Ser Keir Starmerning ta’kidlashicha, Buyuk Britaniya Iordaniya bilan G’azoga yordamni havodan tashlash rejalari bo’yicha hamkorlik qilmoqda. Bunga parlament a’zolarining uchdan bir qismidan ko’prog’i tomonidan hukumatni Falastin davlatini tan olishga chaqiruvchi xat imzolanishi sabab bo’lgan.
Britaniya harbiy rejalashtiruvchilari va logistiklaridan iborat kichik guruh Iordaniyaga ushbu hududga yordam yetkazishda ko’maklashish uchun joylashtirilmoqda.
Juma kuni Isroil mintaqadagi gumanitar sharoitlar bo’yicha xalqaro xavotirlar ortib borayotgan bir paytda, yaqin kunlarda xorijiy davlatlarga havodan yordam tashlashga ruxsat berishini e’lon qildi.
Biroq, BMT va yordam tashkilotlari havodan yordam tashlash G’azoga yetarli miqdorda ta’minot yetkazib berish uchun yetarli emasligini va tushayotgan qutilar joylarda jarohatlar va tartibsizliklarni keltirib chiqarishi mumkinligini doimiy ravishda ta’kidlab kelmoqda.
Ser Keir, shuningdek, Buyuk Britaniya tanqidiy tibbiy yordamga muhtoj bolalarni davolash uchun Buyuk Britaniyaga evakuatsiya qilish bo’yicha «sa’y-harakatlarni shoshilinch ravishda tezlashtirayotganini» ta’kidladi.
«Isroilning G’azoga havodan yordam tashlashga ruxsat berishi haqidagi xabar juda kech keldi – lekin biz bu yo’l orqali yordam olish uchun qo’limizdan kelganicha harakat qilamiz», – deb yozdi Bosh vazir The Mirror nashrida.
U Buyuk Britaniya «Britaniya yordamini samolyotlarga yuklash va G’azoga yetkazish uchun Iordaniya hukumati bilan allaqachon shoshilinch ravishda ishlayotganini» tasdiqladi.
Juma kuni X ijtimoiy tarmog’ida e’lon qilingan postida Ser Keir o’z hukumati falastinliklarni oziq-ovqat va hayotni saqlab qoluvchi yordam bilan ta’minlash uchun «har qanday imkoniyatni ishga solishini» ta’kidladi va «Bu gumanitar falokatga chek qo’yilishi kerak» deb qo’shib qo’ydi.
Shanba kuni Downing Street xabar berishicha, Bosh vazir yana Fransiya prezidenti Emmanuel Makron va Germaniya kansleri Fridrix Merts bilan juma oqshomidagi telefon orqali muloqotidan so’ng gaplashgan.
Uch yetakchi Isroilni yordamga qo’yilgan barcha cheklovlarni olib tashlashga undadi va «shoshilinch ravishda zarur bo’lgan o’t ochishni to’xtatishni uzoq muddatli tinchlikka aylantirish» uchun «puxta rejalar» zarurligiga kelishib oldilar, dedi No 10.
Bayonotda, shuningdek, Buyuk Britaniya tibbiy yordamga muhtoj bolalarni evakuatsiya qilish uchun Iordaniya bilan hamkorlik qilishini tasdiqladi.
Bu voqealar Ser Keirga Falastin davlatini tan olish bo’yicha ham ichki, ham xalqaro bosim kuchayib borayotgan bir paytda sodir bo’lmoqda.
Juma kuni Fransiya prezidenti Emmanuel Makron bir necha oy ichida Falastin davlatchiligini tan olishga va’da berdi.
Bundan tashqari, to’qqizta siyosiy partiyadan 220 nafar parlament a’zosi – ularning aksariyati Leyboristlar partiyasidan – bunday qadam «kuchli» xabar va ikki davlat yechimi tomon muhim qadam bo’lishini ta’kidlab, qo’shma xat imzoladi.
Ser Keirning ta’kidlashicha, Falastinni tan olish «oxir-oqibat ikki davlat yechimiga olib keladigan kengroq rejaning» bir qismi bo’lishi kerak.
Biroq, xatni yozgan va imzolanishini muvofiqlashtirgan Leyboristlar partiyasi deputati Sara Champion BBC Radio 4 ning «Bugun» dasturiga bergan intervyusida «xalqaro hamjamiyatning Falastin davlatchiligini tan olish qobiliyatida soat haqiqatan ham tikillab turganini» aytdi.
«Biz Falastin davlati bo’lishi mumkin bo’lgan paytda buni qilishimiz kerak … va bu uzoq davom etmaydi», dedi u.
