«`html
Yevropa yetakchilari Donald Trump prezident bilan qoʻshma telefon suhbatidan soʻng, AQSh boshchiligidagi Rossiya-Ukraina mojarosini hal qilishga qaratilgan tashabbus boʻyicha yaqin kunlarda «intensiv ishlar» davom etishini tasdiqladi.
Buyuk Britaniya Bosh vaziri Ser Kir Starmer, Fransiya prezidenti Emmanuel Macron va Germaniya kansleri Fridrix Merts «bu Ukraina, uning xalqi va Yevro-Atlantika mintaqasida umumiy xavfsizlik uchun hal qiluvchi lahza ekanligi haqida kelishib oldilar».
Prezident Trump keyinroq «Ukraina masalasini juda qattiq soʻzlar bilan muhokama qildik», deb tan oldi va «odamlar haqida baʼzi kichik bahslar» boʻlganini aytdi.
Qoʻshma qoʻngʻiroq Trump Yevropa yetakchilarini «zaif» deb ataganidan va AQShning Ukrainani qoʻllab-quvvatlashini qisqartirish mumkinligiga ishora qilganidan bir kun oʻtib sodir boʻldi.
Seshanba kuni Politico bilan keng qamrovli intervyusida Trump Ukraina «urushdan» saylov oʻtkazmaslik uchun bahona sifatida foydalanayotganini taʼkidladi va bu prezident Vladimir Zelenskiyni ularga «tayyor» ekanligini javob berishga undadi.
Rossiya prezidenti Vladimir Putin 2022-yil fevral oyida Ukrainaga toʻliq miqyosli bostirib kirishni boshladi, Moskva hozirda Ukraina hududining taxminan 20% qismini nazorat qilmoqda.
Uch Yevropa yetakchisi chorshanba kuni prezident Trump bilan boʻlgan suhbatidan soʻng bir xil bayonotlar berdi.
Ularning taʼkidlashicha: «Yetakchilar AQSh boshchiligidagi tinchlik muzokaralari boʻyicha soʻnggi maʼlumotlarni muhokama qilib, ularning Ukraina uchun adolatli va uzoq muddatli tinchlikka erishish hamda qotilliklarga chek qoʻyish borasidagi saʼy-harakatlarini olqishladilar.
«Tinchlik rejasi boʻyicha intensiv ishlar davom etmoqda va kelgusi kunlarda ham davom etadi.»
Qoʻngʻiroq taxminan 45 daqiqa davom etdi va AQSh tomoni tashabbusi bilan amalga oshirildi.
Manbalar erishilgan yutuqlarni «bitimga qarab sekinlashish» deb taʼriflaydi, shu bilan birga kelishuvga erishishdagi murakkabliklarni taʼkidlaydi.
Asosiy bahsli nuqta Ukraina hududining maqomi va Kiyev oʻziniki deb hisoblagan erdan voz kechishining maqsadga muvofiqligi boʻlib qolmoqda.
Britaniya hukumatining uzoq yillik pozitsiyasi shundan iboratki, Ukraina bilan bogʻliq qarorlar Ukrainaning oʻzi tomonidan qabul qilinishi kerak.
Yevropa hukumatlari bu dalilni Vashingtonga yetkazmoqda, shu bilan birga prezident Trumpning urushni tugatishga qaratilgan saʼy-harakatlarini ommaviy va xususiy tarzda olqishlamoqda.
Buyuk Britaniya Jonathan Powellni ham oʻz ichiga olgan turli Yevropa davlatlarining Milliy xavfsizlik boʻyicha maslahatchilari Ukraina rasmiylari bilan muntazam ravishda uchrashmoqda. Ushbu muhokamalar va boshqalarning xulosalari keyin ittifoqdosh davlatlar tomonidan Vashington bilan baham koʻriladi.
Kutilishicha, agar potentsial kelishuvga erishilsa, AQSh Moskva bilan muzokaralarga rahbarlik qiladi.
Chorshanba kuni oq uyda boʻlib oʻtgan brifingda prezident Trump telefon qoʻngʻirogʻi paytida «qattiq soʻzlar» almashilganini tan oldi.
Uning taʼkidlashicha, u Vashington va Kiyev ishtirokidagi ushbu hafta oxirida qoʻshimcha uchrashuvlar oʻtkazish boʻyicha Yevropa takliflariga rozi boʻlish yoki boʻlmaslik haqida hali qaror qabul qilmagan.
AQSh prezidenti: «Biz vaqtni behuda sarflamoqchi emasmiz», – dedi.
