Minnesotadagi somalilik-amerikaliklar AQSh prezidenti Donald Trampning shu hafta ularning jamiyatiga qarshi tanqidining kuchayishi ortidan xavotirlari ortganini bildirishdi.
Jamiyat yetakchilari BBCga prezident Trampning so‘zlaridan keyin «qo‘rquv sezilarli darajada», jumladan, uning AQShda somaliliklarni istamasligi va mamlakat «axlat olib kelaversak, noto‘g‘ri yo‘ldan borishini» aytganidan keyin shunday holat yuzaga kelganini ma’lum qilishdi.
«Qo‘shma Shtatlar prezidenti sizni nishonga olayotgan bo‘lsa, bu juda yaxshi his emas», dedi Cedar-Riverside Jamiyat Kengashining ijrochi direktori Aj Awed, u o‘zining katta Somali aholisi tufayli Kichik Mogadishu nomi bilan mashhur bo‘lgan tumanni vakillik qiladi.
Bu xavotirlarga Minnesotada hujjatlarsiz muhojirlarga qarshi davom etayotgan kuchaytirilgan operatsiyalar haqidagi xabarlar qo‘shildi.
Janob Awedning ta’kidlashicha, kengash kelasi hafta bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan yillik tadbirni shaxsan o‘tkazishning potentsial xavflarini muhokama qiladi, chunki hozirda nazorat tadbirlari o‘tkazilmoqda.
«Bunga tushib qolayotgan odamlar yaxshi ingliz tilida gaplasha olmaydigan, lekin o‘nlab yillar davomida fuqaro bo‘lgan odamlar», deb tushuntirdi u. «Shunchaki aksentingiz borligi sizni kamroq amerikalik qilmaydi.»
Prezident Tramp seshanba kuni Oq uyda Somali jamiyatini tanqid qilib, haqoratli so‘zlarni aytdi. «Men ularni mamlakatimizda bo’lishini xohlamayman, sizga rostini aytsam… ularning mamlakati bejizga yaramaydi», dedi u.
Janob Awed bu izohlarni «xavfli» deb baholadi va «prezident boshqa amerikaliklarga hujum qilishi to’g’ri emas» deb qo’shib qo’ydi.
Prezidentning bayonotlari Minnesota shtati gubernatori Tim Walzning shtat ijtimoiy yordam dasturida keng ko’lamli firibgarlik haqidagi da’volar tufayli iste’foga chiqishi kerakmi, degan savolga javoban eshitildi.
Federal prokurorlarning xabar berishicha, o‘nlab odamlar COVID-19 pandemiyasi davrida bolalar uchun mo‘ljallangan ovqatlar uchun xayriya tashkiloti tomonidan Minnesota hukumatiga soxta hisob-kitoblar bilan bog‘liq sxemada ayblangan.
Minnesota bosh prokurorining sobiq tergovchisi Kayseh Maganning aytishicha, da’vo qilinayotgan sxemaga bir nechta Somali immigrantlari aloqador bo‘lib, bu shtatga o‘n millionlab dollar zarar keltirgan .
Ayblanuvchilar Minnesotaning katta Somali aholisining kichik bir qismini tashkil etsa-da, prezident Tramp jamiyatni bir necha bor tanqid qildi. O’tgan oy u shtatni «firibgarlik pul yuvish faoliyatining markazi» deb ta’rifladi va o’tgan hafta «yuz minglab somaliliklar mamlakatimizni talon-toroj qilmoqda» deb iddao qildi.
Chorshanba kuni Vakillar palatasining Nazorat qo‘mitasi gubernator Walzning yordam sxemasi bilan ishlashini tergov boshlanganini e’lon qildi.
Tramp ma’muriyati, shuningdek, Minnesota soliq dollarlari Somalida joylashgan Al-Qoida bilan aloqador bo’lgan «al-Shabab» islomiy guruhiga yo’naltirilayotgani haqidagi da’volarni ham o’rganayotganini aytdi.
O’tgan oy ushbu da’volar haqida so’ralganda, gubernator Walz shunday javob berdi: «Jamoaning butun bir guruhini bir xil cho’tka bilan bo’yamang – ularni yomon ko’rsatmang, buni qilish uchun hech qanday dalil bo’lmaganda ham ularni xavf ostiga qo’ymang».
«Ammo agar siz bizga yordam berishni istasangiz va jinoyatchilarni ta’qib qilishni va pul qayerga ketganligi aniq bog’liq bo’lmasa yoki aniqlab olmoqchi bo’lsangiz, biz buni qo’llab-quvvatlaymiz.»