Isroil tashqi ishlar vaziri Gideon Sa’ar Falastin davlatini tan olish rejasini 2023-yil 7-oktabrda HAMASning Isroilga hujumlaridan so’ng «terror uchun mukofot» deb ta’rifladi.
Champion, shuningdek, yordam tomchilarini «asosan ramziy» deb ta’riflab, xalqaro hamjamiyat G’azoga so’nggi marta havodan ta’minot yetkazib berganda «vahshiy ochlik o’yinlari» sahnalari bo’lganini qo’shimcha qildi.
«Bu tomchilar tushirilganda eng kuchlilar omon qoladi … bizga Isroil har bir chegarani ochish haqida qaror qabul qilishi kerak, shunda yordam toshqin kabi kirib kelsin. Bu sun’iy ocharchilikni to’xtatishning yagona yo’li», dedi u.
O’sha oyning oxirida yana bir hodisada G’azoning HAMAS tomonidan boshqariladigan hukumat matbuot xizmati osmondan tushirilgan oziq-ovqat paketlarini olish uchun dengizga chiqqanida 12 kishi cho’kib ketganini aytdi.
Buyuk Britaniya ilgari G’azoga havodan yordam tashlash bo’yicha sa’y-harakatlarda ishtirok etgan – yordam agentliklari ta’kidlashicha, bu ta’minotni yetkazib berishning samarasiz usuli hisoblanadi.
Oldingi Konservativ hukumat 2024-yilda Iordaniya bilan havo orqali yordam yetkazib berish bo’yicha kelishuvga erishgan edi. Iordaniya Harbiy-havo kuchlari samolyotlaridan shimoliy G’azoga parashyut orqali dori-darmon, oziq-ovqat va yoqilg’i kabi tonnalab ta’minot tashlandi.
O’sha yili Qirollik Harbiy-havo kuchlari to’g’ridan-to’g’ri havodan tomchilarni amalga oshira boshladi. Hukumat ma’lumotlariga ko’ra, Qirollik Harbiy-havo kuchlari mart va may oylari orasida 11 ta reys davomida 100 tonnadan ortiq oziq-ovqat yetkazib berdi.
Isroil ommaviy axborot vositalari Birlashgan Arab Amirliklari va Iordaniya so’nggi tomchilarni amalga oshirishini xabar qildi, ammo Iordaniyaning yuqori martabali rasmiysi BBCga uning harbiylari Isroildan buni amalga oshirish uchun ruxsat olmaganligini aytdi.
BMT bu harakatni Isroil hukumati tomonidan «harakatsizlikni chalg’itish» deb ta’rifladi.
Uning oziq-ovqat yordami dasturi G’azoda har uch kishidan deyarli biri ovqatlanmasdan kunlarni o’tkazayotgani haqida ogohlantirdi.
«To’yib ovqatlanmaslik keskin ortib bormoqda, 90 000 ayol va bola zudlik bilan davolanishga muhtoj», deyiladi Butunjahon oziq-ovqat dasturining bayonotida.
Falastin hududiga barcha ta’minotning kirishini nazorat qiluvchi Isroil, qayta-qayta qamal yo’qligini aytdi va to’yib ovqatlanmaslik holatlarida HAMASni aybladi.
G’azoda urush boshlanganidan beri jiddiy sog’lig’i bilan bog’liq muammolari bo’lgan ikki bola shaxsiy tibbiy muolaja uchun Buyuk Britaniyaga olib kelindi.
Yosh qizlarga vaqtinchalik vizalar berildi, ular may oyida Misrdan Buyuk Britaniyaga «Umidsizlarga yordam» gumanitar sog’liqni saqlash tashabbusi yordamida kelishdi.
AQSh prezidenti Shotlandiyaga to’rt kunlik shaxsiy tashrif bilan keldi, bu uning Aberdinshiredagi kurortida ikkinchi golf maydonchasining ochilishini ham o’z ichiga oladi.
AQSh prezidenti qayta saylanganidan beri Buyuk Britaniyaga birinchi tashrifi chog’ida katta xavfsizlik operatsiyasi bo’lib o’tadi.
G’azo old sahifalarda yaqqol ko’rinadi, Daily Telegraph esa prostata saratonini skrining qilishga e’tibor qaratadi.
AQSh prezidenti golf o’ynaydi, shuningdek, Bosh vazir va birinchi vazir bilan muzokaralar olib boradi.
Leyboristlar va Yashillar yangi chap qanot partiyasidan eng ko’p qo’rqishga o’xshaydi, ammo Buyuk Britaniya siyosati juda o’zgaruvchan.