Angliya va Uels davlat prokuraturasi direktori Xitoy foydasiga josuslikda ayblangan ikki britaniyalik erkakka nisbatan qoʻyilgan ayblovlarni bekor qilish toʻgʻrisidagi Qirollik prokuratura xizmati (CPS) qaroriga «hech qanday tashqi bosim» taʼsir koʻrsatmaganini taʼkidladi.
CPS rahbari Stiven Parkinsonning aytishicha, uning jamoasi «muqobil jinoyatlar»ni koʻrib chiqqan, ammo oxir-oqibat «ularning hech biri» taʼqib qilish uchun «mos emas» degan xulosaga kelgan.
Sobiq parlament tadqiqotchisi Kristofer Kesh va oʻqituvchi Kristofer Berri ga nisbatan ochilgan ishni toʻxtatish toʻgʻrisidagi qaror dushanba kuni qabul qilingan boʻlib, Buyuk Britaniya hukumati, muxolifat partiyalari va Jamoatlar palatasi spikeri Lindsi Xoyl tomonidan keskin eʼtirozlarga sabab boʻldi.
Kesh ham, Berri ham ayblovlarni rad etgan boʻlsa, Pekin daʼvolarni «yovuz tuhmat» deb qoraladi.
Ikki erkak 2021-yil 28-dekabrdan 2023-yil 3-fevralgacha davlat xavfsizligi va manfaatlariga zarar yetkazuvchi maʼlumotlarni toʻplash va taqdim etishda ayblangan edi.
Biroq, dushanba kuni Old Beylida boʻlib oʻtgan sud majlisida sudga CPS toʻplangan dalillar sud uchun zaruriy darajaga yetmaganligi haqida qarorga kelgani maʼlum qilindi. Ikki shaxs 6-oktabrdan boshlab Vulvich Qirollik sudida koʻrsatma berishi kerak edi.
DPP janob Parkinson oʻz jamoasining mustaqilligi «Uaytxoll va hukumatda toʻliq hurmat qilinishini» tasdiqladi va hech qanday tashqi bosim oʻtkazilmaganiga «oʻz kafolatini» berdi.
Parkinsonning soʻzlari soya ichki ishlar vaziri Kris Filipga yoʻllangan maktubda aytilgan boʻlib, u CPS ga «hukumatning har qanday vakili tomonidan bevosita yoki bilvosita siyosiy bosim oʻtkazilganmi» degan savol bilan murojaat qilgan edi.
Parkinsonning taʼkidlashicha, 1911-yildagi Davlat sirlari toʻgʻrisidagi qonun boʻyicha hukm chiqarishda Xitoy davlatning «dushmani» ekanligini isbotlash asosiy omil boʻlgan boʻlar edi.
«Hukm chiqarish uchun prokuratura shaxs davlat xavfsizligi yoki manfaatlariga zarar yetkazish maqsadida boshqa shaxsga dushmanga bevosita yoki bilvosita foydali boʻlishi mumkin boʻlgan, deb hisoblangan yoki moʻljallangan maʼlumotlarni yetkazganini isbotlashi kerak», dedi u.
Uning taʼkidlashicha, qonun oʻshandan beri 2023-yildagi Milliy xavfsizlik toʻgʻrisidagi qonun bilan yangilangan boʻlib, unda «josuslik va xorijiy davlatlar nomidan harakat qiluvchilar bilan ishlash uchun kengroq qoidalar» mavjud.
CPS qarori Ichki ishlar vazirligi va bosh vazirning rasmiy vakili tomonidan tanqidga uchradi, ular shaxslar sudga tortilmasligi «nihoyatda achinarli» ekanligini taʼkidladilar.
Spiker Lindsi Xoyl Jamoatlar palatasiga murojaat qilib shunday dedi: «Men yuz bergan voqeadan juda norozi boʻlgan spikerman. Ushbu ishni kimdir bekor qilish uchun bugungi kungacha ikki yil vaqt ketgani yaxshi emas.»
Xavfsizlik vaziri Den Jarvis sud boʻlmasligidan «gʻoyat afsusda» ekanligini bildirdi va hukumatning «Xitoy josusligi tahdididan jiddiy xavotirda» ekanligini taʼkidladi.