«`html
Trump ma’muriyati BMTning Inson huquqlari bo’yicha kengashi maxsus ma’ruzachisi va Isroilning G’azodagi harbiy amaliyotlarini tanqid qiluvchi Francheska Albanesega sanksiyalar kiritmoqda.
Davlat kotibi Marko Rubio bu harakatni Albanesening Xalqaro jinoiy sudni (XJS) qo’llab-quvvatlashi bilan bog’ladi, uning ba’zi sudyalariga avvalroq Amerika Qo’shma Shtatlari tomonidan sanksiyalar qo’llanilgan.
Rubioning ta’kidlashicha, AQSh Albanesega Amerika yoki Isroil fuqarolarini ta’qib qilish bo’yicha XJS bilan bevosita aloqasi uchun sanksiyalar qo’ymoqda va u BMTning maxsus ma’ruzachisi lavozimida ishlashga loyiq emasligini ta’kidlamoqda.
Sanksiyalar Albanesening Qo’shma Shtatlarga sayohat qilishiga to’sqinlik qilishi va uning mamlakat ichida bo’lishi mumkin bo’lgan har qanday aktivlarini muzlatib qo’yishi kutilmoqda.
Bu harakat Trump ma’muriyatining XJSga qarshi kampaniyasidagi so’nggi keskinlashuv bo’lib, unga ko’ra to’rtta sudya sanksiyalarga duchor bo’lgan.
AQShning qarori XJS tomonidan o’tgan yili Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanyaxu va o’sha paytdagi Mudofaa vaziri Yoav Gallantni G’azoda urush jinoyatlarida ayblab hibsga olish orderi berilganidan keyin qabul qilindi – bu ayblovlarni har ikki erkak ham qat’iy rad etmoqda.
Rubio, shuningdek, Albaneseni «uyalmas antisemitizmni tarqatish, terrorizmni qo’llab-quvvatlash va Amerika Qo’shma Shtatlari, Isroil va G’arbga ochiqdan-ochiq nafrat bilan qarashda» aybladi.
Bu harakat Isroilning G’azoda olib borgan harbiy hujumi natijasida tinch aholi qurbonlariga javobgarlikni ta’minlashni yoqlab chiqayotganlar tomonidan qattiq qoralanishiga olib kelishi mumkin.
Maxsus ma’ruzachi uzoq vaqtdan beri G’arb hukumatlari bosib olingan Falastin hududlarida falastinliklarning huquqlarini yetarli darajada qo’llab-quvvatlay olmayapti, deb ta’kidlab keladi.
Uning ochiq pozitsiyasi Isroil va AQSh rahbarlarini antisemitizm ayblovlaridan o’z siyosatlarini tekshirishni to’xtatish uchun qurol sifatida foydalanishda ayblayotganlar orasida sezilarli qo’llab-quvvatlashga sazovor bo’ldi.
Tanqidchilar Albanesening o’tmishdagi bayonotlariga, jumladan, 2014-yildagi «yahudiy lobbi» AQSh hukumatining Isroil va falastinliklarga oid qarorlariga ta’sir ko’rsatadi, degan izohiga ishora qilishdi.
Albanese keyinchalik bu izoh uchun afsusda ekanligini bildirgan, shu bilan birga, uning antisemitik ekanligi haqidagi da’volarni rad etgan.
Amnesty International rahbari va BMTning sobiq maxsus ma’ruzachisi Agnes Kallamard Albanesega qarshi sanksiyalar kiritish qaroridan hayratda ekanligini bildirdi.
«Butun dunyo hukumatlari va qoidalarga asoslangan tartib va xalqaro huquqqa ishonadigan barcha aktyorlar Francheska Albanesega qarshi sanksiyalarning ta’sirini kamaytirish va to’sib qo’yish uchun qo’llaridan kelganini qilishlari kerak», dedi u.
Rubio Albanesening bir qancha Amerika kompaniyalariga «tahdidli xatlar» yozib, asossiz ayblovlar qo’yib, XJSga kompaniyalar va ularning rahbarlariga nisbatan ta’qib o’tkazishni tavsiya qilib, AQShga nisbatan nafrat ko’rsatganini ta’kidladi.
