«`html
Koʻp millatli farmatsevtika korporatsiyasi MSD, hukumatning ushbu sohaga yetarli darajada investitsiya kiritmaganligini aytib, Buyuk Britaniyada rejalashtirilgan 1 milliard funt sterlinglik kengayishdan voz kechayotgani xabar qilinmoqda.
Qo’shma Shtatlarda Merck sifatida tanilgan kompaniya, hayot haqidagi fanlar bo’yicha tadqiqotlarini AQShga ko’chirish va Buyuk Britaniyada joylashgan 100 dan ortiq lavozimni qisqartirish niyatini e’lon qildi va bu qarorni ketma-ket hukumatlarning innovatsion dorilarni yetarli darajada qadrlamasligi bilan izohladi.
Hukumat vakili fan va tadqiqotga kiritilgan mavjud investitsiyalarni himoya qildi, shu bilan birga bu sohada «ko’proq ish» qolganini tan oldi.
Bu harakat farmatsevtika kompaniyalari Amerika bozorining foydasiga investitsiya strategiyalarini qayta ko’rib chiqishning kengroq tendentsiyasi fonida sodir bo’lmoqda, bunda AQSh prezidenti Donald Trumpning bosimi, jumladan import qilinadigan dorilarga nisbatan sezilarli tariflar tahdidi ham muhim rol o’ynamoqda.
MSD allaqachon Londondagi King’s Cross hududida 2027-yilgacha qurib bitkazilishi rejalashtirilgan joyda qurilishni boshlagan edi, ammo endi u bu binolarda joylashmasligini aytdi.
Bundan tashqari, kompaniya yil oxirigacha London Bioscience Innovation Centre va Francis Crick institutidagi laboratoriyalarini bo’shatadi, natijada yana 125 ta ish o’rni yo’qotiladi.
Farmatsevtika firmasining bayonotida qaror «Buyuk Britaniyaning hayot haqidagi fan sanoatiga investitsiyalarning yetishmasligini bartaraf etish va ketma-ket Buyuk Britaniya hukumatlari tomonidan innovatsion dori-darmonlar va vaksinalarni umumiy baholashdagi yetarli darajada o’sishga erisha olmasligi bilan bog’liq muammolarni aks ettirishi» aytilgan.
MSDning qarori Buyuk Britaniya ichida investitsiya rejalarini qaytarib olayotgan yoki qisqartirayotgan farmatsevtika kompaniyalari ro’yxatiga qo’shiladi.
Yil boshida, yanvar oyida, AstraZeneca hukumatning qo’llab-quvvatlashi kamayganini aytib, Mersisaydda vaksina ishlab chiqarish korxonasini 450 million funt sterlingga kengaytirish rejasidan voz kechdi.
O’tgan oyda boshqa yirik farmatsevtika firmasining yuqori lavozimli rahbari Britaniyaning investitsiya yetishmasligi sababli NHS bemorlari zamonaviy davolash usullaridan foydalanish imkoniyati cheklanishi mumkinligi haqida ogohlantirib, Buyuk Britaniyani «asosan investitsiya kiritib bo’lmaydigan» deb hisobladi.
Novartis kompaniyasidan Johan Kahlstromning aytishicha, kompaniya bozorning «raqobatbardoshligi pasayishi» tufayli Buyuk Britaniyada «bir nechta dorilarni ishga tushira olmadi».
Sanoat manbalarining BBCga bergan ma’lumotlariga ko’ra, hayot haqidagi fanlar va sun’iy intellekt kesishmasiga yo’naltirilgan katta moliyalashtirish King’s Cross atrofidagi markazga jalb qilingan.
Ular, shuningdek, bu qaror dori narxlari bo’yicha davom etayotgan muzokaralar bilan bog’liqligi haqidagi taxminlarga qarshi chiqdilar, bunda sanoat NHS tomonidan ko’proq ma’qullashni va dori-darmonlar uchun yuqori qoplash stavkalarini yoqlab chiqdi.
Mavjud narxlash tizimi 2023-yilda farmatsevtika kompaniyalari tomonidan o’zaro kelishuv asosida o’rnatildi, bu esa 18 oydan kamroq vaqt oldin sodir bo’lgan.
