«`html
Prezident Donald Tramp AQShga olib kiriladigan mis importiga 50% yangi tarif joriy etilishini e’lon qildi.
Bu qaror, mis importining milliy xavfsizlikka ta’siri bo’yicha tergov boshlanganida, shu yil boshida qilingan tarif tahdidlarining davomi hisoblanadi.
Xabarlarga ko’ra, farmatsevtika, yarimo’tkazgichlar va o’tin kabi boshqa tarmoqlar uchun ham shunga o’xshash tekshiruvlar ko’rib chiqilmoqda. Bu prezident Trampning Amerika sanoatini himoya qilish va mustahkamlashga qaratilgan kengroq tarif strategiyasining bir qismidir.
Yangi import solig’i e’lon qilinganidan so’ng, AQShda mis narxlari oshdi. Savdo vazirligi kotibi Hovard Lutnikning ta’kidlashicha, u tarif oyning oxiriga kelib kuchga kirishini kutmoqda.
Lutnikning aytishicha, u prezident Tramp kelgusi kunlarda imzolangan hujjatlar bilan bu qarorni rasmiylashtirishini kutmoqda. Prezident bu rejani televizion vazirlar mahkamasi yig’ilishida to’satdan aytib o’tdi.
«Bugun biz mis bilan shug’ullanamiz», dedi prezident Tramp. «Biz uni 50% qilamiz.»
AQSh Geologiya xizmati ma’lumotlariga ko’ra, AQSh o’tgan yili taxminan 810 000 metrik tonna tozalangan mis import qilgan, bu uning iste’molining taxminan yarmini tashkil qiladi. AQSh Geologiya xizmati ma’lumotlariga ko’ra
Chili yetakchi yetkazib beruvchi bo’lgan, undan keyin Kanada.
Mis harbiy texnika, elektromobillar va qurilishda muhim komponent hisoblanadi. AQShda misga joriy tarif stavkalari odatda 50% dan ancha past.
50% tarif yaqinda po’lat va alyuminiy mahsulotlariga joriy etilgan yig’imga mos keladi, ammo ko’plab sanoat manfaatdor tomonlarining umidlaridan oshib ketadi.
Ba’zi sanoat vakillari yakuniy buyruqni kutayotganliklarini, ba’zi mamlakatlar yoki mahsulotlar uchun imtiyozlar berilishi mumkinligini ta’kidlashdi.
Chilining davlat mis ishlab chiqaruvchisi Codelco raisining aytishicha, «Biz bu barcha mamlakatlarga yoki faqat ba’zilariga tegishli bo’ladimi, ko’rishimiz kerak».
Kato instituti iqtisodiyot va savdo bo’yicha vitse-prezidenti Skott Linsikoum bu e’lonni «avvalgidek», yuqori tariflar yaqinlashayotganini bildirgan holda, noaniqlikni yaratishini ta’kidladi.
«Biz tarixiy jihatdan yuqori AQSh tariflarining qandaydir yangi darajasiga erishamiz – biz aslida faqat aniq raqam va qamrov bo’yicha tortishmoqdamiz», dedi u va bu chora AQSh ishlab chiqaruvchilariga yordam beradi, ammo AQShda misga muhtoj bo’lgan ko’plab firmalarga zarar yetkazadi.
Mis tariflari e’loni Oq uyning 1-avgustdan boshlab turli mamlakatlardan keladigan tovarlarga tariflarni oshirishga tayyorgarlik ko’rishiga to’g’ri keldi.
Prezident Tramp avvalroq ko’pchilik mahsulotlarga 10% tarif joriy qilgan bo’lsa-da, moliya bozorlari keskin tariflarga salbiy munosabatda bo’lganidan va AQShdagi biznes guruhlari tanaffus so’raganidan so’ng, u avvalroq yanada tajovuzkor rejalarini to’xtatib qo’ygan edi.
Prezident Tramp dushanba kuni Janubiy Koreya va Yaponiya kabi 14 ta davlat rahbarlariga 25% dan 40% gacha bo’lgan yangi yig’imlarni joriy etish rejalaridan ogohlantiruvchi xatlar yubordi.
Ko’pgina savdo hamkorlari 1-avgustdan oldin kelishuvga erishishga umid qilishmoqda.
Tramp seshanba kuni Yevropa Ittifoqi bilan muzokaralar yaxshi ketayotganini va u yangi tarif stavkasini e’lon qiluvchi xatni yuborishdan «ehtimol ikki kun uzoqda» ekanligini aytdi.
Buyuk Britaniyada po’lat ishlab chiqaruvchilar o’z mahsulotlariga 50% tariflardan qochish imkoniga ega bo’ladimi yoki yo’qmi, bilish uchun xavotir bilan kutishmoqda.
AQSh va Buyuk Britaniya may oyida AQSh Buyuk Britaniya po’lati va alyuminiysini tariflarsiz AQShga kiritishga rozi bo’lishdi, bu ikki tomonlama tarif kelishuvining bir qismi sifatida aniqlanishi kerak bo’lgan miqdorgacha.
Bitim o’tgan oyda kuchga kirgan bo’lsa-da, metallarga tariflarni kamaytirish hali yakunlanmagan edi.
Hozirgi vaqtda Buyuk Britaniyadan AQSh qirg’oqlariga kelayotgan po’lat va alyuminiy mahsulotlari 25% import solig’iga tortiladi, agar ikki davlat o’rtasidagi kelishuv 9-iyulgacha amalga oshirilmasa, ikki baravar ko’payishi mumkin.
Oq uy bu muzokaralar holati bo’yicha izoh so’roviga javob bermadi.
Tramp o’z nutqida farmatsevtika mahsulotlariga 200% gacha tariflarni joriy etishni rejalashtirayotganini ham aytdi, ammo sanoatga moslashish uchun kamida bir yil vaqt berishini aytdi.
Oliver Smitning qo’shimcha hisoboti
AQSh rasmiylarining aytishicha, o’zgarish darhol kuchga kiradi, garchi «ko’p qatlamli» xavfsizlik tekshiruvi qoladi.
AQShning aytishicha, G’azoda ba’zi garovga olinganlarni ozod qilishni o’z ichiga olgan 60 kunlik vaqtinchalik sulh bo’yicha muzokaralar olib borilmoqda.
Rasmiy xabarda, shuningdek, obro’sizlangan moliyachi o’z joniga qasd qilgani aytilgan – bu fitna nazariyalariga zid.
Prezident Tramp Isroil va Hamasga tinchlik shartnomasi bo’yicha kelishuvga erishish uchun bosimni kuchaytirdi.
Juma kuni AQSh shtatining markazida tezkor suv toshqini oqibatida kamida 107 kishi halok bo’ldi.
«`