«Biz milliy manfaatlarimiz va suverenitetimizga tahdid soladigan siyosiy va iqtisodiy urush kampaniyalariga toqat qilmaymiz», dedi Rubio.
Shu oy boshida Albanese ko’plab transmilliy kompaniyalarni Isroil bilan biznesni to’xtatishga chaqirdi va ularni G’azo va bosib olingan G’arbiy Sohilda urush jinoyatlariga sherik bo’lish xavfi haqida ogohlantirdi.
U kompaniyalar bosib olingan Falastin hududlarida «noqonuniy ishg’ol, aparteid va endi genotsidning Isroil iqtisodiyotidan foyda ko’rmoqda» deb ta’kidladi. Isroil uning hisobotini «asossiz» deb rad etdi va «tarix axlatiga qo’shilishini» bashorat qildi.
Albanese, shuningdek, Donald Trumpning fevral oyida e’lon qilingan G’azo sektorini egallab olish va uning aholisini boshqa joyga ko’chirish rejasini tanqid qildi.
«Bu noqonuniy, axloqsiz va… butunlay mas’uliyatsiz, chunki bu mintaqaviy inqirozni yanada og’irlashtiradi», dedi u fevral oyida.
Sanksiyalar e’lon qilingan vaqt Netanyaxuning Vashingtonga tashrifi bilan bir vaqtga to’g’ri kelgani e’tiborga loyiq, u chorshanba kuni Pentagonda kengaytirilgan faxriy qorovul bilan kutib olindi.
Albanese avvalroq shunga o’xshash ayblovlarni rad etib, oktyabr oyida BBCga shunday degan edi: «Men bu mulohazalarni va ularning tuhmatini yengil qabul qilmayman, lekin ayni paytda bilaman, bu men haqimda emas, xuddi mening salafdorlarim ham bu ular haqida emasligini bilishganidek.»
«Men, shuningdek, antisemitizmda ayblayotgan ushbu a’zo davlatlar xalqaro huquqga rioya qilish uchun hech narsa qilishmaganini bilaman.»
Uning ofisiga izoh olish uchun murojaat qilindi.
Isroil harbiylari G’azoda kampaniyasini 2023 yil 7 oktyabrda Xamas boshchiligidagi janubiy Isroilga qilingan hujumga javoban boshladi, bu hujumda taxminan 1200 kishi halok bo’ldi va 251 kishi o’g’irlab ketildi.
Hududning Xamas tomonidan boshqariladigan sog’liqni saqlash vazirligining ma’lumotlariga ko’ra, o’shandan beri G’azoda kamida 57 575 kishi halok bo’lgan.
G’azo aholisining aksariyati ham bir necha bor ko’chirilgan. Taxminlarga ko’ra, uylarning 90% dan ortig’i shikastlangan yoki vayron qilingan; sog’liqni saqlash, suv ta’minoti, sanitariya va gigiena tizimlari qulab tushdi; oziq-ovqat, yoqilg’i, dori-darmon va boshpana tanqisligi mavjud.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti rasmiysining izohlari orol global yordamni yetkazib berish bo’yicha muzokaralarga mezbonlik qilayotgan paytga to’g’ri keldi.
AQShning BMTdagi elchisi rezolyutsiya Hamasni qurollarini tashlashga va G’azo sektorini tark etishga chaqira olmadi, dedi.
Layla Soueif BBCga o’g’li Alaa Abdel Fattahni Misr qamoqxonasidan ozod qilish uchun «boshqa chorasi yo’q» deb hisoblashini aytdi.
Antonio Guterres G’azoda yordam so’rab murojaat qilgan falastinliklarning o’ldirilishi va yaralanishi haqidagi xabarlardan «vahimada» ekanligini aytdi.
BMT vakili Tom Fletcher BBCga Isroil tomonidan G’azo aholisi majburiy ravishda och qoldirilganini aytdi.
«`