«`html
Suriya janubida sektachilar to’qnashuvi mamlakatning muvaqqat prezidenti tomonidan e’lon qilingan «zudlik bilan o’t ochishni to’xtatish»ga qaramay davom etmoqda.
So’nggi hafta davomida ozchilikni tashkil etuvchi Druze jamiyatining qurolli guruhlari Suveyda provinsiyasida badaviylar jangchilari bilan to’qnash keldi, har ikki tomon ham vahshiylikda ayblanmoqda.
Suriyaning muvaqqat prezidenti Ahmad ash-Sharaa qo’shinlarni joylashtirdi, ammo hukumat kuchlari druzelarga qarshi hujumlarda qatnashganlikda ayblanmoqda. Xabarlarga ko’ra, kuchayib borayotgan zo’ravonliklarda 900 dan ortiq odam halok bo’lgan.
Isroil shu hafta boshida Druze jamiyatini qo’llab-quvvatlashini e’lon qildi va hukumat kuchlariga va poytaxt Damashqdagi mudofaa vazirligiga qarshi aralashdi.
Prezident Sharaa shanba kuni Suriya xavfsizlik kuchlari to’qnashuvlarni bostirish uchun Suveydaga joylashtirilganda o’t ochishni to’xtatishni e’lon qildi. Kelishuvga ko’ra, Isroilning harbiy zarbalarini to’xtatish ham kiradi va AQSh vositachiligidagi pakt doirasida Isroil tomonidan druze fuqarolarining himoyasi sharti bilan ma’qullangan.
Hukumat qo’shinlari mojarolarning yanada avj olishiga yo’l qo’ymaslik uchun nazorat punktlarini o’rnatdi. Biroq, shanba kuni Suveyda shahri ichidan o’q ovozlari haqida xabarlar kelib tushdi.
AFP axborot agentligining muxbiri qurolli shaxslarning do’konlarni talon-toroj qilayotgani va ularni yoqib yuborayotganiga guvoh bo’lganini xabar qildi.
Shanba kuni Isroil tashqi ishlar vaziri prezidentning ozchiliklar va barcha Suriyaliklarni himoya qilish bo’yicha yangi va’dasiga nisbatan shubha bildirdi.
Suveydadagi Druze jamiyati shia islomidan kelib chiqqan noyob va sirli e’tiqodga amal qiladi va Damashqdagi hozirgi hukumatga ishonchsizlik bilan qaraydi. Ular Suriyada, shuningdek, qo’shni Isroil va Livanda ozchilikni tashkil qiladi.
Ijtimoiy tarmoqlardagi postida Gideon Saar aytdi Suriyada ozchilikning bir qismi bo’lish «juda xavfli» va «bu so’nggi olti oy ichida qayta-qayta isbotlangan».
Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxu Suriyadagi druzelarga zarar yetkazilishining oldini olishga va’da berdi va ularning Isroil ichidagi Druze jamoalari bilan aloqalarini tilga oldi.
Tomosha qiling: Damashqda bir kunlik bombardimon qanday sodir bo’ldi
Suveydada Druze va Badaviylar qabilalari o’rtasidagi uzoq yillik taranglik o’tgan yakshanba kuni Damashqqa boradigan trassada Druze savdogarining o’g’irlanishi sababli halokatli sektachilar to’qnashuviga aylanib ketdi.
Buyuk Britaniyada joylashgan Suriya Inson Huquqlari Observatoriyasi (SOHR) ma’lumotlariga ko’ra, zo’ravonliklar boshlanganidan beri 940 kishi halok bo’lgan.
Isroil va Suriya o’rtasida o’t ochishni to’xtatish AQShning Suriya bo’yicha maxsus elchisi Tom Barrack tomonidan juma kuni e’lon qilindi.
«Biz Druze, Badaviylar va Sunniylarni qurollarini tashlashga va boshqa ozchiliklar bilan birgalikda qo’shnilari bilan tinchlik va farovonlikda yangi va birlashgan Suriya o’zligini qurishga chaqiramiz», dedi u.
BBCning Yaqin Sharq bo’yicha muxbiri Lina Sinjabning Suriyadan xabar berishicha, Druzelarga qarshi zo’ravonliklar butun mamlakat bo’ylab tarqalmoqda.
Shu hafta boshida BMTning inson huquqlari bo’yicha boshlig’i Volker Turk o’z idorasiga Suveydada sud jarayonisiz qatl qilish va asossiz o’ldirish, jumladan, to’qnashuvlar paytida keng tarqalgan buzilishlar va suiiste’molliklar haqida ishonchli xabarlar kelib tushganini aytdi.
Turkning bayonotida aytilishicha, gumondorlar xavfsizlik kuchlari a’zolari va muvaqqat hukumat bilan aloqador shaxslar, shuningdek, mahalliy Druze va Badaviylar qurolli elementlarini o’z ichiga oladi.
«Bu qon to’kilishi va zo’ravonliklar to’xtatilishi kerak», deb ogohlantirdi u va «aybdorlar javobgarlikka tortilishi kerak».
Shanba kuni ertalab bergan izohlarida Suriya rahbari o’z hukumati «mamlakatdagi barcha ozchiliklar va mazhablarni himoya qilishga sodiq va barcha buzuvchilarni har qanday tomondan javobgarlikka tortishga kirishganini aytdi. Hech kim javobgarlikdan qochib qutula olmaydi.»
Jek Burgess tomonidan qo’shimcha xabarlar
HAMAS boshqaruvidagi sog’liqni saqlash vazirligi va fuqarolik mudofaasi agentligining xabar berishicha, G’azo Gumanitar Jamg’armasi tomonidan boshqariladigan ikkita joy yaqinida 100 dan ortiq odam jarohatlangan.
BMTning inson huquqlari bo’yicha rahbari suiiste’molliklar va qonunbuzarliklar uchun mas’ullar «javobgarlikka tortilishi kerak» deydi.
Bir ayol BBCga qurolli odamlarning kirishini kutib, uyida panoh topganini va «biz yashashimiz yoki o’lishimizni hal qilishini» aytdi.
Suriya Inson Huquqlari Observatoriyasi (SOHR) Suveyda viloyatini qamrab olgan qotilliklarda shafqatsizlikning sezilarli avj olishini hujjatlashtirdi.
Bosh vazir Benyamin Netanyaxuning aytishicha, payshanba kuni G’azo shahridagi Muqaddas Oila cherkoviga qilingan hujum «xato» bo’lgan.
«`