalar va hukumatlar maktablarni tasodifiy, oʻlimga olib keladigan zoʻravonlikdan qanday himoya qilishni bilmay, hayratda qolishdi.

Politsiyaning taʼkidlashicha, ular tintuv paytida ishlamaydigan quvurli bomba va «vidolashuv xati»ni ham topishgan.

Tomonidan ProfNews