Amerika Qo’shma Shtatlari Adliya vazirligi Bosniya urushi jinoyatchisi deb gumon qilinayotgan shaxsning fuqaroligini bekor qilishga qaratilgan fuqarolik da’vosini qo’zg’atdi.
Adliya vazirligining ma’lum qilishicha, Kemal Mrndzic AQShga immigratsiya jarayonida Bosniyadagi Celebici qamoqxonasida qo’riqchi bo’lib xizmat qilganini yashirgan, bu joy vahshiyliklari bilan mashhur.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining harbiy jinoyatlar bo’yicha tribunali avvalroq Bosniya urushi davrida lagerdagi mahbuslar qotillik, qiynoq, jinsiy zo’ravonlik, kaltaklash va boshqa shafqatsiz muomalalarga duchor bo’lganini aniqlagan edi.
Adliya vazirligi rasmiysi Brett Shumate, Trump ma’muriyati «boshqalarga zulm qilganlarga AQShda boshpana berish foydasini ko’rishga» ruxsat bermasligini aytdi.
Bosh prokuror yordamchisi ushbu qonuniy harakat AQSh hukumatining «fuqarolikka qabul qilish jarayonining yaxlitligiga» sodiqligini ta’kidladi.
2024-yil oktabr oyida hakamlar hay’ati Mrndzichni AQSh pasporti va fuqarolik guvohnomasini olish uchun muvaffaqiyatli ariza berish bilan bog’liq bo’lgan bir nechta jinoiy firibgarlik va noto’g’ri ma’lumot berishda aybdor deb topdi.
Adliya vazirligi uning immigratsiya organlariga harbiy xizmatining tabiati va davomiyligi, shuningdek, «u qamoqxona qo’riqchisi sifatida bosniyalik serb mahbuslarini ta’qib qilgani» haqida ma’lumot bermaganligini aytdi.
Mrndzic 2025-yil yanvar oyida besh yildan ortiq qamoq jazosiga hukm qilindi.
1990-yillarning boshlarida Yugoslaviya tarqalib ketganidan keyin boshlangan Bosniya urushi Srebrenitsa qirg’ini bilan yakunlandi 1995-yil iyulda.
Srebrenitsa, BMT tomonidan genotsid sifatida tan olingan, Bosniyalik serb kuchlari 8000 dan ortiq bosniyalik musulmon erkaklar va bolalarni tizimli ravishda o’ldirgandan so’ng, Ikkinchi jahon urushidan keyingi Yevropaning eng yomon ommaviy qirg’iniga aylandi.
Celebici qamoqxonasi Bosniya va Bosniya-xorvat kuchlari tomonidan boshqarilgan, ular o’z nazorati ostidagi hududlarda ham keng qotilliklar uchun mas’ul edi.
Serbiya rahbari Slobodan Milosevich harbiy jinoyatlar va genotsidda ayblanib sudga tortildi va qirg’in oxir-oqibat AQSh vositachiligidagi Dayton tinchlik shartnomasiga olib keldi, 1995-yil 14-dekabr.
Bu harakat AQSh prezidenti Donald Trumpning Venesuelaga kirayotgan va undan chiqayotgan sanksiyalangan neft tankerlariga «blokada» berish haqidagi buyrug’idan keyin sodir bo’ldi.
Hujjatlarni e’lon qilishni talab qilgan AQSh qonunchilari dastlabki nashrni to’liq emas deb tanqid qilishdi.
Uzoq kutilgan fayllarda Bill Klinton va Maykl Jekson kabi mashhur shaxslarni ko’rish mumkin.
AQShning aytishicha, u o’tgan haftada AQSh kuchlariga ISHIDning halokatli hujumiga javoban Suriya bo’ylab o’nlab nishonlarga zarba bergan.
Hujjatlarning qisman nashr etilishiga marhum jinsiy jinoyatchining mulklarining suratlari, audio fayllar va tahrirlangan hujjatlar kiradi.