Hamasning muzokaralar va muayyan shartlarning bajarilishi sharti bilan qolgan garovga olinganlarni ozod qilishga rozi bo’lishi, Isroildagi bunday xabarni uzoq vaqtdan beri kutgan oilalarga umid uchqunini taqdim etadi.
Guruh AQShning tinchlik taklifiga murojaat qilgan bayonotida, «agar almashinuv uchun maydon shartlari bajarilsa, Prezident Donald Tramp taklifida ko’rsatilgan almashinuv formulasiga muvofiq, barcha isroillik asirlarni, tirik va vafot etganlarni ozod qilishga» rozi bo’ldi.
Oq uyda Trampning shu hafta boshida aytib o’tgan formulasi, dushmanlikning zudlik bilan to’xtatilishini va Hamas tomonidan ushlab turilgan barcha tirik isroillik garovga olinganlarni 72 soat ichida ozod qilishni, shuningdek, vafot etgan garovga olinganlarning qoldiqlarini yuzlab hibsga olingan falastinliklarni ozod qilish evaziga ozod qilishni taklif qiladi.
Qurolli guruh nazorati ostida bo’lgan Falastin hududida 48 nafar garovga olinganlar qolganligi taxmin qilinmoqda, ulardan faqat 20 nafari tirik deb taxmin qilinadi.
Hamasning AQSh tinchlik rejasining yana bir muhim elementi – G’azoni boshqarishni falastinlik texnokratlarga o’tkazishga rozi bo’lishi ham e’tiborga loyiq voqea.
Biroq, 20 banddan iborat keng qamrovli taklifning bir nechta boshqa tarkibiy qismlari bayonotda sezilarli darajada yo’q.
Eng muhimi, Hamasning qurolsizlanishi talabi ko’rib chiqilmaydi.
Isroil hukumati endi Hamasning haqiqiy niyatlarini aniqlash uchun bayonotning so’zlarini sinchkovlik bilan tahlil qiladi.
Bu kelishuvning ba’zi asosiy bandlarini yaxshi niyat bilan qabul qilishni anglatadimi yoki shunchaki muzokaralarni to’xtatish va uzaytirishga urinishmi, degan muhim qaror qabul qilinadi.
Hamas bayonotining oxirgi bandi, guruh G’azoning uzoq muddatli kelajagi bo’yicha muzokaralarda rol o’ynashini taklif qilib, albatta norozilik bilan kutib olinadi.
Hamas bayonoti Prezident Donald Trampning guruhga yakshanba oqshomigacha rozi bo’lish yoki qattiq oqibatlarga duch kelishi to’g’risidagi ultimatumidan bir necha soat o’tgach e’lon qilinganini hisobga olsak, Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanyaxuning kabineti a’zolarining ba’zilari unga shubha bilan qarashlari mumkin.
Bu, ayniqsa, AQSh prezidentining Isroilni G’azoni bombardimon qilishni zudlik bilan to’xtatishga chaqirig’ini hisobga olgan holda.
«Hamasning hozirgina e’lon qilgan bayonotiga asoslanib, menimcha, ular uzoq muddatli Tinchlikka tayyor», dedi Tramp Hamas bayonoti e’lon qilinganidan ko’p o’tmay.
«Isroil G’azoni bombardimon qilishni zudlik bilan to’xtatishi kerak, shunda biz garovga olinganlarni xavfsiz va tezda olib chiqa olamiz», dedi u. «Hozir buni qilish juda xavfli.»
Juma kuni kechroq e’lon qilingan video murojaatida Tramp buni «katta kun» deb ta’rifladi va taklifni shakllantirishda yordam bergan deb hisoblagan bir nechta davlatlarga minnatdorchilik bildirdi.
Biroq, mintaqada tinchlik haqiqatga aylanishidan oldin muhim tafsilotlar hal qilinishi kerak. Prezident yakuniy kelishuvga erishilmaganini tan oldi.
«Hammasi qanday bo’lishini ko’ramiz», dedi u. «Biz yakuniy so’zni yozib olishimiz va aniqlashtirishimiz kerak.»
Isroil-G’azo urushining tugashiga umidlar ortib bormoqda, ammo ikki tomon o’t ochishni to’xtatishga kelisha oladimi yoki yo’qmi, ko’rish kerak.
Hamas AQSh tinchlik rejasiga javob berdi – uning ta’kidlashicha, u qolgan isroillik garovga olinganlarni ozod qiladi, lekin boshqa jihatlar bo’yicha muzokaralar olib borishni xohlaydi.
Hamasning reydi urush boshlanganidan beri eng shiddatli ichki to’qnashuvlardan birida bir nechta o’limga sabab bo’lgan qurolli to’qnashuvlarni keltirib chiqardi.
Eli Sharabi ozodlikdan so’ng rafiqasi va bolalari hujumlarda halok bo’lganini bilib qolgani haqida o’ylaydi.
Buyruq zarurat tug’ilganda AQSh harbiylaridan kichik, energiya bilan boy mamlakatni himoya qilish uchun foydalanishga va’da beradi, bu NATO ittifoqining jihatlarini deyarli aks ettiradi.