A-ha guruhining solisti Morten Harketga Parkinson kasalligi tashxisi qo’yildi.
Bu haqda chorshanba kuni Norvegiyaning sintez-pop guruhi rasmiy veb-saytida biografiya yozuvchisi Yan Omdahlning bayonotida ma’lum qilindi. E’lon qilingan xabarda qo’shiqchining ikkita miya jarrohligi operatsiyasini o’tkazgani ham aytilgan.
65 yoshli Harket tashxisni qabul qilganini aytib: «Vaqt o’tishi bilan men 94 yoshli otamning tananing asta-sekin qarishi haqidagi nuqtai nazarini qabul qildim: ‘Men ishlaydigan narsalarni ishlataman'», dedi.
A-ha guruhi 1985 yilda chiqarilgan Hunting High and Low debyut albomidan olingan, Harketning mashhur falesetosi bilan ijro etilgan Take On Me qo’shig’i bilan mashhur.
A-ha haqidagi The Swing of Things biografiyasining muallifi Omdahl shunday yozgan: «A-ha guruhining ramziy solisti, ilohiy iste’dodli qo’shiqchi, istamagan pop yulduzi, yakkaxon ijrochi, qo’shiq yozuvchisi va besh farzandning otasi Morten Harket so’nggi yillarda sog’liq bilan bog’liq muammo bilan kurashib kelmoqda. Morten Parkinson kasalligiga chalingan.»
Omdahl qo’shiqchining holati hozirgacha faqat yaqin odamlarga ma’lum bo’lib, maxfiy saqlanganligini tushuntirdi. Uning aytishicha, ommaviy axborot vositalariga chiqish stresi e’lonni kechiktirishga olib keldi.
«Mening bir qismim buni ochib berishni xohladi», dedi Harket. «Tashxisni tan olish muammo emas edi; meni orqaga chekintirgan narsa – bu mening tinchlikka bo’lgan ehtiyojim edi. Men umumiy pasayishni oldini olishga harakat qilaman. Bu dorilar va yon ta’sirlarni boshqarish o’rtasidagi muvozanatdir.»
U quyidagicha izohladi: «Tananing murakkab harakatlar, ijtimoiy vaziyatlar va kundalik hayotni mohirlik bilan boshqarishini taqlid qilishda ko’p narsani hisobga olish kerak.»
NHS veb-saytiga ko’ra, Parkinson kasalligi «substantia nigra nerv hujayralarining yo’qolishi» natijasida yuzaga keladi va bu «dopaminning kamayishiga» olib keladi. Dopamin harakatni tartibga solishdagi roli titroq, harakatning sekinlashishi, mushaklarning qattiqlashishi, depressiya va xavotir kabi alomatlarni tushuntiradi.
Omdahl Harket kasallik bilan yashayotgan bo’lsa-da, Mayo klinikasida qabul qilingan dori-darmonlar va miya jarrohligi operatsiyasi «alomatlarning ta’sirini kamaytirganini» ta’kidladi. U 2023 yil iyun oyida va 2024 yil dekabr oyida chuqur miya stimulyatsiyasi (DBS) – elektrod implantatsiyasi – muvaffaqiyatli o’tkazdi.
U hali ham haydash imkoniyatiga ega bo’lsa-da, Harket qo’shiqchi sifatida kelajagi haqida ishonchsiz. «Vokal muammolari mening ijodiy kelajagimga shubha tug’diradi», deb tan oldi u.
Omdahl yaxshi kunlarda Harket minimal alomatlarni namoyon qilishini, ammo dorilar, elektrod signallari, uyqu, qon shakari va ruhiy holatini doimiy ravishda boshqarish kerakligini tasvirlab berdi. «Bu doimiy muvozanat», deb qo’shimcha qildi Omdahl.
Qo’shiq kuylash haqida Harket shunday dedi: «Qo’shiq kuylashni xohlamayman, bu aytib turibdi. Men to’liq texnik nazoratni kutmayman. Savol shundaki, o’zimni vokal jihatdan ifoda eta olamanmi. Hozircha bu mumkin emas, lekin kelajakda bo’lishi mumkin.»
U davom etdi: «Qo’shiq kuylash mening mas’uliyatimdir va ba’zan ajoyib bo’ladi. Lekin mening boshqa, teng darajada muhim qiziqishlarim bor.» Maqolada Ozzy Osbourne, Maykl J. Foks va Muhammad Ali kabi Parkinson kasalligiga chalingan boshqa rassomlar haqida eslatib o’tilgan.
Harket «mutaxassislarning so’zlarini tinglashni» rejalashtirib, muxlislarini ishontirib dedi: «Xavotir olmang. Haqiqiy muammolarga e’tibor qarating; men davolanmoqdaman». U yangi qo’shiqlar ustida ishlayotgan, ammo tugallash va chiqarish haqida ishonchsiz.
«Vaqt ko’rsatadi. Parkinson kasalligiga chalingan bemor va rassom sifatida odatiy bo’lmagan narsa yaratish g’oyasi menga yoqadi. Bularning barchasi menga bog’liq; men avval buni hal qilishim kerak.»
U yakunladi: «Dastlab, ommaviy axborot vositalariga chiqish meni bezovta qildi. Oxir-oqibat, uni sir saqlash meni yanada ko’proq bezovta qiladi.»
Harket, shuningdek, yakkaxon ijrochi va 1996 yilgi Eurovision tanlovining boshlovchisi bo’lib, 1992 yilda A-ha guruhdoshlari bilan birga Norvegiyada ritsar unvoniga sazovor bo’lgan.
Mags Furuxolmen Instagramda qo’llab-quvvatlash xabarini joylashtirdi: «Bizning fikrlarimiz Morten va uning oilasi bilan. Bu xabar qayg’uli, lekin biz ajoyib xotiralar, dunyoning bizning musiqamizga bo’lgan mehr-muhabbati va merosining keltirayotgan quvonchi uchun minnatdormiz.»