Shuningdek, u prezident Zelenskiyni «realistik» boʻlishga chaqirib, ukrainaliklar «kelishuvni xohlashadi… ular [urush] tugashini koʻrishni xohlashadi», dedi.
Chorshanba kuni erta prezident Zelenskiy ijtimoiy tarmoqlarda urushni tugatish yoʻlini koʻrsatuvchi 20 banddan iborat hujjat «tez orada» AQShga «prezident Trump jamoasi va Yevropadagi hamkorlarimiz bilan birgalikdagi ishimizdan soʻng» taqdim etilishini eʼlon qildi.
Ukraina rahbari qoʻshimcha maʼlumot bermadi.
Oʻtgan oy ommaviy axborot vositalariga keng tarqalgan AQShning dastlabki tinchlik rejasi 28 banddan iborat edi va Rossiyaga xayrixoh deb qabul qilingan edi. Shundan soʻng Ukraina AQSh va Yevropa muzokarachilari bilan alohida muzokaralar oʻtkazib, asosiy qoidalarni, xususan hududiy masalalar va xavfsizlik kafolatlari boʻyicha oʻzgartirishga harakat qildi.
Prezident Zelenskiyga prezident Trump tomonidan urushni tugatish boʻyicha tinchlik shartnomasiga rozi boʻlish uchun tobora koʻproq bosim oʻtkazilmoqda, AQSh prezidenti Kiyevni Moskvaga hududni berish orqali «oʻyin oʻynashga» undamoqda.
Prezident Zelenskiy bunga bir necha bor rad javobini berib, keng front chizigʻi boʻylab zudlik bilan oʻt ochishni toʻxtatishni va kelajakdagi har qanday kelishuvda Kiyev uchun mustahkam xavfsizlik kafolatlarini yoqlab chiqdi.
Ukraina rahbari hozirda dam olish kunlari AQSh va Ukraina muzokarachilari oʻrtasida Kiyev uchun maqbul kelishuvga erisha olmaganidan soʻng Yevropa boʻylab diplomatik safarda.
Prezident Zelenskiy oʻzining Yevropalik ittifoqchilarini AQShning Ukrainani Rossiya tomonidan kelajakdagi hujumlarga zaif qoldirishi mumkin boʻlgan kelishuvni qoʻllab-quvvatlashidan saqlashga yordam berishga undamoqda.
Ayni paytda, Kreml prezident Trumpning Ukraina boʻyicha «juda muhim» bayonotlari, jumladan, Moskva urushda gʻalaba qozonishi va Kiyev hududni berishi kerakligi haqidagi bayonoti Rossiyaning nuqtai nazariga mos kelishini aytdi.
Putin matbuot kotibi Dmitriy Peskovning soʻzlariga koʻra, «Koʻp jihatdan, NATOga aʼzolik masalasi, hududlar masalasi, Ukraina yerlarni yoʻqotishi masalalari boʻyicha bu bizning tushunchamizga mos keladi».
Oʻtgan hafta prezident Putin Ukraina qoʻshinlari Ukrainaning sharqiy Donbas mintaqasidan butunlay chiqib ketishi kerakligi yoki Rossiya uni egallab olishi haqidagi ogohlantirishini takrorlab, urushni tugatish boʻyicha har qanday murosani rad etdi.
Soʻnggi haftalarda Rossiya qoʻshinlari ogʻir jangovar talafotlar haqida xabar berilganiga qaramay, Ukraina janubi-sharqida sekin-asta oldinga siljishni davom ettirdi.
Lans-kapral Jorj Xuli Mudofaa vazirligi 28 yoshli askar «fojiali baxtsiz hodisa» oqibatida vafot etganini aytganidan keyin hamkasblari tomonidan «tugʻma askar» sifatida xotirlanadi.
U Ukraina front chizigʻidan uzoqda, seshanba kuni baxtsiz hodisa oqibatida vafot etdi, deydi Mudofaa vazirligi.
Belveder hozirgacha Ukrainaga 61 ta tez yordam mashinasini yordam va sovgʻalar bilan joʻnatdi.
Seul oʻz havo mudofaa zonasida qoʻshni davlatlarning harakatlariga «faol javob berishini» aytdi.
Urush boʻlgan taqdirda, bir ekspertning taʼkidlashicha, Britaniya armiyasi bir necha hafta ichida quruqlikda samarali jang qila olmasligi mumkin, ammo «koʻp narsa mojaroning shakliga bogʻliq».
«`