O’shandan beri farmatsevtika kompaniyalari Amerika iste’molchilari uchun dori narxlarini pasaytirish va AQShda ko’proq investitsiya ajratish uchun Trump ma’muriyatining tobora kuchayib borayotgan bosimiga duch kelishdi, bu esa boshqa joylarda investitsiya qilish imkoniyatlariga ta’sir qilishi mumkin.
Trump avgust oyida CNBCga bergan intervyusida AQShga farmatsevtika importiga tariflar 250% gacha yetishi mumkinligiga ishora qildi.
Bu tahdid may oyida Prezident tomonidan imzolangan, Amerika iste’molchilari uchun dori narxlarini arzonlashtirishga qaratilgan farmoyishdan keyin paydo bo’ldi.
Londonda joylashgan Relation Therapeutics biotexnologiya kompaniyasining bosh direktori doktor David Roblin BBCga bergan izohida MSDni Buyuk Britaniyaga investitsiya qilishga undagan asosiy omillar o’zgarishsiz qolganini aytdi.
«Buyuk Britaniyadagi ilmiy muhit innovatsion g’oyalarni va bu g’oyalarni amalga oshirish uchun odamlarni ishlab chiqarishda davom etmoqda, bu esa xorijiy investitsiyalarni jalb qiladi», dedi u.
«Tadqiqot o’tkazish muhiti hali ham ajoyib: bizda ajoyib olimlar bor, NHS tadqiqot platformasini taqdim etadi, masalan, Buyuk Britaniya Biobanki mening kompaniyam kabi kompaniyalar uchun haqiqiy jalb qiluvchi ekanligini isbotlamoqda», deya qo’shimcha qildi u.
Doktor Roblinning ta’kidlashicha, AQShdagi siyosiy vaziyatning o’zgarishi yirik farmatsevtika kompaniyalarini shunga mos ravishda javob berishga majbur qiladi, «chunki AQSh yer yuzidagi farmatsevtika uchun eng katta bozor bo’lib qolmoqda.»
Sanoat, Fan va Texnologiya Departamenti vakilining ta’kidlashicha, hukumat o’zining hayot haqidagi fanlar rejalari orqali ushbu sohada investitsiyalarni va o’sishni faol ravishda rag’batlantirmoqda.
«Buyuk Britaniya dunyoda investitsiya kiritish uchun eng jozibali joyga aylandi, ammo biz hali ko’p ish qilishimiz kerakligini bilamiz», dedi vakil.
«Biz allaqachon Wellcome bilan birga Sog’liqni saqlash ma’lumotlari tadqiqot xizmatiga 600 million funt sterlinggacha investitsiya kiritishdan tortib, Hayot haqidagi fanlar innovatsion ishlab chiqarish jamg’armasiga 520 million funt sterlinggacha sarmoya kiritish orqali bu ishni amalga oshirishni boshladik, bu esa milliardlab xususiy investitsiyalarni ochadi.»
«Biz bu MSD xodimlari uchun tashvishli xabar bo’lishini tan olamiz va hukumat ta’sirlanganlarga yordam berishga tayyor.»
Ayollar kiyimlari brendi xarajatlarning yuqori ekanligi va savdo sharoitining og’irligi o’z ta’sirini o’tkazganini aytdi.
Nazoratchining rejasiga ko’ra, kartani yetkazib beruvchilarga o’zlarining kontaktsiz karta orqali to’lov chegarasini belgilashga ruxsat beriladi.
Konservativlar partiyasi rahbari BBCga bergan intervyusida, agar hukumat iqtisodiy o’sish rejasini taqdim etmasa, Buyuk Britaniya «qo’li cho’zilgan holda» borishga majbur bo’lishi mumkinligini aytdi.
Yangi va ishlatilgan avtomobillarni sotib olish uchun noto’g’ri sotilgan kreditlar tufayli millionlab motorchilar to’lovlarni olish uchun safga turishgan.
OBR elektron jadvali, obligatsiya bozori va xarajatlar bo’yicha norozilik kanslerning fikrlashiga ta’sir qiladi.
«`