«`html
Kanada AQShning yirik texnologiya kompaniyalariga qaratilgan soliqni bekor qilishga tayyorlanmoqda. Bu qaror ikki davlat o’rtasida savdo muzokaralarini qayta tiklashga qaratilgan harakat bo’lib, dastlabki to’lovlar muddati tugashiga bir necha soat qolganida qabul qilinmoqda.
Bu qaror AQSh prezidenti Donald Trampning savdo bitimi bo’yicha muhokamalarni to’xtatib qo’yishi, soliqni «ochiq hujum» deb atashi va Kanada importiga nisbatan tariflarni oshirish bilan tahdid qilishidan keyin qabul qilindi.
Bunga javoban Kanada soliqni bekor qiladigan va dushanba kuniga rejalashtirilgan to’lovlarni to’xtatib turadigan qonun loyihasini taqdim etish niyatini e’lon qildi.
Tavsiya etilayotgan raqamli xizmatlar solig’i (DST) Amazon, Meta, Google va Apple kabi AQSh texnologiya gigantlarining Kanada daromadlariga 20 million dollardan ortiq daromadlari uchun 3% miqdorida soliq soladi.
Kanada moliya vaziri Fransua-Filipp Shampan hukumatning soliqni bekor qilish majburiyatini tasdiqlovchi bayonot berdi.
«DST dastlab 2020-yilda Kanadada faoliyat yuritayotgan ko’plab yirik texnologiya kompaniyalari Kanada foydalanuvchilaridan olingan daromadlardan yetarlicha soliqqa tortilmasligi haqidagi xavotirni bartaraf etish uchun e’lon qilingan edi», deyiladi bayonotda.
«Kanada doimo raqamli xizmatlarni soliqqa tortish bo’yicha ko’p tomonlama kelishuvni qo’llab-quvvatlagan», deya qo’shimcha qilinadi bayonotda.
Ko’plab davlatlar, jumladan, Buyuk Britaniya ham yirik transmilliy texnologiya korporatsiyalari uchun soliq tizimlarini qayta ko’rib chiqmoqda, ular keng global mijozlar va reklama beruvchilar bazasiga ega, ammo ko’pincha biznes tuzilmalari tufayli korporativ soliq to’lovlari pastroq bo’ladi.
Hisob-kitoblarga ko’ra, Kanada solig’i texnologiya gigantlariga dastlabki yilida 2 milliard Kanada dollaridan (1,5 milliard AQSh dollari; 1,06 milliard funt sterling) ortiq xarajat qilishi mumkin edi, chunki u 2022-yil yanvaridan boshlab retroaktiv tarzda qo’llanilishi kerak edi.
O’tgan yilgi federal byudjetda soliq keyingi besh yil ichida jami 5,9 milliard Kanada dollari miqdorida daromad keltirishi prognoz qilingan edi.
Ikkinchi muddat davomida texnologiya kompaniyalari rahbarlari bilan yaqin aloqalar o’rnatgan Prezident Tramp bunday soliqlarga faol qarshilik ko’rsatdi.
U Kanadaning siyosatini «dahshatli» deb baholadi va «iqtisodiy jihatdan biz Kanadaga nisbatan sezilarli ta’sirga egamiz», deya qo’shimcha qildi.
AQSh Savdo vaziri Xovard Lutnik dushanba kuni ijtimoiy tarmoqlarda Kanada soliqni olib tashlagani uchun minnatdorchilik bildirib, bu «Amerika bilan har qanday savdo bitimi uchun buzuvchi bo’lishi mumkin edi» dedi.
Kanadaning tovar eksportining taxminan to’rtdan uch qismi AQShga to’g’ri keladi, bu yiliga 400 milliard dollardan ortiqni tashkil etadi, Kanada esa AQSh ishlab chiqarishining atigi 17% ni tashkil qiladi.
Amerika Savdo palatasi bayonotida soliqni bekor qilish qarorini olqishladi.
«Bu har ikki davlatga o’zlarining iqtisodiy sherikligini mustahkamlashga e’tibor qaratishga imkon beradigan konstruktiv qaror», dedi palata prezidenti Rik Tachuk.
Kanadaning bu qarori AQSh va Kanada o’rtasidagi o’zgaruvchan munosabatlar davridan keyin qabul qilindi.
Prezident Tramp lavozimga kirishgandan so’ng, yangi keng tariflarni joriy etish bilan tahdid qildi va hatto AQShning shimoliy qo’shnisini qo’shib olishni taklif qildi.
Bu dushmanlik sobiq markaziy bankir Mark Karney boshchiligidagi Kanada Liberal partiyasining qayta tiklanishiga hissa qo’shdi.
Keyinchalik munosabatlar yaxshilanganga o’xshardi, Kanada va AQSh 21-iyulgacha yangi savdo shartlarini yakunlash niyatida ekanliklarini bildirishdi.
Kanadaning raqamli xizmatlar solig’i AQSh uchun uzoq yillik tortishuv mavzusi bo’lib, Bidenning avvalgi ma’muriyatiga borib taqaladi.
Ottava soliq savdo munosabatlariga putur yetkazishi va javob choralarini keltirib chiqarishi mumkinligi haqida bir necha bor ogohlantirishlar oldi.
Biroq, shu oyning boshida vazir Shampan Kanada AQSh bilan davom etayotgan muzokaralardan qat’i nazar, yirik texnologiya kompaniyalaridan rejalashtirilgan to’lovlarni yig’ishni davom ettirishini aytdi.
«Hukumatning so’nggi besh yil ichida DST masalasini qanchalik noto’g’ri boshqarganini ortiqcha baholab bo’lmaydi», deb yozdi Ottava universitetining huquq professori Maykl Gayst yaqinda e’lon qilgan blogida. U ushbu siyosatni keng tahlil qilgan.
U, boshqa omillar qatorida, soliqning retroaktiv qo’llanilishini va AQSh qonunchilarining ikki tomonlama tashvishlarini kam baholashni keltirdi.
Kanadada ham soliqqa qarshi chiqishlar bo’lib, biznes guruhlari bilan bog’liq xarajatlar iste’molchilarga yuklanishidan ogohlantirishmoqda.
Senatorlar Prezident Donald Trampning ichki siyosati uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega bo’lgan qariyb 1000 sahifalik qonun loyihasini muhokama qilmoqda.
Gumonlanuvchi o’lik holda topildi, yong’in o’chiruvchilar kuchli qurol bilan o’ldirilgan, deydi rasmiylar.
33 yoshli yigit o’zining demokratik sotsializmini ham himoya qilib, Donald Trampning u kommunist ekanligi haqidagi ayblovini rad etdi.
Sarflash rejasi partiyasiz tahlilga ko’ra, qariyb 3,3 trillion dollar (2,4 trillion funt sterling) qarzni ham qo’shishi mumkin.
Shimoliy Karolina shtatidan senator Tom Tillis «Katta chiroyli qonun»ni qo’llab-quvvatlashdan bosh tortdi va bu uning shtatidagi odamlar uchun «vayronkor» bo’lishini aytdi.
«`