2022 йил 24 февраль куни, Россиянинг тўлақонли босқинига бошланганда, Украинанинг рақамли трансформация вазири ўринбосари Александр Борняков Киевда ўқ отишувга кириб қолди. Россия диверсантлари шаҳар марказида Украина кучлари билан тўқнашди.
«Ўқ отиш, ёнаётган машиналар, ёнаётган бронетехникалар бор эди… ниҳоят ўтганимизда… кўплаб қурбонлар бўлган», деб эслайди у.
Ғарбга кўчишга буйруқ олган Борняков ўз ишини давом эттириб, 2019 йилда ишга туширилган Diia давлат хизматлари иловасини назорат қилди. Илова фуқароларга ҳайдовчилик гувоҳномалари, никоҳ гувоҳномалари, мулк ҳужжатлари ва бошқалар каби муҳим ҳужжатлар ва хизматларга мобиль киришни таъминлашга қаратилган эди.
Дастлаб ҳайдовчилик гувоҳномасига кириш билан оммалашган Diia иловаси пандемия даврида Covid сертификатлари қўшилганлиги сабабли миллионлаб фойдаланувчиларни қўшиб, фойдаланиш кўпайди. Урушга қарамай, Diia иловасининг ривожланиши давом этди.
Бугунги кунда Diia солиқ тўловлари, транспорт воситаларини рўйхатга олиш ва ҳатто Евровидениеда овоз бериш каби 40 та хизматни таклиф этади. 30 та ҳужжат рақамли шаклда мавжуд ва Diia портали фуқаролар ва корхоналар учун 130 та хизматни тақдим этади. Илова 22,7 миллион фойдаланувчига эга.
Борняков Украинанинг рақамли давлат хизматлари дунёда етакчи эканини, ҳатто Эстониянинг машҳур тизимидан ҳам ўзиб кетаётганини, балки фақат Саудия Арабистони миқёси ва ёндашуви бўйича рақобатчи бўлиши мумкинлигини таъкидлайди.
Украина уруш ва пандемия шароитида бунга қандай эришди? Борняков бунинг сабабини Украинанинг йирик ва малакали IT ходимларига, халқаро аутсорсингнинг йигирма йиллик тажрибасига боғлайди. Унинг тахминича, Diia иловасини яратишга 300 000 нафар дастурчи, уларнинг кўплари глобал компаниялар учун йирик лойиҳаларда ишлаган тажрибага эга бўлиб, Ғарб дастурчиларига нисбатан камроқ нархда ҳисса қўшган.
Лондон университети коллежининг рақамли ҳукумат бўйича доценти Дэвид Ивз Украинанинг Эстонияникига ўхшаш мавжуд маълумотлар алмашинуви инфратузилмасини муҳим омил сифатида алоҳида таъкидлайди. Бу давлат идоралари ўртасида маълумотларнинг бемалол ўтишини таъминлади, хизматлар яратишни соддалаштирди ва фуқаролардан ортиқча маълумот сўрашни йўқ қилди.
Бу мослашувчанлик уруш вақтидаги эҳтиёжларга тез мослашиш имконини берди; Diia мулкка етказилган зарарни қоплаш ва Россия қўшинлари жойлашувини хабар қилиш каби 15 та урушга оид хизматларни қўшди. Ивз урушнинг модернизацияни тезлаштиришдаги, бюрократик тўсиқлардан кўра хизмат кўрсатишни устувор қилишдаги ролини таъкидлайди.
Даниянинг рақамли ҳукуматдаги етакчи ўрнини тан олган ҳолда, Ивз Украинани энг юқори натижа кўрсатувчилар қаторига киритади. Келгусида Украина давлат ўзаро ҳамкорлигини янада соддалаштириш учун сунъий интеллект тизимларини яратиб, сунъий интеллектга асосланган фойдаланувчи тажрибасига интилади.
Ивз муваффақиятли сунъий интеллект жорий этиш учун маълумотларнинг ишончлилиги ва пухта тайёрлаш муҳимлигини таъкидлаб, мураккаб технологияларни жорий этишдан олдин мустаҳкам асос – яхши «йўллар»нинг аҳамиятини таъкидлайди.
АҚШ ва Буюк Британия ўртасидаги келишувга кўра, АҚШга кириб келаётган автомобиллар каби айрим товарларга божлар пасайтирилади.
Леонард Лаудер 1958 йилда ота-онасининг компаниясига қўшилди ва 17 йил бош директор бўлиб ишлади.
Америкада ишлаб чиқариш мумкин, лекин бу кўпинча самарали бўлиши учун автоматлаштиришни талаб қилади.
Дмитрий Курашов жанг майдонида ўлдирилганлиги учун Украинада судланувчи биринчи рус аскаридир.
Маряна Георгиева уруш даврида ишлашни давом эттирган украин асал аричиларни мақтайди.