Arxeologlar Peruning shimoliy qismidagi Barranka provinsiyasida qadimiy shahar topilganini e’lon qilishdi.
Taxminlarga ko’ra, 3500 yillik tarixga ega bo’lgan Peniko shahri dastlabki Tinch okeani qirg’og’i jamoalarini And tog’lari va Amazon havzasida yashovchilar bilan bog’laydigan muhim savdo markazi vazifasini o’tagan.
Lima shahridan taxminan 200 km shimolda joylashgan bu joy dengiz sathidan taxminan 600 metr (1970 fut) balandlikda joylashgan va miloddan avvalgi 1800 va 1500 yillar oralig’ida – Yaqin Sharq va Osiyoda dastlabki tsivilizatsiyalar gullab-yashnagan davrda tashkil etilgan deb taxmin qilinadi.
Tadqiqotchilarning fikricha, bu kashfiyot Amerikadagi eng qadimgi hisoblangan Karal tsivilizatsiyasining rivojlanish yo’nalishini tushunish uchun qimmatli ma’lumotlarni beradi.
Tadqiqotchilar tomonidan chiqarilgan dron videosida shaharning markazida, tog’ yonbag’ridagi terrasadagi dumaloq tuzilma, tosh va loydan yasalgan inshootlar qoldiqlari bilan o’ralgan holda ko’rsatilgan.
Ushbu joyda sakkiz yillik tadqiqotlar davomida 18 ta inshoot, jumladan marosim ibodatxonalari va turar joy majmualari aniqlandi.
Binolar ichida tadqiqotchilar marosim buyumlari, odam va hayvonlarning loydan yasalgan haykallari, munchoqlar va dengiz qobig’idan yasalgan marjonlarni topishdi.
Peniko Supe vodiysi yaqinida joylashgan bo’lib, u yerda Amerikadagi eng qadimgi ma’lum tsivilizatsiya bo’lgan Karal, taxminan 3000-yilda, taxminan 5000 yil oldin tashkil etilgan.
Karal 32 ta yodgorlikdan iborat bo’lib, ularga yirik piramida inshootlari, ilg’or irrigatsiya qishloq xo’jaligi va shahar aholi punktlari kiradi va Hindiston, Misr, Sumeriya va Xitoydagi boshqa ilk tsivilizatsiyalardan mustaqil ravishda rivojlangan deb ishoniladi.
Penikoda yaqinda olib borilgan tadqiqotlarga va 1990-yillarda Karalni qazish ishlariga rahbarlik qilgan arxeolog doktor Rut Shedi, iqlim o’zgarishi tufayli Karal tsivilizatsiyasining tanazzulga uchrashidan keyingi taqdirini tushunishda kashfiyotning muhimligini ta’kidladi.
Doktor Shedining so’zlariga ko’ra, Peniko jamoasi «sohil, tog’lar va o’rmonlardan bo’lgan jamiyatlar bilan savdo qilish, almashish uchun strategik joyni» egallagan, deb Reuters agentligiga aytgan.
Payshanba kuni topilmalarni e’lon qilish uchun o’tkazilgan matbuot anjumanida Madaniyat vazirligi tadqiqotchisi, arxeolog Marko Machakuayning ta’kidlashicha, Penikoning ahamiyati Karal jamiyatining davomi sifatida namoyon bo’ladi.
Peru Amerikadagi muhim arxeologik joylarga boy, xususan And tog’laridagi Machu Pikchu Inka qal’asi va markaziy sohil bo’ylab cho’lga o’yilgan sirli Nazka chiziqlari shular jumlasidandir.
Etti yildan ortiq qazishmalar davomida bir nechta o’rta asr hojatxonalari ham topilgan.
2023-yilda topilgan noyob Rim otliq askarlarining juft qilichi 2000 yillik aholi punktining topilishiga olib keldi.
Rim poyafzallarining sakkiztasi kamida 30 sm (11,8 dyuym) uzunlikda – Buyuk Britaniya o’lchamining 13 dan 14 gacha bo’lganiga teng.
4500 yil oldin yashagan odamning DNK suyagi testi Qadimgi Misrning yuksalishiga yangi oydinlik kiritadi.
Miloddan avvalgi IV asrga oid baliq sho’rvasining qoldiqlari bo’lgan idish topilgan artefaktlar orasida.