AQSh Milliy Razvedka Direktori Buyuk Britaniya, agar kerak bo’lsa, global Apple foydalanuvchi ma’lumotlariga kirish bo’yicha bahsli so’rovini qaytarib olganini aytdi.
Tulsi Gabbardning X dagi postiga ko’ra, Buyuk Britaniya texnologiya gigantini «orqa eshik» bilan ta’minlashga majbur qilishi mumkin bo’lgan direktivani qaytarib olishga rozi bo’lgani xabar qilingan, bu esa Amerika fuqarolarining himoyalangan, shifrlangan ma’lumotlariga kirishga va ularning fuqarolik erkinliklarini buzishga imkon beradi.
BBC ma’lumotlariga ko’ra, Apple bu masala bo’yicha AQSh yoki Buyuk Britaniya hukumatlaridan hech qanday rasmiy xabar olmagan.
Buyuk Britaniya hukumati vakili shunday dedi: «Biz operatsion masalalar, shu jumladan bunday xabarnomalar mavjudligini tasdiqlash yoki rad etish haqida izoh bermaymiz.»
«Bizda AQSh bilan terrorizm va bolalarga nisbatan jinsiy zo’ravonlik kabi eng jiddiy tahdidlarni bartaraf etish bo’yicha uzoq yillik qo’shma xavfsizlik va razvedka kelishuvlari mavjud, shu jumladan ushbu tahdidlarni osonlashtirishda tez rivojlanayotgan texnologiyaning o’rni ham bor.»
Dekabr oyida Buyuk Britaniya Apple’ga rasmiy xabarnoma berdi shifrlangan ma’lumotlarga kirish huquqini talab qildi butun dunyo bo’ylab foydalanuvchilaridan.
Biroq, Apple o’zining eng yuqori xavfsizlik sozlamasi bo’lgan Advanced Data Protection (ADP)ni faollashtirgan mijozlarning ma’lumotlarini ko’ra olmaydi, bu esa foydalanuvchi fayllariga ruxsatsiz kirishni oldini oladi.
Buyuk Britaniyaning talablariga javob berish uchun Apple o’zining shifrlash usullarini buzishi kerak edi.
Kompaniya shunday dedi: «Biz hech qachon mahsulot yoki xizmatlarimiz uchun orqa eshik yoki asosiy kalit yaratmaganmiz va hech qachon yaratmaymiz ham.»
Buning o’rniga Apple javob berdi ADPni Buyuk Britaniya bozoridan olib tashladi va buyruqqa qarshi qonuniy e’tiroz boshladi. Ish 2026 yilning boshida tribunaldan eshitilishi rejalashtirilgan edi.
Sud jarayoni davom etishi yoki yo’qligi noma’lumligicha qolmoqda.
Hukumat buyrug’ining maxfiy xususiyati tufayli, Tergov kuchlari to’g’risidagi qonun asosida chiqarilgan, boshqa texnologiya kompaniyalari ham shunga o’xshash talablarni olganmi yoki yo’qmi noma’lum.
Buyuk Britaniyada millionlab odamlar tomonidan foydalaniladigan WhatsApp xabar almashish platformasi bunday so’rov olmaganligini aytdi.
Apple ham, Ichki ishlar vazirligi ham rasman tasdiqlamagan xabarnoma shaxsiy hayot himoyachilarining g’azabiga sabab bo’ldi, ular endi xabar qilingan qaytarib olishdan ehtiyotkorlik bilan umid qilishmoqda.
Fuqarolik huquqlari guruhi Liberty vakili Sem Grant, Privacy International bilan birgalikda ilgari Buyuk Britaniya hukumatiga qarshi alohida qonuniy choralar ko’rgan edi, «Agar rost bo’lsa, bu qaror juda mamnuniyat bilan qabul qilinadi», dedi.
U BBCga fuqarolarning shaxsiy ma’lumotlariga orqa eshik yaratish «hukumatning beparvo va potentsial noqonuniy harakati» bo’lishini aytdi.
«Bu bizning shaxsiy va milliy xavfsizligimizga sezilarli tahdid soladi, ayniqsa siyosatchilar, kampaniya tashkilotchilari va ozchilik guruhlarini nishonga olishga ayniqsa zaif qoldiradi», deya qo’shimcha qildi u.
«Tergov kuchlari to’g’risidagi qonunda bu hokimiyat saqlanib qolgan ekan, har qanday kelajakdagi hukumat bundan foydalanib, biz hammamiz ishonadigan boshqa oxiridan oxirigacha shifrlangan xizmatlarga orqa eshik yaratishga urinishi mumkin.»
Ochiq Huquqlar Guruhi ijrochi direktori Jim Killock ham shunga o’xshash xavotirlarni bildirdi.
«Buyuk Britaniyaning shifrlashni zaiflashtirish vakolatlari qonunda mustahkamlangan bo’lib, foydalanuvchi xavfsizligiga va ma’lumotlarimizni jinoiy suiiste’mollikdan himoya qilishga jiddiy tahdid soladi», dedi u.
Demokrat senator Ron Wyden Buyuk Britaniyaning chekinishi aniq bo’lsa, «bu xavfsiz aloqalarni qadrlaydigan har bir kishi uchun g’alaba», deb izoh berdi.
«Biroq, har qanday kelishuvning tafsilotlari juda muhim», deya qo’shimcha qildi u.
AQSh va Buyuk Britaniya hukumatlari o’rtasida ma’lumotlarga kirish to’g’risidagi kelishuv, qonunni muhofaza qilish maqsadlarida ikkala davlatga ham ma’lumot almashish imkonini beradigan qonuniy kelishuv allaqachon mavjud.
X egasi Apple’ni ChatGPT bilan adolatli raqobatlashishni imkonsiz qilishda ayblagan edi.
Prezident Apple’ni AQShda ko’proq ishlab chiqarish bilan shug’ullanishga undagan edi.
Nodir intervyuda Shimoliy Koreyaning sobiq IT xodimi Kim Chen In rejimiga mablag ‘yig’adigan maxfiy sxemani ochib beradi.
Trumpning birinchi muddatidagi tariflari Xitoyni nishonga olgan edi – ammo bu safar ular undan ham uzoqroqqa boradi.
Ekrandagi vaqt yomon yangiliklar bilan sinonimga aylandi – ammo ilm-fan unchalik oddiy bo’lmasligi mumkin