Minneapolis shahar kengashining aʼzosi Jamol Usmon, 14 yoshida AQShga koʻchib kelgan va hozirda fuqarolikni olgan, CBS Newsga bergan intervyusida shunday dedi: “Menga oʻxshagan har bir kishi hozir qoʻrqib turibdi”.
Prezident Trampning Somali jamiyatini tanqid qilishda qayta-qayta tilga olgan firibgarlik iddaolariga kelsak, janob Usmon shunday dedi: «Mening jamiyatim xafa. Ha, odamlar jinoyat sodir etadilar, ammo ayrim shaxslarning qilgan ishlari asosida butun jamiyat ayblanmasligi kerak».
Tramp ma’muriyati Minnesotadagi Somali aholisi uchun vaqtinchalik himoya maqomini (TPS) – inqirozlarni boshdan kechirayotgan mamlakatlardan kelgan muhojirlar uchun dasturni bekor qildi.
CBS News, BBCning AQShdagi hamkori xabariga ko’ra, ularning nazorat operatsiyasi yakuniy deportatsiya orderlari bo’lganlarni nishonga olyapti va chorshanba kuni boshlangan.
«ICE (Immigratsiya va bojxona nazorati) allaqachon bu yerda», dedi Minneapolisning janubiy qismida yashovchi Kowsar Mohamed. Shaharda 80 000 dan ortiq somali millatiga mansub odamlar istiqomat qiladi.
«Biz xodimlarning shunchaki ko’chadan olib ketilib, turar joy maqomi haqida so’ralayotgani guvohi bo’lyapmiz. Bu ma’lumotlarga asoslangan yondashuv emas», – dedi u.
«Aksariyat odamlarda kerakli identifikatsiya mavjud, shuning uchun qo’rquv isbotlash atrofida emas. Qo’rquv xatolar sodir bo’lishi bilan bog’liq.»
ICE nazorat qiluvchi Ichki xavfsizlik departamenti matbuot kotibi hech kim irqi asosida nishonga olinishini rad etdi.
«ICE har kuni butun mamlakat bo’ylab davlat qonunlarini buzadi», dedi yordamchi kotib Tricia McLaughlin. «Bir kishini ICE nishoniga aylantiradigan narsa uning irqi yoki etnik kelib chiqishi emas, balki uning mamlakatda noqonuniy bo’lishidir.»
Mahalliy jamoat tashkilotlari immigratsiya nazorati kuchayishini kutishgan edi, ammo prezident Trampning izohlaridan so’ng ular o’z tayyorgarliklarini tezlashtirishdi, dedi Mohamed xonim.
Monarca tashkiloti Minneapolisda «huquqiy kuzatuvchilar treningini» rejalashtirdi, bu orqali odamlarga immigratsiya faoliyatini guvohi bo’lganda o’z huquqlari haqida ma’lumot beradi.
Mohamed xonimning tushuntirishicha, jamiyat tayyorgarlik ko’rish uchun foydalanayotgan boshqa usullar orasida ICE bilan uchrashuvlar uchun favqulodda aloqa tarmoqlarini yaratish va izsiz transport vositalari va niqobli agentlarning fotosuratlarini almashish uchun shaxsiy xabar guruhlaridan foydalanish kiradi.
«Hamma ehtiyotkorlik bilan harakat qiladi», dedi u.
«Qo’rquv bormi? Albatta. Ammo hech kim dumini orqasiga yashirmaydi.»
Nevadadagi kuchli zilzila haqidagi noto’g’ri xabartariqa Kaliforniyagacha yetib borgan, so’ngra olib tashlangan.
Bombalar 6-yanvar kuni tartibsizliklardan bir kun oldin joylashtirilgan va tartibsizliklar Kapitoliyni shturm qila boshlaganida topilgan.
Narkotik kemaga ikkinchi zarba berishga buyruq bergan admiral Frenk Bredli sentyabrdagi voqea haqida qonun chiqaruvchilarga ma’lumot berish uchun Kapitol Hillga borgan.
Shahzoda Garri Stiven Kolbert bilan «Rojdestvo shahzodasi» filmiga rol ijro etish uchun suhbati aks etgan skechi namoyish etildi.
Oxirgi yetti kun ichida dunyoda nima sodir bo’lganiga qanchalik e’tibor berdingiz?