Quyi palata spikeri ser Lindsi Hoyl Ikkinchi Jahon urushi oxiriga yaqin, bundan 80 yil avval oʻzidan oldingi spiker ham ayni ishni bajargan lahzani yodga olib, Parlamentning tarixiy Ayrton chirogʻini yoqdi.
Big Ben qoʻngʻirogʻi ustidagi Elizabet minorasida joylashgan ushbu chiroq, 1939-yil urush boshlangan paytda qorongʻulik (blackout) qoidalariga rioya qilish uchun oʻchirilgan edi.
Bu qoidalar Germaniya bombardimonchi samolyotlari nishonni topishiga yordam beradigan har qanday chiroqni kamaytirishga qaratilgan edi.
1945-yilda oʻsha vaqtdagi Quyi palata spikeri polkovnik Klifton Braun parlament munozarasini toʻxtatib, besh yil, yetti oy va 23 kundan soʻng chiroqni yana yoqayotganini deputatlarga ma’lum qilgan.
Klifton Braun parlamentga murojaat qilib shunday degan: «Yaratuvchining barakoti bilan ushbu chiroq bundan buyon faqat ozod insonlar parlamenti erkin muhokama qilayotganining ochiq va koʻrinadigan ramzi emas, balki, baxtsiz ravishda jarlik va muammolarga duchor dunyoda ishonchli umid mayogʻi sifatida ham nur sochishini duo qilaman.»
Yubiley munosabati bilan ser Lindsi chiroqni yoqishni qayta jonlantirdi, unga 103 yoshli Chelsi pensioneri Jon Morris va 85 yoshli Toni Xant hamrohlik qildi.
Janob Xant Yevropada Gʻalaba kuni (VE day) 7 yoshda boʻlgan va qorongʻilik qoidalari bekor qilingani xotiralari bilan oʻrtoqlashdi.
«Bir daqiqa ichi pardalarni yopishimiz va xavfsiz bo‘lish uchun bomba panalariga shoʻng‘ishimiz kerak edi, chunki sirenalar chalinardi — keyin esa mashinalar va avtobuslar faralari yoqilgan va umuman boshqa dunyo boʻlib ketdi.
«Ko‘chalarda bayram, kriket oʻyinlari boʻldi, oilalar yana birlashdi — oʻsha davr juda maxsus edi.»
Janob Morris 17 yoshida armiyaga qoʻshilgan va urush davrida Qirollik Artilleriyasida zenitchi boʻlib xizmat qilgan.
Keyinraqqa borib, Reyding Qoʻllab-quvvatlash polkiga qoʻshilgan va Italiya hamda Yugoslaviyada jang qilgan.
Ser Lindsi: “Parlament tariximizdagi juda ramziy bir onani, olti yil davom etgan urushdan so‘ng tinchlik qaytayotganini his qilgan ikki harbiy faxriy bilan birga qayta jonlantirish men uchun g‘oyat katta sharaf”, dedi.
«Ayrton chirogʻini yoqish spiker Klifton Braun uchun muhim edi, chunki bu demokratiyaning urushdan omon chiqqanini koʻrsatadi va biz uni shu kungacha qadrlab kelamiz.»
Ayrton chirogʻi Lordlar palatasi yoki Quyi palata yig‘ilayotganini bildirish uchun yoqiladi.
Bu chiroq 1885-yilda qirolicha Viktoriya so‘rovi asosida o‘rnatilgan, chunki u Bukingem saroyidan turib, parlament a’zolari kechqurun ham yig‘ilayotganini ko‘rishni istar edi.
Chiroq 1869–1873 yillarda Works (Qurilish) komissari bo‘lgan Ekton Smi Ayrton nomiga qo‘yilgan.
Chiroq 2017-yilda, urushdan buyon birinchi marta, ta’mirlash uchun oʻchirildi.
Chiroq butunlay yechib olinib, Sheffild ustaxonasiga restavratsiyaga yuborildi va 2022-yilda yana yoqildi.
Parlament maydonidagi yetti tarixiy shaxs haykalida trans huquqlari namoyishidan so‘ng grafitti topildi.
Parlament noyob ravishda shanba kuni yig‘ilib, kompaniya egasini saytni yopilishdan qutqarish chorasini ko‘radi.
Til maqomini ko‘tarish uni ko‘proq mahalliy boshlang‘ich maktablarda o‘qitilishini ta’minlashi mumkin, deydi Kornuol deputati.
Kansler Reychel Rivz Umumiy Palatada Buyuk Britaniya iqtisodiyoti bo‘yicha rejalari bilan tanishtirdi.
Genri Zeffman Bahorgi Bayonot bo‘yicha bilishingiz kerak narsalarni tushuntiradi.